Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA: 1. İlk başarılı buharlı treni yapan İngiliz makine mühendisi (resimdeki) Yapma, etme. 2. “Andre Marie ...” (Elektrikle mıknatıslanma arasındaki ilişkinin önemini ayrımsayan ilk insan olan, elektromıknatısın ilk örneğini tasarlayan Fransız bilgin) Samsun’un bir ilçesi Çok kepekli un. 3. Yakup Peygamber’in karısı Bir akarsu yatağının en derin yerlerini birleştiren çizgiye verilen ad “Johannes ...” (Avrupa’nın ilk baskı makinesinin tasarımını ve üretimini gerçekleştiren Alman matbaacı). 4. Hastalık Sırtında büyük dikenleri olan, kuma gömülü olarak yaşayan bir balık Mihrace Bir alaşımdaki madenlerin erime derecesi farkından yararlanarak bunları birbirinden ayırma işlemi. 5. Eşbasınç Deve yavrusu Bir pompada, bir körükte, bir motorda bir akışkanın geçmesini sağlamak ya da engellemek üzere bir eksen etrafında yaptığı açval hareketle açılıp kapanan bir kapak. 6. Sicilya’da bir yanardağ Safranbolu’da oynanan bir halkoyunu Akıl Bir yüzey ölçüsü birimi. 7. Müstahkem yer Soyunda şair yokken, hiçbir eğitim görmeden kendi kendine şair olan kimse Güney Amerika’daki sıradağlar Aygıt. 8. Hücreden hücreye geçen kalıtımsal öge “... humma” (tüfüs) Bağış yapma Beyin. 9. Yankı Arter. 10. Nilüfer cinsinden bitkilerin ortak adı Bataklıkgazı Büyük tren istasyonu. 11. Vilayet Dişte bir tabaka Dağlalesi. 12. Bir mantarla bir suyosununun ortak yaşamasıyla ortaya çıkan bitkilerin genel adı Suda yaşayan, çok ilkel yapılı omurgalı hayvan. 13. Organik bileşiklerin bileşimine giren karbon ve hidrojen atomları grubu Osmanlı toprak düzeni Demirin simgesi. 14. Cinsel içgüdünün belirtilerini gösteren yaşama gücünün bütünü Sıcaktan ya da aşırı terlemekten vücutta oluşan pembe kabartılar. 15. Arseniğin simgesi Bir ay adı Ayevi, ayla. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1. Engizisyonca yargılanırken öğretisini yadsımak zorunda kalan (1633), ama yine de ayağını yere vurup “ama gene de dünya dönüyor” diyen, İtalyan gökbilimci ve fizikçi. 2. Gerçekleştirilmesi zamana bağlı istek İçinde magnezyum, kalsiyum, demir ve alüminyum bulunan, amfibol grubundan doğal silikat. 3. Opali andıran camdan yapılmış vazo, kupa vb.ne verilen ad Safi Kireç, sönmemiş kireç. 4. Rodyumun simgesi Namaza çağrı Trakya. 5. Bir şehrin herhangi bir azınlıkça yerleşilen bölümü Sarmısaktaki etkili antibiyotik Baryumun simgesi. 6. Otlar Kucak çocuğu Mitolojik bir çalgı. 7. Amerika’da Amazon, Afrika’da Nijer ırmakları gibi Ekvator bölgesindeki büyük suların geçtiği havzalarda bulunan geniş ve balta girmemiş ormanlara verilen ad Bir yerde oturma Rusçada evet. 8. Bir şeyi, bir yerden bir yere çekerek götürüp getirmeye yarayan halat Mercanada 9. Sonsuzluk Bazen kayıklarda çapa yerine kullanılan, ipe bağlı büyükçe taş. 10. Çin, Japonya gibi Uzakdoğu ülkelerindeki tapınaklara verilen ad Kansız. 11. Hafniyumun simgesi Sinir ucu iltihabı İstanbul’daki Yedikule’deki eski Bizans zindanı. 12. Büyük Sahra’da kumullarla örtülü bölge Burun iltihabı Mars gezegeninin değer adı. 13. Okyanusya’da bir ülke Ejderha Bir nota. 14. Cehennem Tütün kurutulan sergi Satrançta bir taş. 15. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü Skandiyumun simgesi Bir akademik unvanın kısa yazılışı Erkek keçi. 16. Sih dininin kurucusu Kaz Dağları’nın mitolojik dönemlerdeki adı. 17. Antimonun simgesi Erime noktaları düşük metalleri tutturma işlemlerinde kullanılan, kalay ve kurşun alaşımlarının genel adı. 18. Altınkökü Japon Buddha rahibi. 19. Piyasada olmayan malların gizlice olarak yüksek fiyatla satıldığı yer. 20. Suyosunları. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 İ V A N P A V L O V DAG P A LG 2N E F T İ A E ROD İ N AM İ K RO 3 T N T G A R A L AMO G O R D O L 4 E A AMU D İ AR İ F L İ V ANE 5G A L E A R E N A E T E N Ş AM 6R A F İ N E SN BA L KAS T 7A N E S T E Z İ MA D S Ü BOR A 8 L O R İ G İ MA N İ V E L A L O T 9 M İ N E G A İ P P N A MM G R E N A 10 M A S L AOS APA T İ T 11 A L T İ M E T R E ON Y E 12 T İ L AN İ RA İ YON 13 R EKS EN D İ N AE T 14 İ A D E İ A SON AK İ K 15 S K O L A S T İ K TRAKE ilginç SORULAR Gözlerin kapalı çıktığı fotoğraflara son Soru: Kimsenin gözünü kırpıştırmadığı bir grup fotoğrafı için kaç kare çekmemiz gerekir? Yanıt: İlköğretim sınıflarında çekilen fotoğraflarımıza baktığımızda, sınıfın yarısının gözünü kapatmış olduğunu, yarısının da gözünün yarı açık olduğunu görürüz. Herkesin gözünün açık olduğu bir grup fotoğrafının çok nadir olduğunu fark eden Avustralya’nın Ulusal Bilim Ajansı’dan (CSIRO), Nic Svenson, fizikçi Piers Barnes’in yardımıyla kimsenin gözünü kırpmamış olduğu bir grup fotoğrafı için çekilmesi gereken fotoğraf karesi ile ilgili bir formül geliştirdi. Barnes’in formülü (1/(1xt)üzeri n), insanların saniyede gözünü kaç kez kırpıştırdığı (x), kameranın enstantane hızı artı ortalama kırpıştırma süresi (t) ve gruptaki insan sayısına (n) dayanır. Bunları formüle uyguladığınız zaman kaç kare çekmeniz gerektiği ortaya çıkar. Pek çok fotoğrafçı böyle bir hesabı kafadan yapamayacağı için Barnes, 20’dan küçük gruplar için bu formülü basitleştirdi. İyi bir ışık altında insan sayısını üçe bölersiniz; karanlık ortamlarda insan sayısını ikiye bölmeniz yeterli (çünkü enstantane daha uzun süre açık duracağı için göz kırpıştırmalarının sayısı artacaktır). Barnes ve Svenson 2006’da bu çalışmalarından ötürü matematik dalında Nobel Ig (komik bilimsel araştırmalara verilen ödül) Ödülü ile ödüllendirildiler. Bu kadar "az" bir matematik, gerçek Nobel’i kazanmak için yeterli olmasa da bu bilgi pek çok kişi tarafından kullanılabilir. Şimdi sıra grup resimlerinde herkesin mutlu bir şekilde gülümsemesi için kaç karenin çekilmesi gerektiğini hesaplayan formüle geldi. Ne var ki günümüzün dijital kameralarındaki bellek kartları bu kadar yükü kaldırmayabilir. Kaynak: Popular Science, Mart 2007 Ay’daki yanardağlar Soru: Ay volkanik olarak aktif mi? Yanıt: Bilim adamlarının bildirdiğine göre Ay’da son volkanik patlama bir milyar ile üç milyar yıl önce meydana gelmiş. O tarihten sonra yüzeydeki tek değişiklik meteorit bombardımanının yol açtığı kraterlerdir. Ne var ki geçen kasım ayında Brown Üniversitesi’nden jeolog Peter Schultz ve meslektaşları Apollo uçuşlarından elde edilen fotoğrafları ve ay yüzeyinden alınan uydu kayıtlarını incelediler. Uydudan alınan görüntülerde daha yeni olması gereken bir tepecik göze çarpıyordu. Bu tepenin yaşı 10 milyon yıl olarak hesaplandı. Bilim adamları, yüzeydeki çatlaklardan fışkıran gazların 9 metre yüksekliğe kadar çıkabileceğini varsayıyor. Bu da uydunun içinde faaliyetin sona ermediği anlamına geliyor. Son 10 milyon yılda olmuş olması muhtemel patlamalar, soğumakta olan magma çekirdeğinden veya kabuktaki yarıklardan kaçan "ceplere" hapsolmuş gazdan geliyor olabilir. Bunların volkanik faaliyetlerden geldiği olasılığına pek sıcak bakmayan Schultz, "Bunlar lavanın dışarı çıkarken yarattığı patlamalara benzemiyor. Biz gaz fışkırmalarına tanık olmadığımız için bunların sıcak veya soğuk olduğu hakkında bir şey söyleyemiyoruz. Ancak ben bu gazların soğuk olduğunu sanıyorum. İç kısımlardan dışarı doğru ilerlerken soğumuş olabilir." d ü ş ü n BUL GEOMETRİK SÖZMETİK Geometride, bir kürenin yüzey alanı, dairesinin (ekvatorundaki) en büyük dairesinin alanı ve hacmi ile ilgili formüllerden oluşturduğum SÖZMETİK eşitlikler şöyledir: Yarıçapı R olan KÜRE’nin 1) Yüzey ALAN’ı = 4 x Pİ x R2 ("Pİ"nin temsil ettiği sayı ASAL değildir) 2) En büyük dairesinin ALAN’ı = Pİ x R2 ("ALAN" sözcüğünün temsil ettiği sayı bir tam karedir.) 3) HACMİ = (4/3) x Pİ x R3 ("HACMİ"nin simgelediği sayı "Pİ" ile tam olarak bölünebilir.) Bu, birbirlerinden bağımsız birer SÖZMETİK eşitliklerde örneğin "A" harfi, eşitliklerin her birinde farklı bir rakamı simgeliyor olabilir. SORU: 1.2. ve 3. eşitliklerdeki R’nin (sırasıyla) simgelediği üç rakamın oluşturduğu üç basamaklı sayı kaçtır? Düzenleyen: Necah Büyükdura 1042.sayıdaki "Ayşe Kara" isimli bilmecenin yanıtı: AYŞE KARA = 2754 82620 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Süleyman Çevikerİst, Sebahattin BektaşSamsun, Güngör Bingölİst, Naim Uygunİst, Ender Aktulgaİst, Ahmet AvşaroğluAnkara, Sevil AvşaroğluAnkara, Nesrin Gönülİst, Nuray Geyikİst 1041.sayıdaki bilmeceyi doğru çözenler: Nesrin Gönülİstanbul, Nuray geyikİstanbul CBT 1044/ 23 23 Mart 2007