Katalog

İKLİM ARAŞTIRMALARI Bilim, iklimdeki kötü gelişmeleri dünya gündeminin başına oturttu Bilim, iklim değişimi konusunda başarılı bir sınav verdi. İklim değişikliği ile ilgili 2007'de kesinleşen bulgular: 1) Küresel ısınma şüphe götürmez bir gerçek 2) İklim değişikliğinin nedeni yüzde 90 insan eçen yıl bilim açısından sürekli tartışılan gündemdeki en önemli konu, dünya iklimi üzerine yapılan araştırmalar, hazırlanan raporlar, yapılan toplantılar, verilen kararlardı... Bilim, iklim araştırmacıları, konunun peşini hiç bırakmadılar ve yıl boyunca süren geniş çaplı araştırmalar ile, iklim değişikiliği ve yeryüzünü bekleyen sonuçları konusunda hem kamuoyunu aydınlattılar hem de sorunu politikanın ve politikacının gündeminde tutmayı başardılar... Birleşmiş Milletler ve Dünya Meteoroloji Teşkilatına bağlı olarak çalışan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (Intergovernmental Panel on Climate Change IPCC) 2 Şubat 2007 tarihindeki Paris'teki ilk toplantısında, iklim değişikliğinin şüphe götürmez bir gerçek olduğunu ve 1750 yılından bu yana kaydedilen sıcaklık artışlarının % 90 bir 2007 yılındaki bilimsel kesinlik payı ile insan faalitartışmalara (ve araşyetlerinin bir sonucu olduğutırmalara) iklim değina karar verdiler. IPCC'nin ikinci değerlenşikliği damgasını vurdirme raporunda ise insan du. Bilim insanları ikkaynaklı ısınmanın, gezegenilim değişikliğinin kuşmizde türlerin göçü ve per G manın temeli atıldı. Bilimsel verilerin kuşkuya yer bırakmayacak şekilde kanıtladığı ısınmanın er veya geç felaketlere yol açacak olması, önlem almayı gerekli kılıyor. Bali'de tartışmaya açılan yeni önlemler paketinin, 2012'de geçerliliği sona erecek olan Kyoto Protokol'ünün* yerini alması planlanıyor. IPCC'nin raporlarına göre herhangi bir önlem alınmadığı takdirde dünyanın sıcaklığı 4.5 derece artacak. Toplantıda “Bu şekilde uzun süre devam edemeyiz” diye konuşan BM Genel Sekreteri Ban Kimoon, “Artık küresel ölçekte önlemlerin alınması zamanı geldi” diyerek konunun aciliyetine dikkat çekti. Bali konferansının ana hedefi, yeni bir uluslararası anlaşma çerçevesinde müzakereleri başlatmaktı. Bali konferansından üzerinde tam mütabakat sağlanmış bir anlaşma çıkmadı, ancak bu yolda gerekli adımlar atıldı. Ülke temsilcileri bu arada yeni iklim anlaşmasının kilit noktaları üzerinde anlaşma sağladılar. Bunların başında karbon emisyonunun azaltılması için temiz teknolojilerin benimsenmesi, yeni teknolojilerin uygulamaya sokulması için mali kaynak yaratılması, ormanların yok edilmesinin durdurulması geliyor. ku götürmez bir gerçek ve %90 insan kaynaklı olduğunu söyleyerek tartışmalara son noktayı koydu. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin 2007'de hazırladığı dört değerlendirme raporu, sorunun ciddiyetini gözler önüne seriyor. mafrostun erimesi gibi gözle görünür etkiler yarattığı sonucuna varıldı. IPCC üçüncü değerlendirme raporunda, fosil yakıtı tüketiminin bir sonucu olan sera gazı emisyonlarının iklim değişikliğini hızlandırdığını ve pek çok ülkenin küresel ısınmayı durduracak önlemleri almaya yanaşmadığını belirtti. IPCC'nın iklim değişikliği sorunu ile ilgili dördüncü ve nihai değerlendirmesi Sentez Raporu olarak biliniyor daha önceki raporların bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş bir derleme. Raporda özetle şöyle deniyor: “Isınma, iklim değişikliğinin büyüklüğüne ve hızına bağlı olarak ani ve geriye döndürülemez etkilere yol açabilir.” İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN OLASI RİSKLERİ IPCC'nin dördüncü Sentez Raporu'nda iklim değişikliğinin olası riskleri şöyle sıralanıyor: a) SICAKLIĞIN ARTMASI: Küresel ısınmanın hem iyi hem de kötü etkileri vardır. Pozitif açıdan daha az sayıda insan soğuk havadan etkilenir ve soğuk bölgelerde tarım ürünlerinden daha yüksek verim alınır. Olumsuz açıdan ise tropik ve tropik altı bölgelerde tarımsal üretim azalır, böcek nüfusu artar, su kaynakları azalır ve kentlerde hava kirliliği artar. b) ISI DALGALARI: Bilim insanları aşırı sıcakların tüm dünyada etkili olacağından % 90 emin. Sıcaklar orman yangınlarına, insan ölümlerine ve yosun patlaması gibi su kalitesinde sorunlar yaşanmasına yol açabilir. c) ŞİDDETLİ YAĞMURLAR: Bilimsel tahminlere göresağanaktan doluya kadar aşırı yağışlar %90 olasılıkla artacak. Bu felaketlerin sonucunda su kalitesinde düşme, seller, ekinlerin zarar görmesi, toprak erozyonu ve hastalık riski ortaya çıkacak. d) KURAKLIK: Bilim insanları kuraklığın önümüzdeki yıllarda % 66 oranında daha sık ve yaygın görüleceğini tahmin ediyor. Susuzluk, tarım ürünlerindeki azalmadan kaynaklanan yiyecek azlığı nedeniyle açlık ve orman yangınları ortaya çıkacak. e) DAHA GÜÇLÜ FIRTINALAR: Denizlerin ısınması büyük bir olasılıkla tropik siklonları arttıracak. Çok sayıda insan bu nedenle ölecek ya da yaralanacak; hastalıklar baş gösterecek; mercan kayalıkları hasar görecek ve maddi hasarlar meydana gelecek. f) BİYO ÇEŞİTLİLİKTE AZALMA: Ortalama sıcaklığın yalnızca 1.5 santigrat derece artması, bugün bilinen türlerin üçte birinin yok olmasına yol açacak. g) DENİZ SEVİYESİNDE YÜKSELME: Denizlerde su seviyesi yükselecek. Deniz seviyesinin altında İklim değişikliğinin etkileri artık net bir şekilde görülüyor ve bu yüzyılın içinde giderek artacağı düşünülüyor. NELER YAPMALI? 10 ÖNERİ Fosil yakıt tüketimine son Altyapı yenilemesi İşinizin yakınlarına taşının Daha az mal tüketin Verimli olun Ekonomik sürüş ve titiz araç bakımı Akıllı beslenin+vejetarjen olun Ağaç kesimine son verin CBT 1089/12 1 Şubat 2008 BALİ'DE YILIN SON TOPLANTISI IPCC'nin bu dört değerlendirme raporunun ardından 314 Aralık 2007 tarihlerinde 180 ülke temsilcisi, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı çerçevesinde Bali'de bir araya geldi. Bu toplantıda, sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik uluslararası bir antlaş İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ RİSKLERİNİ AZALTMANIN 10 YOLU Küresel ısınma Dünya'mızın geleceğini tehdit eden 1) FOSİL YAKIT TÜKETİMİNE SON: İlk yapılacak iş kömür, petrol ve doğalgaz kullanımına son vermektir. Bu gerçekleştirilmesi en zor hedeflerden biridir, zira gelişmiş ülkelerdeki insanlar bu yakıtlardan yararlanarak üretilmiş ürünlerle besleniyor, giyiniyor, Yazının devamı arka sayfada CBT 1089/13 1 Şubat 2008 kalan topraklar sular altında kalacak. Bunun sonucunda toplu göçler yaşanacak. IPCC raporunu hazırlayanlardan kimya mühendisi Lenny Bernstein bu konuda şu bilgiyi veriyor: “Sıcaklık arttıkça termal genişleme, buzulların erimesinden bağımsız olarak deniz seviyesinde yükselmelere yol açacak. Bugüne dek elde ettiğimiz verilere göre bu, çok ciddi sonuçlara yol açacak ve buzulların erimesi de bu sonuçları daha da vahim hale getirecek.” IPCC'ye göre buzul erimeleri halihazırda bilim insanların tarafından gözleniyor ve erime giderek hızlanıyor. Bu arada su seviyesindeki artışlar IPCC'nin 2001 yılı projeksiyonlarının çok üzerinde seyrediyor. Stanford Üniversitesi'nden iklim bilimci Stephen Schneider, “Şu anda en kötü senaryodan bile daha kötü durumdayız. Artık dünyamız son derece güvensiz bir yer” diyor en büyük tehlike. İklim değişikliğini durdurmak ve tersine çevirmek için birey veya ulus olarak neler yapabiliriz? Princeton Üniversitesi'nden çevre bilimci Stephen Pacala ve fizikçi Robert Socolow, ülkelerin ve bireylerin bu hedefe yönelik olarak yapabilecekleri 10 önlemi sıraladı. Bütün bu önlemler tek başlarına veya birlikte uygulandığında sera gazı emisyonlarını daha güvenli bir düzeye çekebilir. Ayrıca kişisel bazda alınan bazı önlemler de karbonun etkisini azaltabilir. Ne var ki bu önlemlerin herkes için uygulanır olma olasılığı çok düşük. Bazı önlemler sorun yaratmazken, bazıları kimsenin işine gelmiyor olabilir. Her şeye karşın bunların birkaçını bile yaşama geçirmek fark yaratacaktır. çalışıyor ve hatta uyuyor. Kaldı ki gelişmekte olan ülkelerin yurttaşları da aynı konfordan yararlanmak için can atıyor. Petrol küresel ekonominin çarklarını döndürüyor; ayrıca tüketicilerin ve malların ulaşımı için de temel girdiyi oluşturuyor. Kömür ise Uluslararası Enerji Ajansı'na göre ABD'deki ve diğer gelişmiş ülkelerdeki elektrik enerjisinin yarısının elde edilmesinde kullanılıyor. Fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltmak için mükemmel bir çözüm şu anda mevcut değil (örneğin biyoyakıtların kullanılması gıda fiyatlarında artışa ve ormanların yok edilmesine yol açarken, nükleer enerji, sera gazı üretmemekle birlikte radyoaktif atık üretiyor). Bu durumda koşulların elverdiği oranda alternatif enerji kaynaklarının kullanılması öneriliyor bitki kökenli plastikler, biyodizel, rüzgâr enerjisi vb. . 2) ALTYAPI YENİLEMESİ: Binalar dünyadaki sera gazı emisyonunun üçte birinden sorumlu. (Yalnızca ABD'de % 43). Elektrik hatlarının oluşturduğu şebeke, tam kapasitede veya kapasitesinin üzerinde çalışsa da, enerji talebini karşılamaya yetmiyor. Kaldı ki bakımsız yollar da en randımanlı aracın bile verimini düşürüyor. Dolayısıyla elektrik şebekesini ve yolları yenilemek veya onarmak sera gazı emisyonunu azaltır ve gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyümeyi hızlandırır. Bu arada yeni binaların ve yolların yapımı bol miktarda çimento gerektirir. Ancak çimento üretimi sera gazının en önemli kaynaklarından biridir. Yalnızca ABD'de 2005 yılı çimento üretimi atmosfere 50.7 milyon metrik ton karbon dioksit saldı. Bakır ve diğer ele mentleri elde edilmesi süreci İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN de küresel ısınOLASI RİSKLERİ mayı hızlandıran faktörlerden Sıcaklığın artması biridir. Isı dalgaları Ancak enerŞiddetli yağmurlar jiyi verimli kulKuraklık lanan binalar ve gelişmiş çimenDaha güçlü fırtınalar to üretim tekBiyo çeşitlilikte azalma nikleri (fırınları Deniz seviyesinde yükselme ısıtmak için alternatif yakıtlardan yararlanmak gibi) gelişmiş ülkelerde sera gazı emisyonunu azaltır. 3) İŞİNİZİN YAKINLARINA TAŞININ: Ulaşım ABD'de sera gazı emisyonuna yol açan ikinci önemli kaynaktır. Ancak var olan koşulları değiştirmekle bu gidişatı durdurmak mümkündür. Ulaşımda kullanılan yakıtı azaltmak için çalıştığınız yerin yakınına taşınmak, kitle ulaşım araçlarını kullanmak, yürünebilecek mesafeleri yürümek, bisiklete binmek veya insan enerjisinin dışında başka enerji gerektirmeyen araçlar kullanmak pratik yöntemlerdir. Bir diğer seçenek de evde çalışmak ve iletişimi telekomünikasyon araçlarıyla sağlamaktır. Ayrıca uzun mesafe yolculuklarını azaltmak da fark yaratır. Özellikle uçaklar sera gazı emisyonunun en önemli kaynaklarından biridir. Ayrıca uçaklar sera ga İKLİM ARAŞTIRMALARI