Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA: 1. İlk atom bombasının gözetiminde geliştirildiği Amerikalı fizikçi (resimdeki) Baryumun simgesi. 2. Alyuvar Aort iltihabı Metin Eloğlu’nun bir şiir kitabı. 3. Sahne ya da film yıldızı Bir bağlaç “Nikolaus ...” (1876’da dört zamanlı motoru gerçekleştiren Alman mühendis) Kamer “Alexander Graham ...” (telefonun mucidi). 4. Potasyum hidrotı, potasyum karbonatı gibi potasyum bileşiklerine verilen genel ad Bulgaristan’da bir dağ Bir bağlaç “Elisha ...” (1852’de buharla çalışan bir asansör yapan ABD’li mühendis). 5. İndiyumun simgesi Familya Plasenta Su yolu. 6. Gözenek Ucu halkalı cıvata. 7. Çözümleme Madagaskar adasında sık rastlanan bir maymun türü Simyacıların kurşuna verdiği ad Rusça evet. 8. Midye tava sosu Oidipus’un annesi Put, tapılan şey. 9. Vazife Sinirbilim Gözdeki ağtabaka. 10. Sayıları gösteren işaretlerden her biri Kısa sonat. 11. Selenyumun simgesi Osmanlı gece bekçisi “... Garbarek” (Norveçli caz saksofoncusu). 12. Kalıpta pişen bir tür pasta Gelecek Kap ağırlığı. 13. Bir kan grubu Dölyatağı Elektrik sığa birimi. 14. Anlatma, ders verme Büyüyüp gelişme Kasık. 15. Uzuv Sümer su tanrısı Sarmısaktaki doğal antibiyotik. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1. 1929’da Amerikalı mühendis Philip Drinker’in icat ettiği, solunum zorluğu çeken hastaların solumalarına yardım eden, demirciğer de denilen aygıt Franz Kafka’nın bir romanı. 2. “William ...” (1846’da bir çene ameliyatı sırasında güçlü bir anestezik olan eteri kullanan, Amerikalı dişçi) Tarlayı sürerek dinlenmeye bırakmak Hava basıncı birimi. 3. Bir hükümdarın egemenliğini tanıma Devinim Bin gramı simgeleyen harfler. 4. Çevre Herhangi bir yana yanaşmış filikanın kürek çekmeksizin ilerlemesi için verilen emir Sara nöbeti belirtisi. 5. Kısaca Rolls Royce Sessiz, suskun “James ..” (1921’de kurduğu şirkette, tasarladığı savaş uçağına pilot fırlatma koltuğunu icat ederek koyan İrlandalı mühendis). 6. Kalın ve gür ses Mevsim Yığın durumundaki yakacak odun için kullanılan, 1 metre küpe eşit hacim ölçüsü birimi. 7. Eski Mısır inanışında baştanrı Değiştirgeç. 8. “... Cheng” (1045 yılı dolaylarında portatif matbaa harflerini keşfeden Çinli mucit) Mahkeme kararı Fin hamamı. 9. M.S. yaklaşık 150 yılında yazdığı kitapta, Dünya’nın kımıldamadan durduğu, Ay, Güneş ve gezegenlerin hep birlikte Dünya’nın çevresinde, yörünge denilen dairesel yollar üzerinde hareket ettikleri bir evren sistemi çizen, çizdiği bu evren sistemi 1400 yıl boyunca kabul gören, İskenderiye’de yaşamış Yunanlı gökbilimci Standart saptayan enstitü. 10. Tantalın simgesi Çevrebilim Su. 11. Hasır ya da meşin sofra Ortodoks dinsel resmi Bakı. 12. “William ...” (1908’de Spangler’in tasarımı olan elektrik süpürgesini üreterek piyasaya süren sanayici) Kitap biçiminde takvim. 13. Koca Hayat arkadaşı Turnusolün mavi rengini kırmızıya çevirmek özelliğinde olan ve bileşimindeki hidrojenin yerine maden alarak tuz oluşturan hidrojenli bileşik Doğu Anadolu’da bir ırmak. 14. Verme, ödeme Buluş Eski Yahudilere verilen ad. 15. Kas uru İsviçre’nin başkenti Güney Yemen’in başkenti. 16. Spielberg’in bir bilimkurgu filmi Sanat yapıtı konusu. 17. Bizmutun simgesi Amonyağın hidrojeni yerine bir asit kökünün geçmesiyle oluşan bileşiklerin sınıf adı. 18. Aritmetik “İki” anlamında önek. 19. Ses şiddetiyle ilgili birim Radyoaktif bir element. 20. Duvar lambası Kekliğin boynundaki siyah halka. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Meme kanserini tetikleyen etmenler Soru: Meme kanseri riskini artıran etmenler nelerdir? Yanıt: Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Onkoloji Bilim Dalı Başkanı ve Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. İdris Yücel, kilo ve şeker problemi olan bayanları uyardı: Meme kanseri riskiniz daha fazla. 1316 Aralık 2007 tarihlerinde San AntonioTeksas'ta yapılan 30. Meme Kanseri Sempozyumu'nda önemli bulgular olduğuna dikkat çeken Yücel, menapoz sonrası kadınlarda şişmanlık ve diyabetin meme kanseri riskinin arttırdığını vurguladı. Yücel, sempozyumda çok sayıda hasta üzerinde yapılan çalışmalarda, özellikle şişmanlıkla yakın ilgili olan tipII diyabet ve diyabetik olmayan şişmanlarda da meme kanseri gelişme riskinin arttığının belirtildiğini, meme kanseri nedeniyle tedavi edilmiş ve iyileşmiş hastaların da yağdan zengin, lifli gıdalardan (sebze) fakir diyetle beslenenlerde meme kanseri nüks ve metastazlarının görülme oranının arttığını söyledi. Meme kanserinin, kadınlarda kansere bağlı ölümlerde akciğer kanserinden sonra ikinci sırada yer aldığını ve meme kanserinde erken tanı ve tedavinin önemli olduğunu belirten Yücel sözlerine şöyle devam etti: “Meme kanseri nedeniyle tedavi edilmiş ve iyileşmiş hastaların da yağdan zengin, lifli gıdalar(sebze) dan fakir diyetle beslenenlerde meme kanseri nüks ve metastazlarının görülme oranının arttığı, yine çok sayıda hastayı kapsayan çalışmalarla gösterildi. Şişmanlarda oluşan insülin direncinin, insülin ve insüline benzer büyüme faktörlerini arttırarak buna yol açtığı belirtildi. Menopoza giren hanımlara özellikle ailelerinde meme kanseri varsa kilo almaktan kaçınmalarını, aynı zamanda meme kanseri tedavisi gören hastalarımızın da yine kilo almamaları gerektiğini vurgulamak istiyorum. Bunun içinde yeterli bir fizik aktivite (günde yarım saat yürüyüş gibi), sebzeden zengin, yağdan fakir bir beslenme rejimi uygulamalarını öneriyorum.” İnsan ve enstürman sesinin frekansı Soru: Opera sanatçısının sesi, kendisinden daha yüksek ses çıkartan orkestrayı nasıl bastırır? Yanıt: Avustralya, New South Wales Üniversitesi'nden fizikçi John. R.Smith'in yanıtı Opera sanatçıları, orkestranın sesinin zayıf olduğu ve kulağın daha hassas olduğu frekanslarda sesin verimini maksimum değere çıkartabilme yeteneğine sahiptir. İnsanlar konuşurken ve şarkı söylerken ses tellerini titreştirerek sesli harf seslerini uzun süre havada tutabilirler. Ses telleri, sesin perdesini belirleyen temel bir frekansta titreşir. Bu da tipik olarak normal konuşma için 100 ile 220 Hertz, şarkı için 50 ile 1.500 Hz arasındadır. Konuşma ve şarkı söyleme bir dizi armoni içerir. Armoniler ise bu frekansın çoğaltılmış halidir. Şarkıcılar, özellikle sopranolar, ses yolunun rezonansını temel frekansa göre ayarlamayı öğrenirler. Bu da akustik güçte dramatik bir artış sağlar. Orkestra tipik olarak 500Hz dolaylarında en yüksek sesi çıkartır. Daha yüksek frekanslarda ses düzeyi hızla düşer. Kulağın ise en hassas olduğu aralık 3.000 ile 4.000 Hz arasındadır. Pek çok opera sanatçısı 2.000 Hz üzerindeki frekansta armonilerdeki gücünü yükseltmeyi öğrenir. Bu da sanatçının sesinin ayırt edilmesini sağlar. Son olarak opera sanatçıları orkestradaki müzisyenlerden daha fazla vibrato'dan yararlanır. Vibrato yavaş, döngüsel varyasyonlar veya perde “salınım”larıdır. Bu etki, şarkıcının sesini eşlikçi orkestradan ayırt etme konusunda işitme sistemimiz içindeki sinyal işleme sürecine yardımcı olur. CHR İ S TOPHER HOOV E R OECD E V L EK A L TO S E S A P L AM O TRA İ NAGRAND EKG TN ON E RR A AN İ AS CAY L E Y DA T A A F A T I S PA R T L MR K A Ç A L E Z A MA R S S E LOV E L ACE OT TO AS E T İ L NAUT İ LUS P PR İ M İ T İ F E SHOL E İ LO AD İ T L İ V ER E V İ T E K NEN AP N AKEN A L İ B RU LA İ İ R A TM EN A İ KAT NAY İ S E T KA L E İ KE L İ MA S S E E NT S İ T E D İ RAUN d ü ş ü n BUL SİLONUN YARIÇAPI Düzenleyen: Sebahattin Bektaş [email protected] 1085.sayımızda yayımlanan 'SİLONUN YARIÇAPI' Adlı bulmacada şekil üzerindeki ? ve ß açı değerleri yanlış yerlerde çıktığından problemin çözümü olanaksızlaşmıştır. Problemi yeniden yayımlıyor ve hatamızdan dolayı özür diliyoruz: Silindir şeklindeki bir silonun yarıçapını hesaplamak için aralarında 100m mesafe bulunan iki noktadan siloya teğet doğruların oluşturduğu dört açı ölçülmüş ve ? (alfa) =45º ve ß (Beta) =30º değerleri verilmiştir. Soru: Silonun yarıçapı kaç metredir? CBT 1087/ 23 18 Ocak 2008 Not: Yanıtlarınızı, bilmeceyi düzenleyenlerin eposta adreslerine değil, ([email protected] om.tr) eposta adresine veya derginin 3.sayfasındaki "İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ" başlığı altındaki adrese postayla gönderebilir veya telefon ya da faks ile bildirebilirsiniz.