Katalog

HAFTALIK BULMACA ilginç SORULAR Frengi: Belirtiler, tanı, tedavi ve korunma Soru: Frengi (Tip dilinde sifilis denirSyphilis) nasıl bir hastalıktır? Kaynak: http://www.erzincan.saglik.gov.tr/sifilis1.htm http://www.geocities.com/alihataytr/zuhrevi.htm Sifilis, sosyal, ciddi ve potansiyel olarak hastayı güçsüz kılan cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Hastalık etkeni T. Pallidum isimli bir mikroorganizmadır. Sifilis dünyanın her ülkesinde görülebilen, yaş ve cinsiyet farkı gözetmeyen bir hastalıktır. Bulaşma yolları cinsel temas, öpüşme ve gebeliğin 1618. haftasından itibaren anneden bebeğe plasenta (Göbek bağı) ile geçiştir. Hastalık başlangıcından itibaren açık lezyonların (yaraların) bulunduğu devrede bulaşıcı olup tedaviye başlandıktan 24 saat sonra bulaşıcılık ortadan kalkmaktadır. Belirtiler : Belirtiler 3 devrede gözlenir: Birinci devrede etkenin alındığı genital bölgede oluşan ağrısız, kırmızı renkli makül yada şankr diye adlandırılan hastalığa özgü bir lezyon (yara) görülür. Bu lezyonlar erkeklerde peniste kadınlarda ise vajinanın kalın ve ince dudaklarında izlenir. Bu lezyonlar dudakta, dil, diş eti, badecikler, göz kapakları, yüz, saclı deri, el parmakları ve anüste de (makat) görülür. Lezyondan bir hafta sonra bölgesel lenf bezleri şişer. İkinci devre lezyonun belirmesinden 34 hafta sonra başlar. Tüm gövdede özellikle avuç içi ve ayak tabanında, ağız ve boğazda bakır renginde, ağrısız kaşıntısız deri döküntüleri ile karakterize, belirtilerin en belirgin olduğu dönemdir. Hastalığın başlamasından 34 yıl sonra üçüncü devre belirtileri ortaya çıkıp tekrarlarla devan eder. Belirtiler tüm organlarda görülebildiği gibi tek bir organı da seçebilir. Bu dönemde lezyonlar, ağrısız asimetrik gruplar yapmaya ve şekiller çizmeye eğilimli ve daima skatris (iz) bırakan türdedir. Hasta her kim olursa olsun, kanında rutin sifilis testleri yapılmalı, konjelital (anneden çocuğa geçen) sifilis olasılığını önlemek için bütün gebe kadınlarda testler yapılmalıdır. Hastalığın tanısı ne kadar çabuk konursa tedavisi de o kadar çabuk ve kolay yapılır. Korunma : • Sifilisin bulaşması olası yerlerin ve kişilerin sürekli kontrolü yapılmalıdır. (Genelev) • Sifilis cinsel temasla bulaşan bir hastalık olduğundan buna yönelik önlemler alınmalıdır. • Yeni evlenecek çiftler sifilis yönünden kontrol ve muayene edilmelidir. • Hastalar izole edilmeli, hastalığı süresince cinsel temas engellenmelidir. • Hastanın cinsel ilişkide bulunduğu kişiler tespit edilip tedavi altına alınmalıdır. • Sağlık eğitimi ile vatandaşlar konu hakkında bilgilendirilmelidir. • Kontrol için şüpheli olanlardan kan alınmalıdır. Tedavi : Tedavide en etkili ilaç Penisilin olup, Penisiline allerjisi olan hastalarda Eritromisin ve Tetrasiklin kullanılır. Hastalar periyodik aralıklarla kan testleri yapılarak kontrol edilir. Sifilisli hastanın bakım ve tedavisi uzun sürebilir. Hastaya bu konuda bilgi verilerek tedavi ve kontrollerini yaptırması öğütlenir. Kontrollerini yaptırmazsa hastalığın kronikleşerek (kalıcı hale gelerek) süreceği belirtilir. Hastanın kimse ile yakın temasta bulunmasını (öpüşme, cinsel temas) müsaade edilmez. Ağzında yara olan hastaların çatal, kaşık ve bardağı ayrılır. Sifilis hastalığı olan kişiler hastalıkları geçinceye kadar evlenmemelidirler. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA: 1. İlk seri otomobil üretimini gerçekleştiren Amerikalı otomobil üreticisi (resimdeki) Lenf. 2. Koca Dünyanın ilk nükleer denizaltısı Rusya’da bir ırmak. 3. Fas’ın başkenti İndiyumun simgesi Tartımlı, dizemli. 4. Sosyal güvence kuruluşu Yükseklikölçer. 5. Santimetrenin kısa yazılışı Siyasal bir parti Eski Mısır’da, yedi kapısıyla ünlü site Verme, ödeme. 6. Hile, düzen Gadolinyumun simgesi Boks yapılan alan Eski Mısır’da üretici güç. 7. Kalayın simgesi Mantık Kutsal Hint hecesi Rüzgâr, şimşek ve gökgürültüsü ile ortaya çıkan sağnak yağışlı hava olayı. 8. “Blaise ...” (mekanik toplama makinesini bulan, Fermat’la birlikte olabilirlik teorisini araştıran, Fransız filozof ve matematikçi) Sih dininin kurucusu Alkol. 9. Eskimo kayığı Serçegillerden küçük bir kuş Kumtaşı Mihrak. 10. İnsan vücudunun dış yüzü Tedavi Kent serserisi Etiyopya’da bir ırmak. 11. Tuzlalarda deniz suyu çekilen bölüm Avanak Taşpamuğu, kayalifi. 12. Özen Duyuru Bir şeyin doğru olduğunu belirtmek için yapılan işaret Astatin simgesi Ses. 13. Sakırga Ağaçlıklı yol Üç Silahşörler’den biri Bir tür takvim. 14. Hastalıkların kimyasal maddelerle tedavi yöntemi Yanıcı, renksiz, az kokulu karbon ve hidrojen bileşimi. 15. Demirin simgesi Dogma, nas Arıtımevi Muğla’nın bir ilçesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1. Rusların 1957’de uzaya gönderdikleri ilk uydu. 2. Mektup Erkek keçi. 3. Geminin içinde en alt bölüm. 4. Kuyruksokumu kemiği Kansızlık. 5. Adapazarı ovasına verilen bir ad Bir sayı. 6. “Sir Frederick ...” (Uranüs gezegenini keşfeden, Alman asıllı İngiliz gökbilimci) Tantalın simgesi Cet. 7. Deliliğe Övgü adlı yapıtıyla tanınan Hollandalı hümanist Baryumun simgesi İncirsineği. 8. Berkelyumun simgesi Montaigne’in ünlü yapıtı. 9. Protein sentezine yardımcı olan bir asit türü Bir tür büyük şişe Bir yüzey ölçüsü. 10. Durgun bir su yüzeyine paralel, ufki Arapça ben Rusya’da, Karadeniz kıyısında bir plaj kenti. 11. Bir Çin şiir türü Likit petrol gazı “Oğuz ...” (aynı zamanda inşaat mühendisliğinde hocalık da yapan yazar) Kuzey Fas’taki sıradağlar. 12. Kulak iltihabı Güneydoğu Anadolu’da kadınların yaptırdığı bir tür dövme İtalya’daki eğik kule. 13. Burun iltihabı Galyumun simgesi Amonyaktaki hidrojen yerine, tek değerli hidrokarbonlu köklerin geçmesiyle oluşan ürünlerin genel adı. 14. Romen rakamıyla “2550” Tülbent ile patiska arasında ince bir tür pamuklu kumaş. 15. Bir tür antilop Tellürün simgesi Limonluk. 16. Hamız ABD Profesyonel Basketbol Ligi Göçebelerin konak yeri Titanın simgesi. 17. Üçgenleri hesaplamayı konu edinen matematik kolu. 18. Kuyrukluyıldız Akdeniz’de bir Yunan adası Yüksek, yüce. 19. Kısaca ağabey Amerikan pamuğu Belli bir sınıfa bağlı bireylerin hepsini içine alan, bütün kapsamıyla alınmış olan önerme. 20. Bir tür karides Zihin Bin metrenin kısa yazılışı Kristof Kolomb’un bir gemisi. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1C H A R L E S D A RW İ N K ALOR İ 2A U R A TRAKE ZA F İ Y E T D 3Y Y DS İ NASRAN İ AKAR 4 L E YA L E T İ N F İ L AK MEN 5 E L MA S L ENF İ KEBANA A 6Y A N S I MA A KY T A L AKA T 7 Ç İ Y ARAGÜL ER T TK KR 8M İ Y OM APARA T B I DAHO 9 E N E N İ K SNOP PA S İ RAN 10 T T K İ L İ T L EME K 11 A K POT AS O ER İ L 12 S İ F İ L İ S AGAM İ E 13 T E L ON T İ K ME T İ N 14 A L O N J A S U D E OMA 15 Z KR İ Z A T ER İ NA d ü ş ü n BUL İNSAN NEYLE YAŞAR? Yeni ders yılının ilk günlerinden biriydi. O günün derslerinden birine giren Müçteba Sunay adlı öğretmenimizin sorduğu soru, aradan geçen elli küsur yıla rağmen hala aklımda. Söyleyin bakalım “İnsan Neyle Yaşar?” dedi. Herkes bir şeyler söyledi, ama sorunun yanıtını hiç birimiz tam olarak bilememiştik. Bulmacanın düzeni aşağıdaki gibidir ve 9 değişik harften oluşmuştur. Bu harflerin karşılığı olan rakamlar 1'den 9'a kadardır. İNSAN + NEYLE = YAŞAR Soru: Tek rakamdan oluşan “İŞLER” sözcüğünü simgeleyen sayı kaçtır? Düzenleyen: Süleyman Çeviker 1061.sayıdaki “Gelen, Gideni Aratır” isimli bilmecenin yanıtı: GİDEN = 701482 = 20 Bilmeceyi doğru çözenler: Necah BüyükduraAnkara, Naim Uygunİstanbul, Sebahattin Bektaş Samsun, Ender Aktulgaİstanbul, Nesrin Gönülİstanbul, Nuray Geyikİstanbul, Sevinç Ödül OruçHatay, Yücel GünBurhaniye, Özen Günİstanbul, Onur GünBurhaniye CBT 1063/ 23 3 Ağustos 2007