Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Telefonu icat eden, İskoç asıllı Amerikalı öğretmen (resimdeki). 2. Güçlü, sağlam Tropikal Amerika’da yaşayan gece kelebeği cinsi Ağaç sansarı. 3. Oyuncunun yaptığı hareketler Değerli bir taş Anglosaksonların kullandığı yaklaşık 4.5 litrelik bir tür ölçü birimi Parola. 4. Dağlalesi Retorik Akıtma. 5. Yaşlı ve saygı duyulan kadınlara verilen unvan Bir alay işareti Özenli, düzgün. 6. Eski Yunan mitolojisinde, savaş tanrısı “Erdoğan ...” (birçok Fransız şairi de Türkçeye çeviren şair, çevirmen) Ortaçağ İngiltere’sinde mültezim Matematikte 3,14 sayısı. 7. Mendelevyumun simgesi Kuzey Anadolu dağlarında yetişen bir ağaççık Ünlü bir İngiliz şair (Lord Byron’ın da arkadaşıydı) Yeni ve parlak. 8. Hile, entrika Yükselti Arıtılmış. 9. Bir tatlı su balığı Kütahya’nın bir ilçesi Belli, açık. 10. Kabul etmeme İsveç’teki işçi sendikası Lavrensyumun simgesi Sarıklı din bilginleri. 11. Bir tür yapay mermer Tanrıtanınmaz Mektup dipnotu (kısa) Bin metrenin kısa yazılışı. 12. Arkadaş, yakın dost Salatası yapıla bir bitki İlave. 13. Bir barın binde biri değerinde atmosfer basıncı ölçü birimi Bir tür şekerleme. 14. Kalite Zekâ, zeyreklik. 15. O’nun eski biçimi Arıların kovan deliğini kapamak için kullandıkları sarı ve yumuşak madde Bir hayvan. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Demir cevherini eritmek için kok kömürü kullanma yöntemini bulan, Dünyanın ilk demir köprüsünü yapan, İngiliz demir üreticisi Japon tiyatrosunun bir türü. 2. “... da Vinci” (birçok bilimsel buluşa da imza atan, İtalyan sanatçı) Dul kadınlar. 3. İlave etme Parlak kırmızı renkte, demir oksit ve alüminyum bakımından zengin toprak. 4. Ksenonun simgesi Bir buçuk dirhem değerinde eski bir ağırlık ölçü birimi Boynuzunun biri kırık hayvan. 5. Negatif elektrikle yüklü iyon, eksin Silis grubundan bir mineral Çivit rengi. 6. Vietnam’da bir bölge Çok iri bir yılan Bir sayı. 7. Hile, entrika Jüpiter’in bir uydusu Soluk borusu. 8. Siirt’in bir ilçesi Shakespeare’in bir oyunu. 9. Gözdeki ağtabaka Kent dışındaki açıklık alan Buddha’ya Japonya’da verilen ad. 10. İngiltere’nin plaka işareti Mucize Rüzgârın estiği yönü gösteren, direk başlarına konmuş alet. 11. Ayakkabı, çanta yapılan tabaklanmış dana derisi Hektometrenin kısa yazılışı Cıvata ve somunlardaki yiv. 12. Sinir hastalıklarıyla ilgili hekimlik kolu Yabancı Cemal Gürsel’in lakabı. 13. Kirletmek Fotoğrafçılıkta bir terim. 14. Havada en çok bulunan element “Dedi gördüm ... habibin anesin” (Süleyman Çelebi) Soğurma Bir hitap ünlemi. 15. Yasaklama Mafyanın suskunluk yasası Sert. 16. Bromun simgesi Avuç içi. 17. Elektrik ampulü ve fonografı da bulan Amerikalı mucit Bir nota. 18. İsviçre’de bir göl Şebnem. 19. “Levazım”ın kısa yazılışı Bir kaya balığı. 20. Renksiz, sarmısak kokulu, güçlü ve beyaz bir ışık vererek yanan hidrokarbonlu bir gaz. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu ilginç SORULAR Geceleri kapanıp, gündüzleri açan çiçekler Soru: Bazı çiçekler geceleri niçin kapanır? Yanıt: Çiçekler geceleri geçici olarak kapandıkları zaman, bilgisayar terminolojisine göre bekleme durumuna geçerler. Böylece çok narin üreme organlarını ve kullanımda olmayan polenlerini korurlar. Bu durumda polenler geceleyin oluşan çiğden uzak durdukları için ıslanmazlar ve gündüzleri böceklerin ayaklarına yapışıp dağılma şansını elde ederler. Aslında bazı çiçekler gün doğumundan sonra da hemen açılmazlar; açılmak için çiğin buharlaştığı sıcaklığın oluşumuna kadar beklerler. Çiçekler kapanarak ayrıca geceleri oluşan soğuk ve kötü havaya karşı da korunmuş olurlar. Öyle ki bazı çiçekler taç yapraklarının yanı sıra çevresindeki sert kabukları da kapatarak bitki yiyen böceklerden kendilerini sakınırlar. Polenleri kuru tutmaları, ayrıca polenlere mantar bulaşmasını engeller. Sonuç olarak bütün bu önlemler polenlerin ziyan olmasını ve çiçeğin zarar görmesini önler. Bu tür önlemler özellikle stresli ortamlarda, kısıtlı kaynaklarla yaşamaya çalışan çiçekler için yararlıdır. Kaynakların daha zengin olduğu ortamlarda yetişen bitkilerin bu kadar tutumlu olmalarına gerek kalmaz. Bunlar, varolan çiçekleri korumak yerine ihtiyaç olduğunda taze çiçek açma stratejisini uygularlar. Bazı bitkiler ekolojik koşullara uygun olarak çiçek açarlar. Örneğin polenlerini yarasaların yaydığı yabani ananaslar, bazı bitkilerin tam tersine çiçeklerini gece açarlar, gündüzleri kaparlar; böylece gündüzleri faal olan bitki kurtlarından kendilerini korumuş olurlar. Çiçeklerin taç yapraklarını kapatmalarına yarayan mekanizma aynı zamanda açmalarına yarar. Ancak bu açma/kapatma mekanizması tüm bitkilerde aynı değildir. Kalanchoe cinsinde taç yaprakları iç yüzeylerinde yeni hücreler üreterek dışa doğru dönerler. Kapanmak istedikleri zaman dış yüzeyde yeni hücreler oluşur. Kantaron türü çiçekler ise kapanma ve açılma sırasında taç yapraklarını oluşturan hücreleri kullanırlar. Bu tür hareketleri sıcaklık veya ışık farklılıklarının tetiklediği genler kontrol eder. Bunları bir iç saat düzenler. Genler taç yapraklarının hücre özsuyundaki şekeri düzenlerler. Şeker miktarı arttığı zaman osmoz yoluyla taç yapraklarına su yürür. Böylece çiçeğin açılmasını sağlar. Cesetlerde yeni hücre oluşumu Soru: Ölümden sonra saç ve tırnaklar nasıl uzar? Ölen birinin vücudunda yeni hücreler nasıl oluşuyor? Yanıt: Tıp fakültelerine yeni giren öğrenciler, inceledikleri kadavraların tırnaklarının ve saçlarının cesedin kadavra haline getirilme işlemleri sırasında uzamış olabileceğini düşünürler. Oysa anatomi uzmanları kadavralarda tırnak ve saçların uzamasının mümkün olmadığını söylüyor. Bu fenomenin tırnakların ve kılların çevre dokularının kuruyarak çökmesinin bir sonucu olduğu belirtiliyor. Böylece tırnak ve kıl sanki uzamış gibi görünüyor. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ROB ER İ S T A POT İ N R H ANA T AR ÖDE RAK S E Ş T AB T AK ORG RTOPP ENH ROS İ T AO K İ CT TO S R İ L A V A S İ L E ME ME S AME R L İ Z MA K İ A TOR İ OKA V NÖROLO J AM L SONA AS E S J AN ART A T İ D UT ERUS F A R İ R N EMA AN EA A L İ E T R A F E İ MER RT İ T H AY BE E OT İ S Ş İ ME A C MA P A A B AM S T E İ D İ RE T İ T İ N B ARA RAD ANE S İ N BA E P L L İ RK A DA OL NA d ü ş ü n BUL OKUL NUMARALARIMIZ Derginin 1068. sayısında yayınlanan “Okul Numaralarımız” isimli bulmaca metninde, yanlış anlamaya yol açan bir belirsizlik nedeniyle, bulmacanın çok çözümlü olmasına neden olduğu anlaşıldığından, özür dileyerek yeniden düzenlenen metni yayımlıyoruz. Düzenleyen: Necah Büyükdura (anb26@ttnet.net.tr) Kardeşim Haldun'la okul bahçesinde konuşurken, bizim sınıftan Avni yanımıza geldi. Okul numaralarımızı sordu. Kendinin 1023 olan numarasının okuldaki en küçük numara olma özelliğini anlatıyordu. Ben de, “Bu da bir şey mi? Benim, asal bir sayı olan numaramın baştaki iki basamaklı yarısı ile sondaki iki basamaklı yarısı da birer asal sayıdır. Numaramın bu iki yarısının çarpımını veren sayı da Haldun'un numarasıdır,” deyince Haldun, “Benim numaram, asal değilse de, ikişer basamaklı yarıları da asaldır ve çarpımları da ayni özellikte bir sayıdır.” diye ekledi. Bu sırada, konuşmalarımızı dinleyen arkadaşımız Cemal, lafa karışarak, “Benim numaram Haldun'un numarası özelliğinde ve asal olan iki yarısının çarpımı da sınıfımızdaki Nesrin'in numarasıdır. Üstelik, Nesrin'in numarası da Haldun'un numarasının özelliklerini taşıyor.” deyince, Avni numarasının özelliğini unutup usulca yanımızdan ayrıldı. SORU: Benim, Haldun'un ve Nesrin'in dörder basamaklı okul numaraları kaçtır? 1067.sayıdaki “Ali ile Hıdır Rekor Kırdı” isimli bilmecenin yanıtı: H I D I R = 21914 Bilmeceyi doğru çözenler: Ender Aktulgaİstanbul, Naim Uygunİstanbul, Necah BüyükduraAnkara, Sebahattin BektaşSamsun 1066.sayıdaki “Cengiz'in Cinlikleri” isimli bilmecenin yanıtı: YEDİ = 4793 ve 1327 Bilmeceyi doğru çözenler: Süleyman ÇevikerYalıkavak Ender Aktulgaİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Nesrin Gönülİstanbul, Yücel GünBurhaniye, Ozan Günİstanbul, Onur GünBurhaniye, Duygu GünBurhaniye, Daniel Osman YargıcıBurhaniye, Sevil Ödül OruçHatay CBT 1069/ 23 14 ylül 2007