Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Suyun kaldırma kuvvetine ilişkin kanunları bulan, eski Yunanlı matematikçi ve filozof (resimdeki) Kahraman, güçlü kimse Shakespeare’in bir kral karakteri. 2.”... Corbusier” (tanınmış mimar) İtalya’daki sıradağlar Avrupa’nın ilk baskı makinesinin tasarımını ve üretimini gerçekleştiren Alman matbaacı. 3. Ustabaşı Olgunluk sınavı. 4. San Marino’nun plaka işareti Bir vergi türü Çiçektozu Değerli bir taş Bir nota. 5. Spielberg’in bir filmi Bilinemezcilik Çölde işaret olarak dikilen taşlar Yasaklama. 6. Deha sahibi İridyumun simgesi Cilve Termometreyi bulan, İtalyan matematikçi fizikçi ve gökbilimci. 7. Kemikbilim Tanrıbilim. 8. Yay silahı At, eşek gibi tek tırnaklı hayvanların tırnağı Tantalın simgesi Bir hitap ünlemi Balıkçı kayıklarının balıkları çevirmek için denize fırdolayı ağ salmaları. 9. Radyoaktiviteyi bulan Fransız fizikçi Bir nota Çin düşüncesinde dişi ilke Çölden esen rüzgâr. 10. Lokmanruhu Ham petrolden elde edilen mineral bir yağ Namuslu. 11. Bir peynir türü Burun İltihabı. 12. Doku Yapı işlerinde harcı karmaya yarayan alet, mikser. 13. Şeyh Bedrettin’in tanınmış yapıtı Eski Türk sanatlarından kâğıt oymacılığına verilen ad. 14. Amip, akyuvar ve bazı bakterilerde hücre bölünmesi yoluyla olan çoğalma Hisse senedi, tahvil, yabancı para gibi değerli kâğıtları daha kârlı görülen başka kâğıtlarla değiştirme işi. 15. Boyun eğen, itaatli Talep Ünlü şair Cummings’in önadlarını simgeleyen harfler. jantinli sanatçı). 6. “Dmitry ...” (Elementlerin periyodik tablosunu çıkaran, bu çalışmayla modern kimyanın belkemiğini oluşturan Rus kimyager) Saban demirinin toprakta bıraktığı iz. 7. Eşyaya vurulan damga Ve diğerleri (kısa) Ondalık sayı sistemine göre yazılan bir tam sayıda sağdan sola doğru ikinci basamağa verilen ad. 8. CGS sisteminde bir gramlık bir kütlenin hızını saniyede bir santimetre artıran güç birimi Bulgaristan’da bir dağ Tarım. 9. Genişlik Doğal kalsiyum, magnezyum ve demir silikatlarına verilen ad Bir maddedeki kükürt oranını saptamak için kullanılan alet. 10. Kabile Kemiklerin iç boşluğunu dolduran yağlı madde Berkelyumun simgesi. 11. İçinde doğal kurşun bulunan sülfür Odysseus’un memleketi. 12. Güzel koku, rayiha Göz Başarısız kimse. 13. Çok acı çeken ölümcül bir hastanın kendi isteğiyle hayatına son verme Belirti. 14.”... Şarkıcı” (Ionesco’nun bir oyunu) Rusya’da bir ırmak Cet. 15. Japonya’ya atom bombası atan ABD uçağı Bir burç adı Almanca evet. 16. “Joseph ...” (İlk pratik lavaboyu ve hidrolik presi bulan İngiliz mucit). 17. Gece Sancak. 18. Otlar Kas uru. 19. Gümüşün simgesi İç sıkıntısı, usanç. 20. Hareket olaylarını inceleyen bilim dalı. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu Geçen haftaki bulmacada, yedek sayının yazısı ile diyagramı karıştığından bir hata olmuştur. Okurlarımızdan özür dileriz. ilginç SORULAR Genişleyen Evren Soru: Genişleyen evren nereye doğru genişliyor? Yanıt: NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden astrofizikçi Alexander Kashlinsky soruyu şöyle yanıtlıyor: Evrenin evrimi, 20.Yüzyıl’ın başlarında Albert Einstein’ın keşfettiği genel görelilik fiziği kuralları çerçevesinde tanımlanır. Genel göreliliğe göre uzay ve zaman, süreklilik içeren bir ortamda birleşir ve evren dörtboyutlu uzayzaman kafesi şeklinde temsil edilir. Bu açıdan incelendiğinde, evren genişlerken yeni bölgelere doğru ilerlemez. Tam tersi uzayzaman kafesinin kendisi genişler. Görelilik kavramından önce, Nawton fiziğinde (Gökcisimleri Isaac Newton’ın keşfettiği yasalara göre hareket eder) uzay ve zaman mutlaktır; zaman, hareket denkleminde bir parametreden başka bir şey değildir. Bu arada yerçekimi, kütlesi olan cisimler arasındaki çekim kuvveti olarak görülür. Ne var ki yerçekiminin kaynağı bilinmez. Genel görelilik fiziği –hareket denklemleri pek çok uygulamada Newton denklemlerine indirgense de kavramsal olarak kesinlik içerir. Genel görelilikte uzayzaman kafesinin özellikleri kendine özgü bir şekilde (kütleçekimi üzerinden), içinde barınan cisimlere göre belirlenmiştir. Kütleçekimi uzayzaman sürekliliğini büker ve böylece genel görelilik, kütleçekimsel etkileşimleri bu bükülmenin bir göstergesi olarak tanımlar. Kütleçekimini etkisinin altındaki nesneler, uzayzamanın daha az bükülmüş kısımlarından daha fazla bükülmüş kısımlarına doğru “düşer”. Einstein’ın genel görelilik denklemlerine göre içinde madde olan uzayzaman sabit durmaz; ya genişler ya da daralır. Dolayısıyla galaksiler birbirinden uzaklaşmazlar; tam tersi genişleyen uzayzaman dokusu üzerindeki sabit kafese bağlıdırlar. Sonuçta birbirlerinden uzaklaşıyormuş gibi bir izlenim ortaya çıkar. Bu durumu gözünüzde canlandırabilmek için bir balonun üzerine noktalar koyun ve balonu şişirin. Noktalar –galaksileri temsil ediyor arasındaki mesafe uzar ve eğer bu noktalardan birinin üzerinde yaşıyor olsanız, diğer noktaların sizden uzaklaştığını sanırsınız. Gerçekte, balonun üzerindeki enlem ve boylama göre noktalar aynı yerde durmaktadır. Genişleyen balonun dokusudur. Dört boyuta sahip olan genel görelilik çerçevesinde, bu sorunun yanıtı yoktur, çünkü soru uzayzaman dışında başka koordinatları çağrıştırır. Uzayzaman maddeye bağlı olduğu için, balon yüzeyinin ‘dışı’ yoktur; elimizde olan tek şey uzayzamandır. Hurda DNA Soru: Junk (hurda/boş/çöp) DNA nedir? Ne işe yarar? Yanıt: Pennsylvania State Üniversitesi’nden biyoloji profesörü ve genomik araştırmacısı Wojciech Makalowski soruyu şöyle yanıtlıyor: Hayvanların tümünde fazla miktarda hurda DNA vardır. Hurda DNA, vücudu yapan ve hücreler içindeki kimyasal reaksiyonları katalize eden proteinleri kodlamayan genetik malzemelerdir. Kaldı ki DNA’larımızın yalnızca %2’si proteinleri kodlar. 1051.sayıdaki “Pozitif Tek Sayılar” isimli bilmecenin yanıtı: 367.basamaktaki tüm sayıların toplamı 49.430.863 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Süleyman ÇevikerYalıkavak, Necah BüyükduraAnkara, Sebahattin BektaşSamsun, Nesrin Gönülİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Ender Aktulgaİstanbul, Ali Deniz Çavuşİstanbul, Aydın BingölAnkara, Sevil AvşaroğluAnkara, Ahmet AvşaroğluAnkara, Ulaş AtmacaKonya, Yücel GünDenizli, Özen Gün Uralİstanbul, Ahmet SaraçoğluDenizli YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Dinamiti bulan İsveçli mucit Sırça. 2. Elektrik akımının şiddetini azaltıp çoğaltmaya yarayan araç Karbona grubuna iki alkil kökünün bağlanmasıyla türeyen bileşik Atlantis gibi varolduğuna inanılan eski bir uygarlık. 3. Madagaskar’ın plaka işareti Holmiyumun simgesi Tatlı su ıstakozu. 4. Olmamış “Lord Joseph ...” (Hastanelerde antiseptik ameliyatları başlatan, İngiliz cerrah) Hindistan’da, kocasının cesediyle birlikte ateşe atılıp yanan ve ermiş sayılan kadınlara verilen ad. 5. Altınkökü Sık gözlü ağ “Ladislao ...” (Tükenmez kalemi bulan Macar asıllı Ar d ü ş ü n BUL KAZ GELEN YERDEN TAVUK ESİRGENMEZ Bu haftanın bulmacası, bir ata sözünden oluşuyor. Bulmacada 16 değişik harf vardır ve 10 tabanlı sayı sistemine göre aşağıdaki gibi düzenlenmiştir. KAZ + GELEN + YERDEN + TAVUK = ESİR + GENMEZ “A” = 0 (sıfır), “V” = 9 ve 1’den 8’e kadar olan rakamlardan oluşan “G”, “Z”, “T” ve “Y” harfleri dışındaki 10 harfte, 0’dan 9’a kadar 10 değişik rakam kullanılmıştır. “G”, “Z”, “T” ve “Y” harflerini temsil eden rakamlar, KAZ, GELEN, YERDEN, TUZ ve ESİRGENMEZ Sözcüklerini temsil eden sayılar birer asal sayı olacak şekilde tespit edilecektir. SORU: “MEVSİM” sözcüğünü temsil eden ASAL sayı kaçtır? Düzenleyen: Süleyman Çeviker DÜZELTME: 1052.sayıdaki “Turgay’ın Fırtınaları” isimli bilmecede yanlışlıkla soru kısmı çıkartılmıştır. Soru kısmı şöyle olacaktı: SORU: “TAYFUN” ve “RÜZGAR” asal sayılardır. “TURGAY” sözcüğünün 10 tabanlı sayısal CBT 1053/ 23 25 Mayıs 2007