Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN K I S A DÜNYANIN İLK UÇUŞ LABORATUVARI Fraunhofer Enstitüsü, Münih yakınlarında uçuş koşullarının incelendiği eşsiz bir laboratuvar kurdu. Laboratuvarda Airbus310’a ait 15 ton ağırlığındaki gövdesiyle, uçak yolculuğunun yolcular üzerindeki etkisi araştırılmakta. Bu amaçta yolcuların sağlığı üzerinde etkili olabilecek koşulları yaratılıyor. Mesela hava kalitesi, hijyen, sıcaklık, ses ve ışık gibi. Laboratuvar, içinde kokpitin, mutfağın ve bagaj bölümünün bulunduğu bir uçağın ön kısmından oluşmakta. Denekler için de seksen kişilik oturma yeri var. Hostesler gerçek uçakta olduğu gibi hizmet veriyorlar. Deneyler sırasında hiç kimsenin uçaktan inmesine izin verilmemekte. Testler sırasında deneklerin farklı hava akımları ve sıcaklıklara gösterdikleri tepkiler kaydedilmekte. Sonuçlar özellikle de hava yolları doktorları, uçak mühendisleri ve taşıma H A B E R L E R bu gelişme, güneş sistemimizin en büyük gezegenindeki atmosferinde meydana gelen iklim değişimine işaret etmekte. Varlığı 400 yıldan beri bilinen büyük kırmızı leke, dünyanın iki misli çapında bir kasırga. Bazı astronomlar tarafından Junior olarak isimlendirilen yeni leke, yaklaşık olarak büyük lekenin yarısı kadar. İki lekenin de Jüpiter’in bulut örtüsünün çok üzerinde bulunduğu sanılmakta. Kırmızı renk ise Jüpiter atmosferinin derinliğinden savrulan gazların, morötesi ışınla etkileşmeSt.Andrews Üniversitesi zooloğu Vincent Janik, ıslık seslerinin belli başlı frekans modülasyonları oluşturduğunu söylüyor. Janik ve arkadaşları Florida’nın Sarasota körfezinde yaşayan Tursiops truncatus yunuslarının seslerini sualtı mikrofonlarıyla kaydederek, yunusların henüz yavruyken kendilerine özgü bir ıslık tonu geliştirdiklerini ve bunu "isim" olarak yaşlanana dek kullandıklarını görmüşler. Hayvanların gerçekten de isimlerle anlaştıklarını kanıtlamak isteyen bilim adamları, yunuslara diğer yunusların seslerini dinletmişler. Bu deney sırasında 14 yunustan dokuzu tanıdık bir hayvanın ıslık sesini duyduğunda kafasını mikrofona doğru çevirmiş. Bu da yunusların, hemcinslerini "isimlerinden" tanıdıkları anlamına geliyor diyor bilim adamları PNAS dergisinde (doi: varyantında karşılaştırmışlar. Bu karşılaştırmada dikkat çeken 8500 kişinin bazı kalıtım mutasyonları incelendiğinde ise NOS1AP genindeki mutasyonun uzun QT aralığıyla ilişkili olduğu ortaya çıkmış. Bu gen varyantının kalbin kontraksiyon süresini ne şekilde değiştirdiği henüz bilinmemekte. Bilim adamları bundan sonraki çalışmalarında ani kalp ölümü kurbanları üzerinde söz konusu gen varyantını araştıracaklar. Ani kalp ölümleri tüm dünyada büyük bir sorun oluşturmakta. Ülkemizde meydana gelen ani ölümlerin %80’i kalp hastalıklarıyla ilişkili. DÜNYANIN EN KÜÇÜK KALPAKCİĞER MAKİNESİ Alman doktorlar ve mühendisler dünyanın en küçük kalpakciğer makinesini geliştirdiler. Regensburg Üniversite Kliniği’nden Matthias Arlt’ın açıklamasına göre yeni alet, ağır hastaların ambulans helikopterinde bile tedavi edilmesine izin vermekte. Mini kalpakciğer makinesi MECC (MinimalExtracorporal Circulation), sadece 20x30cm boyutlarında ve yaklaşık olarak 10 kilo ağırlığında. Yeni makine kısa bir süre önce helikopterde kullanılmış. Beyin kanaması geçiren bir hasta, kalpakciğer makinesine bağlanarak daha büyük bir hastaneyi nakledilmiş. Üniversiteden yapılan açıklamaya göre MECC artık Regensburg’daki bypass ameliyatlarında kullanılmakta. siyle ilgili olabilir. Yeni lekenin oval beyaz öncüsü, 1998 ve 2000 yıllarında meydana gelen üç kasırganın çarpışmasıyla oluşmuştu. Kimi araştırmacılar, Jüpiter atmosferinde bir iklim değişiminin yaşandığını ve bunun da bazı enlemlerdeki sıcaklığı birkaç derece yükseltebileceğini tahmin ediyorlar. Modellere göre Jüpiter’in ekvatorundan kutuplara giden sıcaklık, aşağı yukarı yeni kırmızı lekenin seviyesinde. YUNUSLAR DA İSİM KULLANIYORLAR İngiliz bilim adamlarının son bir araştırmasına göre yunuslar da birbirlerine isimleriyle hitap ediyorlar. endüstrisi için büyük önem taşımakta. Kalkış ve iniş anındaki farklı basınç oranları yolcuları rahatsız etmekte. Özellikle de uzun yolculuklarda baş ağrısından şikâyetçi olan yolcuların sayısı günden güne artmakta. Fraunhofer Enstitüsüne göre uçuş laboratuvarının en önemli avantajı testlerin, güvenli bir uçakta yakıt kullanılmadan yapılıyor olması. 10.1073/pnas.0509918103). Araştırma, yunusların, insanlar dışında birbirlerini isimlerine göre tanıyan tek canlı olmalarını göstermesi açısından önem taşımakta. Hazırlayan: Nilgün Özbaşaran Dede İklim Araştırmaları TİBET BUZULLARI HER YIL YÜZDE YEDİ ORANINDA KÜÇÜLÜYOR Çin’deki 681 meteoroloji istasyonunda kırk yıldır toplanan verilerin değerlendirilmesi sonucunda,Tibet’te hava sıcaklıklarının % 0,9 oranında yükseldiği ortaya çıktı. Çin Bilimler Akademisi’nden Dong Guangrong tarafından yapılan açıklamaya göre buzulların küçülmesi, kuraklıkların, çölleşmenin ve kum fırtınalarının artmasına yol açacak. Bilim adamları Himalayalar’daki erime konusunda daha önceleri de uyarmış ve Dünya Çevre Organizasyonu WWF de geçen yıl Çin, Hindistan ve Nepal’de sellerin daha sık yaşanacağını bildirmişti. Sellerin ardından ise buzulların küçülmesine bağlı olarak bölgedeki nehirlerin beslenemeyeceği, dolayısıyla da kuraklığın meydana geleceği tahmin edilmişti. ANİ KALP ÖLÜMÜNDEN SORUMLU GEN SAPTANDI Alman genetikçiler, ani kalp ölümü riskini arttıran bir gen buldular. NOS1AP genindeki mutasyon, kalp kontraksiyonuyla ilgili. Kalp kontraktiyonunda, QT aralığındaki uzamanın ani kalp ölümlerine neden olduğu zaten biliniyordu. Münih Teknik Üniversitesi’nden Arne Pfeufer’in açıklamasına göre söz konusu gen, damar genişliğinin ayarlanması ve kalbin kontraksiyon kuvvetinden sorumlu. Pfeufer ile birlikte çalışan araştırmacılar ilk başta 200 kişinin QT aralığını yaklaşık olarak 100.000 gen JÜPİTER’DE İKİNCİ KIRMIZI LEKE Uzay teleskopu Hubble, Jüpiter üzerinde oluşmakta olan ikinci kırmızı lekeyle ilgili ayrıntılı görüntüler aldı. Yeni kırmızı leke daha önce oval biçiminde beyaz bir leke olarak görülmüştü. Ancak kısa bir süre önce renk değiştirmeye başlamış. Astronomların tahminlerine göre CBT1001/4 26 Mayıs 2006