Katalog

BİLİM TARİHİ DUYURU CBT 1066 / 9 24 Ağustos 2007 kında 1954 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve TarihCoğrafya SONRAKİ MAKALELER Fakültesinde verÖzel Sayı’nın üçüncü makalesi diği bir konfeProf. Dr. Nuran Yıldırım'ın «Heransta tarihten kim kimliği ile Abdülhak Adnan örneklerle bu göAdıvar ve Tıp Tarihi ve Deontolorüşün ne kadar ji Müderrisliği» başlıklı enfes yazısı. doğru olduğunu, Bu yazıda Adnan Bey'in bir hekim tarih boyunca yave yönetici olarak Trablusgarp sa Sarton, Adnan pılmaya çalışılan vaşlarından başlayarak Hilâli Ah Adıvar’ın bir tür DoğuBatı senmer (sonra Kızılay) teşkilatından tezlerinin birbiDoğuBatı sentezi riyle çelişen iki Cumhuriyetin ilk sağlık bakanlığına uzanan ve arada dahiliye ve tıp umduğunu unsurun sentezitarihi ve deontoloji hocalıklarını nin yapılmasının yazarak, bunun ve sağlık müzesi kuruculuğunu da olanaksız olması kapsayan inanılması güç, çok yanlı “güzel ama sonucu nasıl hefaaliyetini öğreniyoruz. zimete uğradıklaulaşılmaz bir Dördüncü makale, Feza Günerrını Büyük İskengun tarafından AdıvarSarton ya hülya” olduğunu der'den başlayazışması hakkında. Belçikalı George söylüyor. rak anlatmıştı. Alfred Leon Sarton (18841956) Bu konferans ne modern anlamda bilim tarihi dalıyazık ki Adının kurucusu addedilir. 1915'te Birinci var'ın ölümünden bir yıl sonra yayımDünya Savaşı nedeniyle vatanından landı1. Onun Ekrem Bey'in ileri sürdüönce İngiltere'ye hemen ardından da ğü teze reaksiyonunu okuyabilmek ne ABD'ye göç etmiş, orada ömrünün so hoş ve ne öğretici olabilirdi. nuna kadar Harvard Üniversitesinde Özel Sayı’nın Adıvar ile ilgili son hocalık ve araştırıcılık yapmıştır. Adı makalesi Dr. Şeref Etker'in «Adıvar var ilk mektubunu Sarton'a 1932'de gö için Övgü ve Eleştiri» başlıklı yazısı. Bu nüllü olarak sürgün hayatı yaşadığı Pa kısa yazı aslında yazar ve edebiyat öğretris'ten yazmış. Son mektup ise ölümün meni, Ziya Gökalp'in Diyarbakır'dan den bir yıl kadar önce, 1954 tarihli. tanıdığı Ali Nüzhet Göksel'in (1897Bu mektuplardan Adıvar'ın bilim 1961) Adıvar hakkında yazılanları antarihi hakkındaki fikirlerinin ve bu ko lattığı bir yazısıyla Fuad Köprülü'nün nuda yaptıklarının yanı sıra niçin Ata (18901966) Osmanlı Türklerinde İlim türk Türkiye'sini terkederek Avrupa'ya kitabının ikinci baskısı için yazdığı tagönüllü sürgüne gittiğini de kendi kale nıtma yazısını sunan bir makaleciktir. minden öğreniyoruz. Adnan Bey, AtaAncak burada Köprülü'nün Akşam türk Türkiye'sindeki Batılılaşma hızını gazetesi sayfalarında kalmış yazısının çok fazla bulmuş, bunun Türk ruhunu okuyucuya sunulmuş olması, Etker'in tahrip edeceğinden korkmuş. Sarton, yazısını son derece önemli kılmaktadır. Adnan Bey'in ölümünden sonra onun Çünkü Köprülü, Türkiye'de modern tahakkında yazdığı bir yazısında onun bir rihçiliğin kurucusu olduğu gibi, romantür DoğuBatı sentezi umduğunu yaza tik milliyetçi ve/veya islâmcı görüşlere rak, bunun «güzel ama ulaşılmaz bir en sert ve en yetkili eleştirileri yönelthülya» olduğu miş olan bilim insanımızdır. Köprünu söylüyor. lü'nün makalesi Adıvar'ın kitabının niBu büyük Gerçekten çin önemli ve değerli olduğunu madde de Atatürk Do madde açıklamaktadır. Bugün dahi adamın ğu kültürü ile Adıvar'ın eserini okuyacakların önce siyasetçi Batı kültürü Köprülü'nün tanıtma yazısını okumalanün sentezini rını tavsiye ederim. olarak, bu iki kültürü Özel Sayı'nın geri kalan kısmında Atatürk’ün en birbiriyle çeliş Adıvar ile ilgili olmayan dört makale, ki içerisinde dört katkı, bir düzeltme ve üç sempozyakın çalışma gördüğü için yum tanıtımı var. Tanıtılan sempozarkadaşlarında her zaman red yumlardan biri ölümünün 50. yılında n biri olarak ve detmiştir. Ül Adnan Adıvar'ı Anma toplantısı. Burakemizin yetiş da Feza Günergun, Muhammet Yelten, daha sonra tirdiği en bü Şafak Ural, Aykut Kazancıgil, Halide Atatürk’ün en yük bilim ve Edip'in torunu Ömer Sayar ve bilim takültür adamla rihçisi Osman Bahadır'ın yaptıkları açış bilgili ve rından biri konuşmalarının metinleri yer alıyor. samimi olan merhum Özel sayı güzel basılmış ve son deremuhaliflerinden Ord. Prof. Dr. ce az baskı hatası içeriyor. Yalnız 32. saEkrem Akurgal hifede, izafiyet ve kuantum teorilerinin biri olarak da ( 1 9 1 1 2 0 0 2 ) ondokuzuncu yüzyıl başında geliştirilda Atatürk'ün miş olmalarının yazılmış olması hiç kuşele alınması tarih ve kültür kusuz bir dalgınlık eseri. Okuyucuların gerekirdi. anlayışı hak tashihlerde de gözden kaçtığı görülen bu inanılmaz verimliliği, Adnan Bey'in büyük dehâsının bir başka ispatıdır. bu yanlışı yirminci yüzyıl olarak düzeltmeleri gerekir. ÖNEMLİ EKSİKLİK Özel Sayı’nın en büyük eksiği ise, Adıvar'ın bilim tarihi ve hekimlik dışındaki yaşamına ve fikirlerinin eleştirel bir takdimine hemen hiç yer verilmemiş olması. Halbuki bu büyük adamın siyasetçi olarak, Atatürk'ün en yakın çalışma arkadaşlarından biri olarak ve daha sonra Atatürk'ün en bilgili ve samimî muhaliflerinden biri olarak da ele alınması gerekirdi. Özellikle AtatürkAdıvar fikir ayrılıkları, Türkiye'nin bugün karşı karşıya bulunduğu en önemli sorunların kaynaklarını aydınlatmak açısından son derece önemli inceleme konuları oluşturabilir. Aksiyon ve fikir adamı Adıvar, bilim insanı Adıvar'dan ayrılamaz, çünkü her ikisini de yöneten aynı kafa ve aynı kültürel temeldir. Adıvar'ın bilim tarihinde vardığı sonuçlar ise çok güncel bir tartışma konusudur. Özellikle Avrupalı bilim tarihçileri, bilimin geliştiği merkezlerden çevreye, yani bilimi kendileri geliştirememiş toplumlara nasıl yayıldığı konusunda büyük bir emek harcamaktadırlar. Kafaca tamamen bir Batılı, ancak hissen doğulu olan Adıvar bir doğubatı sentezi düşlemesine karşın, kendi içinde yetiştiği toplumun bilim fakirliğini hiç taviz vermeden vurgulamıştır. Kanımca Adıvar'ın bu tezi henüz çürütülememiş, bil'akis «Osmanlı biliminin» önemli bir varlığı olduğunu ispata çalışanların yayınları arttıkça, aslında Adıvar'ın ne kadar haklı olduğu daha belirgin bir şekilde kristallenmeye başlamıştır. Bu çok önemli konunun bu özel sayıda tartışılmasını beklerdim. Ancak Türkiye'de bilim tarihi, henüz bir bilimsel fikirler tarihi olamadı. Bunun etkilerini bu Özel Sayı’da da görüyoruz. Yirminci yüzyılın en büyük üçbeş Türk'ünden biri olan Adnan Adıvar, Türkiye'ye döndükten sonra eşi, meşhur yazarımız, Halide Edip Hanım ile birlikte Lâleli'deki Antalya Apartmanı’nda bir müddet bizim ailenin kiracısı olmuş. O zaman henüz çocukluktan gençliğe geçmekte olan annem de Adıvarları arada bir ziyaret edermiş. Bir gün anneme, çocuk gözüyle Halide Edip'i mi yoksa Adnan Adıvar'ı mı daha çok sevdiğini sordum. Annem hiç tereddüt etmeden «Adnan Amca'yı» diye cevap verdi. Bu iyi kalpli, sevimli ve kültürlü bilim ve aksiyon adamı sanırım vatandaşlarınca daha iyi tanınmayı hak etmektedir. Bu, bizim kendimizi de daha iyi tanımamızı sağlayacaktır. Onun için Adnan Adıvar Özel Sayısı’nı tüm okuyuculara tavsiye ederim. 1 Akurgal, E., 1956, Tarih İlmi ve Atatürk: Belleten, c. 20, sayı 80, ss. 571584; aynı makale şurada tekrar basılmıştır: Akurgal, E., 1998, Türkiye'nin Kültür Sorunlarıve Anadolu Uygarlıklarının Dünya Tarihindeki Önemi: Bilgi Yayınevi, Ankara, ss. 6779. Telefon, internet ve TV alıcıları tek kabloda A nel Grup şirketlerinden Aneltech, dünyanın önde gelen telekom çözümleri sağlayıcısı ZTE Firması ile, ayrı alt yapılardan oluşan telefon, internet, tv alıcıları gibi sistem alıcılarını tek kabloyla tek kutuda toplayan bir cihaz üretme konusunda anlaşma imzaladı. Aneltech Bilişim Çözümleri İş Birimi Yöneticisi Murat Erkan, bu kutuları dünyada 10 dolayında operatörün hayata geçirebildiğini ve cihazı Aneltech bünyesinde üreteceklerini belirtti. “Set Top Box” kutuları 2008 yılı ortalarında kullanıcıya hazır hale gelecek. Türk Telekom dahil, IPTV operatörlerinin projelerine yönelik mühendislik ve üretim hizmeti vermeyi amaçlayan prensip anlaşması, Aneltech Genel Müdürü Suat Baysan ve ZTE Genel Müdürü Clara Zhou tarafından imzalandı. Aneltech ve ZTE, yerli katma değeri artırmak amacıyla, iş planlarına üretim tesislerinin güncelleştirilmesi ve sistemin bazı parçalarının yerel olarak müşterek şekilde üretilmesi konusunda işbirliği yapacak. IPTV, STB (Set Top Box) ve benzeri son kullanıcı ürünleri, IPTV parçaları ve cihazları Türkiye'de üretilecek. Türkiye'de ürün tasarımı yapılacak ve geliştirilecek, müşterek ARGE faaliyetleri yapılacak, gerekli teknik bilgi ve teknolojinin ZTE tarafından transferi sağlanacak. Microsoft’tan büyük destek Microsoft'un dünya çapında sadece Avrupa'ya ve Türkiye'nin de içinde bulunduğu Ortadoğu Afrika bölgesinden birkaç ülkeye sunduğu 2008 yılı Doktora Araştırma Bursu için başvuru koşulları açıklandı. 8 farklı akademik alandaki projelere verilecek olan burs ile araştırmacılara üç yıl süreyle, yılda 33 bin Euroya (yaklaşık 59.400 YTL) kadar destek sağlanacak. Microsoft Doktora Araştırma Bursu, sadece bilişim ve bilişim ile diğer bilimlerin kesiştiği alanlarda yapılan araştırmaları kapsıyor. Burs için başvurular 26 Eylül 2007 tarihine kadar, sadece danışmanlar tarafından çevrimiçi (on line) olarak aşağıdaki bağlantıdan yapılabiliyor. Başvuru için internet üzerinden bir elektronik form İngilizce olarak dolduruluyor. http://microsoft.redwhale.com Microsoft'un bilişim alanında verdiği doktora bursu programı ile ilgili detaylı bilgilere aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilir: http://research.microsoft.com/aboutmsr/jobs/fellowships/applyeurope.aspx