Katalog

TARTIŞMAEDİTÖRE MEKTUP Hacettepe Tıp örneği: Hangi alanlarda yayınlar daha çok atıf alıyor? Türkiye'ye özgü konularda yapılan klinik çalışmalar (Behçet hastalığı, talasemi, kisthidatik, ailesel akdeniz ateşi, mezotelyoma gibi) yüksek atıf aldı. Uluslararası katılım atıf sayısında artışa neden oluyor. Olgu sunumları daha düşük sayıda atıf alıyor. Çalışmaların gerek kurumsal gerek kişisel tanınmışlığı artırması için belli dergilere yoğunlaştırılması da atıf sayısını artırıyor. Ülkemizde kurumsal ve ulusal bazı önlemlerin alınması, politika olarak bu konuları kapsayan çalışmaların desteklenmesine öncelik verilmesi veya güdümlü projelerin yapılması, Türkiye'den yapılacak yayınların evrensel bilim ortamına katkısını artırır. Dr. İskender Sayek, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi, [email protected] Böylece 3 yıllık bir sürede makale başına düşen atıf sayısında %35 dolaylarında artış oldu ve en yüksek atıf 1375'e ulaştı. 15'in üzerinde atıf alan makaleler 201 ayrı dergide yayımlandı. Bir dergide en yüksek 18 makale ve 2 dergide 11'er makale yayımlandı. 125 dergide de birer makale. 2003 yılında yapılan değerlendirmede 15'in üzerinde atıf alan makalelerin Haziran 2006 itibarıyla aldıkları atıf sayılarına bakıldığında yaklaşık %75'inin 1549 arasında atıf aldıkları görülmekte. 2006 yılında Atıf sayılarının dağılımı Tablo l'de. Değerlendirilen 407 makalenin 326'sı (%80) klinik çalışma ürünü. Çalışmaların desenleri, ortalama aldıkları atıf sayıları ve yayımlandıkları derginin ortalama etki faktörleri Tablo ll'de verilmekte. Görüldüğü gibi derleme makaleler makale başına ortalama 54.1 atıf aldı. Ancak derleme özelliğinde olan makale sayısının düşük olması yorum yapmayı zorlaştırmakta... Deneysel veya laboratuvar çalışmalarını kapsayan makalelerin yayımlandığı dergiler ortanca etki faktörü sıralamasında 2.342 ile en düşük düzeyde. Makalelerin yayımlandığı dergilerin etki (impakt) faktörü 0.184 ile 31.736 arasında değişiyor. Ortanca dergi etki faktörü 2.987'dir. Makalelerin %50'si 0.1843.000 arasında etki faktörü olan dergilerde, makalelerin %12'si etki faktörü 10.000'un üzerinde olan dergilerde yayımlandı. Yayımların aldığı atıf sayıları, dergi etki faktörü ile doğrudan ilişkili. 15'in üzerinde atıf alan makalelerin yayımlandığı dergilerin ortanca etki faktörü 2.987. 1549 arasında atıf alan makalelerin yayımlandığı dergilerin ortanca ve ortalama etki faktörü 2.626 ve 3.473 iken, bu rakam 5099 atıf sayıları için 4.000 ve 6.625 ve 100'ün üzerinde atıf alan makalelerin yayımlandığı dergiler için ise 10.255 ve 16.156 olarak bulundu. Aynı paralel ilişki, makalenin yayımlandığı derginin etki faktörü ile atıf sayısı arasında da Dergi etki faktörü dağılımı 0.18430.422 0.57026.711 2.54931.736 ürkiye'den uluslararası atıf indekslerine giren dergilerde yayımlanan makale sayısının giderek arttığı ve TÜBİTAK verilerine göre 2006'nın ilk 6 ayında dünya sıralamasında 18. sıraya kadar yükseldiği görülmektedir. Bugüne kadar Türkiye'de evrensel bilime yapılan katkının değerlendirilmesi hep sayısal temelde yapılmıştır. Ancak bir çalışmada üretilen bilginin yararlılığı, o alanda daha ileri çalışmaların yapılması veya sonuçlarının başka bir çalışmanın Hacettepe Üniversitesi sonuçları ile karşılaştıTıp Fakültesi’nin 1975rılması amacıyla kullanılması ile değerlendiri2003 yılları arasında yaplebilir. Bu da yapılan çatığı yayınlar arasında lışmanın başka araştırı15'ten yüksek atıf alan cılarca kaynak olarak makalelerin incelenmekullanımı, ilgili çalışmaya atıf yapılması ile sinde, atıf sayısını etkilemümkündür. Bilimsel yen faktörler arasında yayıncılıkta belli bir makalenin yayımlandığı dergide yayımlanan çaderginin etki faktörü lışmaların aldıkları atıf önemli. Konu içerikleri oranları o derginin atıf etki faktörünü belirler. olarak özellikle genetik, Yapılan değişik çalışmaimmunoloji gibi alanlarınlarda dergi atıf etki fakda, temel bilimlerin klinik törünün o dergide yabilimlere katkı sunduğu yımlanan makalelerin moleküler düzeyde çalışatıf sayılarını etkilediği gösterilmiştir. Ancak bu maların aldığı atıf sayıları durum yayımlanan çalışbelirgin olarak diğer alanmanın bilimsel kalitesilardan daha yüksek. Bu ni her zaman gösteren bulgu dünya literatürü ile bir unsur değildir. de uyumlu. Bu çalışmanın birincil amacı Hacettepe Üniversitesi yayınlarına en önemli katkıyı sunan tıp fakültesi yayınlarının atıf almasını etkileyen faktörleri irdelemek, hangi konu ve alanlarda yapılan çalışmaların ve yayınların daha çok atıf aldıklarını belirlemek ve bilimsel araştırmalarda nicelikten çok niteliğin önemini tartışarak gerek Hacettepe Tıp Fakültesi’nin gerekse Türkiye'nin genç araştırmacılarına açılım sağlamaktır. CBT1076/20 2 Kasım 2007 T pe Üniversitesi Tıp Fakültesi adresli yayınları değerlendirilmiştir. Bu çalışmada 19752003 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyelerince yayımlanan 5997 makale incelendi. Değerlendirmede 15'in üzerinde atıf alan 394 makalenin özetleri Web of Science'tan indirilerek incelendi ve Haziran 2006 tarihi itibarıyla aldıkları atıf sayıları belirlenerek güncellendi. Bu makaleler incelenirken veri tabanında bulunmayan ek 13 makalenin yüksek sayıda atıf aldığı saptandı ve çalışmaya dahil edildi, böylece toplam 407 makale incelendi. Çalışmanın biçimi, konu içeriği, yayımlandığı derginin etki (impakt) faktörü ve makalenin evrensel ortamda kabul edilebilirliğini değerlendirmek amacıyla, aldığı atıf sayısı Haziran 2006 itibarıyla değerlendirildi. Dergilerin 2003 yılı etki (impakt) faktörü temel alındı, ancak etki faktörü bulunmayan dergiler için 2004 yılı etki faktörleri alındı. Sonuçlar: 19752003 yılları arasında yayımlanan 5997 makalenin ortalama 4.4 atıf aldığı saptandı. 15'in üzerinde atıf alan makalelerin oranı %6.6 bulundu. 2003 itibarıyla en yüksek atıf sayısı 1180'dir. Al ve arkadaşlarının veri tabanına göre, 2003 Atıf sayısı Toplam Dergi ortanca Dergi ortalama itibarıyla 15'in üzerinde mak.sayısı etki faktörü etki faktörü atıf alan makaleler ise 1549 305 * 2.626 3.473 toplam 14054 atıf almıştı 5099 75 ** 4.000 6.625 ve makale başına düşen 1001500 27 10.255 16.156 atıf sayısı 35.6 idi. 100200 20 8.726 11.758 Haziran 2006'da atıf sayı201500 6 26.982 24.912 sı 19482'ye çıktı, makale > 1000 1 26.682 26.682 başına düşen atıf sayısı da * 291 derginin etki faktörü saptanabildi. ** 74 derginin etki faktörü saptanabildi. 47.8'e. Tablo lll: Atıf sayısı ile dergi etki faktörü arasındaki ilişki Atıf Makale Oran Kümülatif sayısı sayısı (%) (%) 1549 305 74.8 74.8 5099 75 18.6 93.4 1001500 27 6.6 100 100200 20 201500 6 > 1000 1 Tablo l: Atıf sayılarının dağılımı Şekil 1: Atıf sayıları ile dergi etki faktörü arasındaki ilişki MATERYAL VE METOT Daha önce Hacettepe Üniversitesi'nin 19752003 yılları arasında Science Citation Index Expanded (SCIE) kapsamına giren dergilerde yapılan yayınlarını değerlendiren Al ve arkadaşlarının (Al P ve ark Science Citation Index'de Hacettepe Üniversitesi 19752003. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 2004: 21:229244) veri tabanı kullanılarak Hacette Çalışma deseni Makale sayısı % Ort. Atıf sayısı Atıf sayı dağılımı Ortanca etki Ortalama Etki faktörü faktörü etki faktörü dağılımı Klinik 326 80.0 41.9 151375 3.219 3.118 0.18431.736 Deneysel/lab 51 12.6 36.4 15121 2.342 2.260 0.8335.292 Olgu sunumu 24 5.9 30.4 1684 2.587 2.569 0.2287.585 Derleme 6 1.5 54.1 20131 2.731 6.252 0.72524831 Tablo ll: Makalelerin deseni, ortanca ve ortalama atıf sayıları ve yayınlandıkları dergi etki (impakt) faktörü