Katalog

BİLİMİNTİHAL Türk fizikçilere intihal suçlaması Dünyanın saygın bilim dergilerinden Nature'ın 6 Eylül 2007 tarihli sayında yer alan habere göre, bir düzineden fazla Türk fizikçisinin adı intihal skandalına karıştı. ODTÜ'den iki doktora öğrencisine bir yıl uzaklaştırma cezası verildi. Bahtiyar Özgür Sarıoğlu Ayşe Kara su CBT 1069 / 2 14 Eylül 2007 ünyada pek çok fizikçinin bilimsel makalelerini elektronik ortamda açık olarak yayımladığı arXiv adlı web sitesinin editörleri, Türk üniversitelerinden 15 yazara ait yaklaşık 67 makaleyi intihalçalıntı makaleler oldukları gerekçesiyle yayımdan çıkarttı. Mersin, Çukurova, Çanakkale ve ODTÜ üniversiteleri, makalelerde adres olarak gösteriliyor. New York'taki Cornell Üniversitesi'nden fizikci Paul Ginsparg'a göre bu, sitede bugüne dek tespit edilen en büyük skandal. Sitenin aynı zamanda kurucusu olan Ginsparg, “Bu insanların yaptığı, kabul edilebilir sınırların çok üzerinde” diyor. Site'den kaldırılan 40 makalede adı bulunan ODTÜ mezunu Mustafa Saltı “Çalışmalarımızın pek çoğu science citation index dergilerinde daha önceden yayımlandı. Bugüne dek kimse bizi intihalle suçlamadı” diyor. İntihal olayını yine ODTÜ fizik bölümü öğretim üyeleri Özgür Sarıoğlu ve Ayşe Karasu ortaya çıkardılar. arXiv sitesinde 40 makale ile doktora dönemarXiv sitesinde 40 malerinde gayet yüksek bir bakale ile doktora şarıya imza attıkları görülen dönemlerinde gayet iki öğrencinin, sözlü sınavda ise büyük bir başarısızlık yüksek bir başarıya imsergiledikleri ve fizikin çok za attıkları görülen iki temel kavramlarından bile öğrencinin, sözlü sıhaberdar olmadıkları görülnavda ise büyük bir dü. Bu şüphe üzerine, yayımladıkları makaleler araşbaşarısızlık sergilediktırıldı ve hemen hepsinin leri ve fizikin çok temel aslında başka makalelerden kavramlarından bile çalınma olduğu görüldü. 22 ayda 40 bilimsel mahaberdar olmadıkları kale yazmanın ve yayımlagörüldü. manın da aslında bilimsel çalışma randıman ve çalışma temposuna göre mümkün olmadığı da bir başka gerçek... Bunun üzerine konu arXiv sitesinin editörlerine bildirildi ayrıca ODTÜ'de kurulan bir komisyonda olay araştırıldı, rapor hazırlandı ve sonuçta öğrencilerin bağlı oldukları enstitü, ve üniversite Etik Kurulu durumu intihal olarak değerlendirdi ve intihale adı karışan Saltı ve Aydoğdu'ya iki sömestir Enstitüden uzaklaştırma cezası verdi. Ancak iki öğrencinin okula devam etmeleri artık mümkün görülmüyor. Bilimsel intihalleri belgelenen iki öğrenci ise, yaptıkalır açıklamada, ODTÜ'ye mahkemeye vereceklerini, ve intihal suçlamasının kıskançlıktan ve kindarlıktan kaynaklandığı ve herkesle yasalar önünde hesaplaşacağız diye yüksekten konuşan iddialarda bulundular! Uluslararası makale yayınlamak aynı zamanda çeşitli parasal ödülleri de beraberinde getirdiği, TÜBİTAK ve üniversitelerden makale başına para alındığı için, bol sayıda ve sahte makale yayınlamanın da büyük ekonomik kazanç sağladığı ifade ediliyor. Bu ikilinin yayınladıkları 40 makaleye, eğer kurumlara başvuru yaptılarda toplam 37 bin YTL ayrıca ödeme ya D pılacağı belirtilmekte! Ortaya çıkartılan bilimsel aşırmacılık olayı, Türk fizik dünyasında geniş tartışmalara yol açtı. Fizikçiler sitesinde olay çeşitli açılardan incelendi. Bu arada önde gelen Türk fizik bilimcilerden bazıları, ODTÜ'deki olayda, üniversite yönetiminin de payı bulunduğunu anımsattı ve buna örnek olarak, aşırma yapan iki öğrencinin ODTÜ'lü danışmanlarının, öğrencilerin çalıştıkları fizik alanıyla hiç ilgisi bulunmadığını, dolayısıyla danışman hocaların öğrencilerin çalışmalarını denetlemelerinin de mümkün olmadığını belirtti. Öte yandan, bilimsel hırsızlıklara karşı önlem alınması için uzun zamandır çalışmalar yapan Prof. Kayhan Kantarlı, Yükseöğretim Kurulu Başkanı Erdoğan Teziç, Üniversitelerarası Kurul Başkanı Mustafa Akaydın, Türkiye Bilimler Akademisi Başkanı Engin Bermek, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurulu Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu Başkanı Zafer Ünver'e yaptığı çağrıda, “bilimsel hırsızlıklarımız en sonunda dünyanın saygın bilim dergilerinde haber oldu. Ulusça yüzümüzü kızartan ve Türk bilimcilerinin uluslararası saygınlığına çok büyük bir darbe vuran bu skandalın başlıca nede ni iki yıl önce, 27 Ekim 2005'te, bir basın toplantısıyla Üniversite yöneticileri, YÖK, ÜAK, TÜBİTAK ve TÜBA'ya yaptığımız 600' e yakın imza içeren çağrımızdaki uyarı ve taleplerimizin ilgili kişi ve kurumlarca dikkate alınmamasıdır” dedi. Sözkonusu çağrıyı 600'den fazla öğretim üyesi imzalamıştı. NATURE NE YAZDI? Nature'daki yazıda özetle şöyle deniyor: Sorunlar geçen kasım ayında Saltı ve bir diğer ODTÜ mezunu Oktay Aydoğdu'nun doktora derecesi için girdikleri sözlü sınavında başladı. Aynı üniversiteden Dr. Özgür Sarıoğlu gözlemlerini şöyle açıklıyor: “İkisi de yerçekimsel fizik ile ilgili uzun bir yayın listesine sahip olmalarına karşın, ortaokul düzeyindeki temel sorulara bile yanıt vermekte zorlandılar. Öyle ki Newton fiziğini bile bilmiyorlardı.” Yayın sayısı ve bilgi düzeyi arasındaki bu çelişki karşısında kuşkuya kapılan Sarıoğlu'nun meslektaşlarından Ayşe Karasu, ikilinin yayın kayıtlarını inceleme kararı aldı. Google'dan yararlanarak öğrencilerin yararlandığı makaleleri kolayca tespit etti. Şubat ortalarında öğretim üyeleri arXiv'deki kısmen veya tümüyle çalıntı yapılarak hazırlanmış bir düzine kadar makaleyi ortaya çıkartmayı başardılar. Sarıoğlu ve Karasu bu konuda arXiv'in yayıncısı Ginsparg'ı uyardılar. Ginsbarg de kendi çapında araştırmaları sürdürdü. Şu ana kadar araştırmaların sonucunda 67 makalenin intihal olduğu saptandı. Bunların yarısı hakemli dergilerde yayımlanmıştı. ODTÜ'deki iki öğrencinin dışında, makaleleri yazanların Diyarbakır'da Dicle Üniversitesi, İçel'deki Mersin Üniversitesi ve Çanakkale'deki Onsekiz Mart Üniversitesi. Çalıntı olduğu saptanan çalışmaların pek çoğu yerçekim kuramının Moller versiyonu olarak bilinen karmaşık bir konu ile ilgili. Ginsparg'a göre bu çalışmayla çok az sayıda kişinin ilgileneceğini düşünen yazarlar, yakalanma riskinin çok düşük olacağını sanmış olabilir. Araştırmalar arXiv sunucusunda çok sayıda intihal örneğinin bulunduğunu gösteriyor. Ginsparg İngilizceye tam olarak vakıf olmayan öğrencilerin giriş paragrafları için önceki çalışmalardan yararlanmalarının olağan olduğunu söylüyor. Bu uygulamanın etik olarak sorgulanması gerektiğine inanmakla birlikte çok da katı davranmanın doğru olmadığına inanıyor. Trieste'deki Uluslararası Kuramsal Fizik Merkezi yöneticisi Katepalli Sreenivasan, intihal konusundaki görüşlerini şöyle dile getiriyor: “Bazı kültürlerde intihal, hatalı bir davranış olarak algılanmaz. Bizim merkezimize akademik dürüstlük ile ilgili sorunlar sıklıkla gelir ve bizler bu sorunlarla tek tek ilgileniriz” Hem Ginsparg hem de Sreenivasan Türk fizikçilerinin kabul edilemez sınırı aştıklarına inanıyor. “Bu dürüstlükten uzak bir davranış. Normal olarak arXiv bu tür olayları gizli tutmaya özen gösterir. Ancak bu olayın boyutları ve kapsamı alışılmışın dışına çıkmamızı gerekli kılıyor.”