Katalog

GÖKYÜZÜ 22 Nisan’da göktaşı yağmuru var! 14 Nisan’da Ay Mars’ı örtecek.. 22’sinde göktaşı yağmuru.. 282930’unda MarsUranüs bir arada Hasan H. Esenoğlu, Astronom Dr., İstanbul Üniversitesi (İzinli) ve Assist. Prof., King Saud University College of Science Department of Physics and Astronomy, esenoglu@istanbul.edu.tr 14 ’ünde sabah erken saatte 05:30’da hilal evredeki Ay, 0.5 derece güneyindeki Mars’ı örtecek. Örtülme öncesinde ikili ayyıldızlı Türk bayrağı görünümde olacak. İki gökcismi doğu tarafta ufuktan 7 derece yüksekte Kova (Aquarius) takımyıldızında yer alacak. Mars’ın parlaklığı +1.1 kadir. Örtülme, Güneş doğuncaya kadar yarım saat süreliğine Asya’nın güney ve doğusundan, Hindistan’dan ve Afrika’nın doğu ucundan izlenebilecek. Görünümleri de bu sayfada resimde verildi, ayrıca örtülme resimlerine ve bilgilerine internetten ulaşılabilir... 282930 Nisan’da sabah 06.00 civarında Mars ve Uranüs bir arada olacak. İkili güneydoğu tarafta ufuktan yaklaşık 19 derece yüksekte Kova takımyıldızında yer alacak. Kırmızı renkli Mars’ın yanında sönük Uranüs’ü teleskopla bulmak kolay olacak. NİSAN AYINDA GEZEGENLER Venüs, ay boyunca Güneş’ten gittikçe uzaklaşacak. Gezegen Güneş battıktan hemen sonra saat 20.00 civarında sırasıyla Balıklar Koç (Aries) ve Boğa (Taurus) takımyıldızlarında 2 saat süreliğine görülecek. Venüs ufuktan en fazla 38 derece yüksekte ve tam batıda –4.1 kadir değişmeyen parlaklığı ile gökyüzünde adeta ışıldayacak. Belki bu yüzden bu parlak gezegene akşamın bir habercisi olarak "akşam yıldızı" denilmiş... bir de "iyi dostlar gökyüzündeki yıldızlara benzer, herkes çekildiğinde ilk görünenler onlardır" özlü sözün vurgusunu da yansıtıyor olmalı bu akşam yıldızı! Venüs ayrıca teleskopla bakıldığında son dördüne yakın evrede görülecek. Venüs ve bulunduğu burç gök atlasında verildi. Mars, ay boyunca Güneş’ten uzaklaşacağından görülme süresi artacak şekilde Güneş doğmadan önce saat 06.00 civarında bir saat kadar görülebilecek. +1.1 kadir sabit parlaklıklı gezegen, güneydoğu tarafta ufuktan en fazla 19 derece yüksekte sırasıyla Oğlak (Capricornus) ve Kova takımyıldızlarında yer alacak. Gök atlası 15 Nisan gece saat 22:00’de gökyüzü. Ay boyunca gök cisimlerin konumlarını bulabilirsiniz. Bu sanal gök atlasını yukarıdaki tarih ve saatte gerçeği ile karşılaştırmak uzayı kavramada yararlı olur. Bu iş için gök atlasına gökyüzüne bakar şekilde doğru yönlerde yukarıya kaldırarak eşleştirmek yeterli. Hareketli cisimlerin gecelik yolları üzerindeki sabit duran takım yıldızların arasından ilerleyişleri gün ve gün işaretlenmeleri ile bu cisimlerin yol izleri de belirlenebilir ve gelecek gecelerde nerede olacağı kestirilebilir. Gök atlasında ayrıca Büyük Ayı (Ursa Major), Küçük Ayı (Ursa Minor), Kutup yıldızı (Polaris) ve bu ay görülebilecek burçlar da verildi. Gök atlasında yer alan ve hep gökyüzünde kalan Büyük Ayı takım yıldızını gece uzun süre ile yer değiştirdiğini ara ara izlemek aslında Yer’in döndüğü bilgisini gözlemleyerek/deneyleyerek öğrenmede öncelenebilir. Büyük Ayı takım yıldızı Kutup yıldızını gösteriyor olması yardımıyla yön bulma bilgisi de kullanılabilir. Gezegen ayrıca dolunaya yakın evre görünümünde. Jüpiter, ay boyunca Güneş’ten uzaklaşacağından görülme süresi artacak şekilde gece yarısından sonra Güneş doğuncaya kadar özellikle 05.00 civarında 5 saat süreliğine gözlenebilecek. –2.4 kadir parlaklıklı gezegen, güney tarafta ufuktan en fazla 27 derece yüksekte Yılancı (Ophiuchus) takımyıldızında yer alacak. Satürn, ay boyunca Güneş’e yakınlaşacak. Gezegen, görülme süresi azalacak şekilde güneydoğudan batıya 133 derece kadar geniş bir aralıkta izlenebilecek. Satürn akşam ve gece yarısı sonrasına kadar yaklaşık 7 saat süreliğine, ufuktan en fazla 66 derece yüksekte Aslan (Leo) takım yıldızında (yıl boyunca da aynı burçta kalarak) görülecek. Gezegenin parlaklığı da +0.3 kadir. Satürn ve bulunduğu burç gök atlasında verildi. Uranüs, ay boyunca Güneş’ten uzaklaşacağından görülme süresi artacak şekilde Güneş doğmadan hemen önce kısa süreliğine teleskop eşliğinde görülebilir. +5.9 kadir parlaklıklı sönük gezegen ufuktan en fazla 20 derece yüksekte güneydoğu tarafta Kova takımyıldızında (yıl sonuna kadar da aynı burçta) yer alacak. Neptün, ay boyunca Güneş’ten uzaklaşacağından görülme süresi artacak şekilde Güneş doğmadan hemen önce bir saat kadar süreliğine teleskop eşliğinde izlenebilir. +7.9 kadir parlaklıklı sönük gezegen ufuktan en fazla 27 derece yüksekte güneydoğu tarafta Oğlak takımyıldızında (yıl sonuna kadar da aynı burçta) yer alacak. GÖKTAŞI YAĞMURU Çalgı (Lyra) takımyıldızı civarından yağan Lyridler isimli göktaşı yağmuru 16–25 Nisan arası görülebilir. En yüksek sayıya ise 22 Nisan’da ulaşır: saatte 18 veya daha fazla göktaşı görülebilir. Bilindiği gibi yağmurlar dışında tüm gece boyunca ancak 67 kadar göktaşı görülebilmekte. Lyridler göktaşı yağmuru 2003 yılında en bol olarak gözlenmişti, dört yıl aradan sonra bu yıl daha az bir yağış beklenebilir. Bu göktaşı yağmurunu izlemek isteyen okuyucular, özellikle 22 Nisan’da gece yarısına doğru kuzeydoğu tarafta ufka yakın yükseklikteki Çalgı takım yıldızı bölgesine bakabilirler. Çalgı takımyıldızı tüm gece boyunca yükselerek gökyüzünde kalacağından, bu göktaşı yağmuru sabah Güneş doğuncaya kadar izlenebilir. Çalgı takımyıldızı bu sayfadaki gök atlasında belirtildi. Ayrıntılı bilgi: "http://www.imo.net" Güncel 1) İstanbul Kültür Üniversitesi "II. Uluslararası Katılımlı Amatör Astronomi Sempozyumu (AAS2007)" ve "Amatör Teleskop Yapımı Çalıştayı (ATY)" düzenlemekte. (http://fenedebiyat.iku.edu.tr/aas2007) CBT 1047 / 10 13 Nisan 2007