Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA: 1. Indüksiyon motorunu bulan, jeneratörler, dinamolar ve transformatörler yapan, Yugoslav asıllı Amerikalı mucit (resimdeki) Suyun kaldırma kuvvetine ilişkin kanunları bulan, eski Yunanlı matematikçi ve filozof. 2. Dogma Jeoloji Sıtma aşılayan sivrisinek türü. 3. Aralarında elektrik ampulü ve fonografın da bulunduğu bini aşkın buluşun patentini alan, Amerikalı mucit Ehram Engerek yılanı. 4. Değişken bir büyüklüğün istenildiği kadar yaklaşabildiği durağan büyüklük Tekst Müzikte bir ölçü uzunluğunda susma Arseniğin simgesi. 5. Nazi Askeri Polis Örgütü Denizkulağı Piston Rutubet. 6. 1912 yılında batan transatlantik Asker Tekrarlama. 7. Özenli, düzgün Ortalama Eski Türklerde, çocukları koruduğuna inanılan tanrıça Dernek (kısa). 8. Kurnaz, cin fikirli Hayvan hekimi Tan ağartısı. 9. Renyumun simgesi Gelgit olayında denizin kabarması “Elini ... bana gel kardeşim” (Şenay) Sayaç Ahlakbilim. 10. Mengene Yıldız Japon tiyatrosunun bir türü. 11. Kuyruksokumu kemiği Yapım “Edward ...” (Aşılama prensiplerini ortaya çıkaran İngiliz doktor). 12. “... Corbusier” (mimar) Yankı Katmanlı kayaçların içeri doğru çukur, alçak bölümü, tekne Berkelyumun simgesi. 13. Kıyı sağlık idaresince gemilere verilen giriş çıkış izni Anlatım. 14. Maldivler’in başkenti Bir dairede bir kirişin ortasında bu kirişi gören yayın ortasına indirilen doğru parçası Yuva Kemiklerin toparlak ucu. 15. Kökkırmızısı Kanın hemoglobinle renklenmiş alyuvar. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Kuantum fiziği esaslı atom modelini ortaya atan Danimarkalı fizikçi Sarıklı din bilginleri. 2. Bir kökün derecesini göstermek için kök işaretinin kolları arasına konulan sayı ”Joseph Nicephore ...” (ilk sabit fotoğrafik görüntüyü elde eden Fransız bilgin) Alüminyumun simgesi. 3. Bir şeyin yerine geçen Güneş doğmadan önceki alacakaranlık Radyumun simgesi Giysi kıvrımı. 4. Suyla birleştiğinde oksijen açığa çıkaran, bileşiminde nikel ve bakır tozları bulunan sodyum ve potasyum peroksit Kuzu sesi Acıbadem ağacı. 5. Kulak iltihabı Belge. 6. Göz Çağrı Herhangi bir enerjiyi mekanik enerjiye dönüştüren sistem. 7. Tellürün simgesi Leibniz’in felsefesinde artık bölünmez bir birlik olan sonsuz sayıdaki cevherlerin her biri Şart eki Bir sayı. 8. Enerji Hıristiyanlık. 9. Antimonun simgesi Tecim Bir uğur simgesi. 10. Her tür organik yağa verilen ad Gökkuşağı Beddua. 11. Aziz Nesin’in oğlu olan ünlü matematikçi Akma. 12. İridyumun simgesi Çıplak resim Sağlıklı Silahların ağız kısmı. 13. Bir işi yapmaya hazır Sınır nişanı ABD Profesyonel Basketbol Ligi. 14. Bir yerde oturan Fıkra. 15. Şiir yazan kimseKunduz kürkü Tembih sözü. 16. Mikropla bulaşan hastalıklar. 17. Molibdenin simgesi Çıplak doğa Helyumun simgesi. 18. Zeybek Yardım, imdat. 19. Kere Geçerli, yürürlükte olan. 20. Lord Joseph ...” (Hastanelerde antiseptik ameliyatları başlatan İngiliz cerrah). Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1G E O R G E S T E P H E N S O N ü İ K A 2AMP H E R E ü B A F R A ü P A S P A L 3 L E A ü T A L V E G ü G U T E N B E R G 4 İ L L E T ü V A T O Z ü R A C A ü K A L 5 L ü İ Z O B A R ü D O R UM ü K L A R E 6 E T N A ü E ü AMA N İ ü U S ü E ü A N 7O R ü N A B İ G A ü A N D ü C İ H A Z ü 8G E N ü L E K E L İ ü İ R A ü D İ MA Ğ 9AME R İ K A L I ü A T A R AMA R ü 10 L O T U S ü M E T A N ü G A R 11 İ L ü M İ N E ü A N E M O N ü 12 L İ K E N ü T A Ş E M E N ü T 13 E T İ L ü L ü T I M A R ü F E 14 İ ü L İ B İ D O ü İ S İ L İ K 15 ü A S ü A R A L I K ü H A L E ilginç SORULAR Yediklerimiz ve genlerimiz Soru: Yediğimiz yiyecekler bizden sonraki nesillerin genetik yapısını etkiler mi? Yanıt: Bu sorunun yanıtı "belki"dir. Son yapılan bir çalışma, ıspanağın, temel Reis’in pazılarında mucizeler yaratmasının yanı sıra, saç rengi ve gelecek nesillerin sağlığı üzerinde uzun süreli etkiler yaratabileceğini ortaya çıktı. Kaliforniya’daki Oakland Araştırma Enstitüsü Çocuk Hastane’sinden onkolog David Martin’in liderliğinde gerçekleştirilen bir çalışmada, bir farenin yediklerinin sonraki nesiller üzerinde ne tür etkiler yarattığı incelendi. Bilim adamları hamile hayvanları mineral ve vitamin açısından zengin yiyeceklerle besledi (Yeşil yapraklı sebzelerin gücünü artıran B12 vitaminleri gibi). Bu hayvanların taşıdığı sarı tüy geni aynı zamanda şişmanlık, şeker ve kansere yakalanma yatkınlığına da yol açıyordu. Yeni gıdalar ile beslenen farelerin kahverengi tüylü yavrular doğurduğu ve bu yavrularda şeker ve kansere yakalanma olasılığının düşük olduğu görüldü. Martin’in bu çalışması, etkileri sonraki nesillere uzanan çalışmaların ilki değil. 2002 yılında İsveçli bilim adamları yüzyıllık kayıtları inceledikleri zaman, insanların buluğ çağının başlangıcında aldıkları besinlerin, torunlarının şekere yakalanma riskini etkilediğini ortaya çıkarttı. Bu çalışmada 303 kişi incelendi. Aşırı beslenen deneklerin torunlarının diyabete yakalanma riskinin 4 misli olduğu ortaya çıktı. Çok ayrıntılı olmamasına karşın, bu çalışma genlerin düşünüldüğünden daha fazla dış etmenlerin etkisi altında kaldığını gösteriyor. Ancak bu bilgilerin ışığı altında buluğ çağındaki çocuğunuzu diyete sokmaya kalkışmayın veya çocuğu ıspanaktan nefret ettirecek duruma getirmeyin. Bilim adamları spesifik yiyecek ve diyetlerin insanların gen ifadesini nasıl etkilediğini tam olarak anlamış değil. Kaynak: Popular Science, Mart 2007 Güvercinler ve ter Soru: Güvercinler terler mi? Terlemiyorlarsa neden? Yanıt: Yalnızca memelilerde ter bezleri vardır. Dolayısıyla güvercinler terlemez. Ancak kediler, fareler ve balinalar gibi memeliler de terlemez. Bunlar ter bezlerini yitirmişlerdir. Terlemeyen memelilerde terin yaptığı işi böbrekler üstlenir. Örneğin aşırı faal bir kedi ısı kaybı için sık sık soluk almasının yanı sıra tükürüğü ile tüylerini ıslatır. Kuşların derileri çok kurudur. Ancak güvercinler gibi pek çok kuşun vücut sıcaklığı memelilerden birkaç derece yüksektir ve ısı kaybetmek için aynı kapasiteye sahip değillerdir. Bunlar ısı kaybetmek zorunda kaldıkları zaman en alttaki tüylerini dikleştirerek deriyi havalandırma yoluyla soğuturlar. Isıyı korumak istediklerinde tüylerini yatırırlar. Bunun dışında gagalarını açarak hızlı hızlı soluk almaları buharlaşma yoluyla soğutma sağlar. Güney Afrika’da bu olgu deyimlere geçmiştir: "İnekleri esnetecek kadar sıcak" Ayrıca kuşlar idrarlarını ve dışkılarını ayrı ayrı yapmadıkları için her şey birlikte dışarı atılır. Dolayısıyla kuşların kakaları genellikle suludur. Kuşların bacaklarına bulaşan bu sıvı buharlaşır ve soğuyan bacaklardaki kan, damarlar yoluyla vücuda dağılır. d ü ş ü n BUL GÖNÜL BİR SIRÇA SARAYDIR Bu haftanın bulmacası için, çok sevdiğim "gönül bir sırça saraydır, kırılırsa onarılmaz" ata sözünü kullandım. Bulmaca, yandaki gibi 16 tabanlı sayı sistemine göre düzenlenmiştir. "GÖNLÜM" sözcüğünün karşılığı olan rakamlar alfabetiktir. "B" ve "Z" dışında, geri kalan harfler, 0’dan 9’a kadar olan rakamlardan oluşmaktadır. "B" ve "Z" harflerini simgelen rakamlar; "BİR" ve "SIRÇA" sözcüklerini simgeleyen sayılar, birer ASAL sayı olacak şekilde tespit edilecektir. Soru: "GÖNLÜM" sözcüğünün, 10 tabanlı sayı sistemine göre, simgelediği sayının rakamları toplamı kaçtır? Düzenleyen: Süleyman Çeviker 1043.sayırdaki "Ucuz Etten Yahni Olmaz" isimli bilmecenin yanıtı: "ETTEN+YAHNİ+OLMAZ" = 132564 Bilmeceyi doğru çözenler: Sebahattin BektaşSamsun, Necah BüyükduraAnkara, Naim Uygunİstanbul, Ender Aktulgaİstanbul CBT 1045/ 23 30 Mart 2007