Katalog

Eleştiriye Yanıt Haber BT 942 Sayılı yazımda ıfade edılen ve Sayın Sakınç'ın Bılımsel olmayan ıfade ler olarak nıtelendırdığı "Denizlerin Dinozoru" ya da "Dinozorlann kuzeni" tanımlamaları metın ıçınde de belırtıldıgı gıbı resmı bır tanı değıldır, benım bızzat uydurmuş veya yakıştırmış olduğum bır tanımlama da değıldır, bunu dınozorlarla ve Mosasourlarla uğra şan ve makalede usımlerı geçen konuların uzmanı bılım adamları ınformal bır şekılde soyluyorlar Belkı de Dınozorlar kamuoyunca da ha fazla bılındığı ve dıkkat çektığı ıçın ve Mo sasaur denılınce bu kadar dıkkat çekmeyeceğı ve populer olttiddıkları ıçın bu şekılde bır tanı yapılmış olabılır Sayın Sakınç'ın ve benım Fosil Bilimde uzmanlık dlanlarımız ne Dınozorlar ve ne de Mosazorlar, ancak hasbelkader soz konusu fosılı bulan kışı olarak, gerek Dınozorlar ve gerekse Mosazorlar uzerınde konunun uzmanlan ıle bırlıkte çahşarak son bırkaç senedır bu konuda yenı çok şeyler oğrenme fırsatı buldum Şahsen bu konuda ıtıraz edılecek bır durum da gormuyorum Sonuçta metın ıçınde bunların gerçek anlamda kara dınozoru olmadığı soylendığı gıbı, geçen haftalarda Sayın Sakınç da benzer şekılde ıfade etmıştır Dınozorların yaşadığı donemde Dunya denız ve okyanuslarında 30 Mılyon yıl gıbı bır zaman hukum surmuş, hakım olmuş ve gelmış geçmış tum zamanların en gıgantık denız canlısı ıçın "Denizlerin Dınozoru" ya da "Dınozorların kuzeni" demek herhalde olağanustu bır abartı ve yakıştırma olmasa gerek Mosazorlar dinozor degrldir! Depremlerden iklim değişimi de sorumlu C lınde bır yazı gormek mümkun değıldır Bunu Sayın Sakınç'da eleştırel yazısında dıle gebrerek sıkça "Bu çerçeveden Tunoğlu'nun yazısının ıçerığıne baktığımızda, başlıgı ıle çelıştığını goruruz' ve "Bırçok bılımsel makalede ve ınternet sayfalarında genelde bu konu şu cumle ıle başlar Mosasaurus dinozor değıldır Onlar varanlar, komodo ejderlerı ve yılanlar gıbı gunumuzde yaşayan surungenlerle akrabadır" Ifadesını kullanarak, durumu sadece başlıga bağlayarak, sankı yazının asıl amacı ve hedefı ve hatta başlığı ' Mosasorlar Dınozordur' gıbı bır ıddıa ortaya atılmışcasına eleştırısıne temel dayanak olarak gostermektedır ern ve Münster Ünıversıtelerı bılım adamları son buz devnnde gerı çekılen buzullann ve göllerın de deprem tehdıdıyle ılgılı ıncelemelerde dıkkate alınması gerektığını buldular. Bılım adamlan Nature dergısınde, iklımın yeryüzündekı değışımler uzerınde dolaylı olarak ektılı oldugunu söylüyorlar Deprem tahmınlerı, jeolojık ve paleosısmolojık verıler yardımıyla geçmıştekı depremlenn sıklığı ve şıddebnın araştınlmasına dayanır Bu tür venler, yer kabuğundakı komşu sınır alanlannın gorecelı olarak hareketh oldugunu ve 100 ıla 10 000 yıllık bır süre ıçınde hareketlerınde büyük oynamalar yaşandığını göstenr Işte nedenı bılınmeyen bu oynamaların kısmen, yeryuzünde ıklıme bağlı değışımlerle ılgılı olabıleceğı sanılmakta Bu tur değışımlere buzullann ve göllerın gerı çekılmesı de dahıl Yerkabugundakı bu zorlamalar veya boşalmalar, depremlen gecıktıren ya da tetıkleyen gerılım değışımlerıne yol açmakta dıyor bılım adamları. Son araştırmalar çerçevesınde ta sarlanan modellerle, hareket oranın yer kabuğunun boşalmasından 1000 yıl ka dar bır gecıkmeyle meydana geldığını ve etkınlığı artan evrenın 10 000 yılı aşkın bır süre devam edeceğını gösterı yor Iklım değışımlerını bu şekılde et B TEK HAKLI ELEŞTİRİ Yıne sayın Sakınç kendı eleştırısı ıle de çelışerek "Metın ıçındekı çızelgede Mosasaurus hoffmannı'ye aıt taksonomıden de bu anlaşılmaktadır Dıkkat edılırse buradakı taksonomık mertebede dınosauna yoktur", ıfadelerı ıle bızzat kendısı soz konusu metıne atıfta bulunarak Mosazorları Dınozorlara katmadığımı teyıt etmektedır Sayın Sakınç'ın eleştırel yazısında dıkkat edılırse "dınozorların kuzeni" tanımlaması uzerıne fazla yonelmedığı de anlaşılmaktadır Sayın Sakınç'ın yazımdakı tek bır eleştınsıne hak verebılırım 0 da metın ıçınde T rex ıçın "kara dinozorlan" olarak geçen ıfadenın yanlışlıkla kullanıldığıdır Dınozorların havası, karası ve denızı olmaz, Dınozorlar Dınozordur ve sadece karalarda yaşamıştır (gunumuzden once 25065 Mılyon yıllar arasında) Mosazorlar ıse sucul canlılardır ve sadece zamanın okyanus ve denızlerınde 30 Mılyon yıl boyunca (gunumuzden once, 9565 Mılyon yıllar arasında) yaşamışlardır ve son 30 Mılyon yıl bırlıkte dunyaya hakım olmuşlardır Boylesı onemlı bır keşıf pek fazla onem arz etmeyen bır kelimeye takılarak feda edılmemelı, buna hep bırlıkte sahıp çıkalım Sonuçta bu keşıf ulkemıze mal olmuş 6570 Mılyon yıl oncesıne aıt olup, Fosıl Bılım (Paleontolojı) alanında Anadolu'da gunumuze değın ortaya konulmuş en buyuk ve en onemlı keşıfnr Hep yabancı araştırıcılarla ve kaşıflerle değıl, kendımızle ve bırbınmızle de övunmesını ve bılelım Cemal Tunoğlu tunay@hacettepe edu.tr LınghamSolıar T.1995, Anatomy and funcbonal morphology of the largest marıne reptıle known, Mosasaurus hoffmannı (Mosasaurıdae Repulıa) from the Upper Cretaceous Upper Maastnctıan of the Net herland Phıl Trans R Sotlond B 347 155180 http /www oceansofkansas com/mosahoff html (Mosasaurus hoffmannı The Dıscovery of the Fırst Mosasaur) http /www dınosauna com/dml/names/mosat ht ml http //www ualr edu/ersc/Mosasaur/page2 ht ml Böylesi önemli bir keşif pek fozla önem arz etmeyen bir kelimeye takılarak feda edilmeme//, buna bep biriîkte sahip çıkalım. kıdığı ve etkın fayların gerçekten de varolduğu Amenka'dakı "VVasatch fayından" bılınmekte Salt Lake Cıty'dekı yoğun nufuslu bölge ıçın cıddı bır sısmık tehdıt oluşturan bu 400m uzunluğundakı faydakı hareketlenmeler, 10 000 yıl oncesıne kadar onemlı ölçude yuk selmış 20 000 yıl once doruğa ulaşan buz devnnde VVasath fayındakı yer kabuğu tuz golu ve yakınındakı daglar la ortuluydu Son araştırmaya gore, Wasatch fayındakı sısmık etkınlıklerın artışı, golun kurumuş olması ve buzullann çekılmesıyle açıklanmakta ADINI NEHİRDEN ALIYOR Latınce koken olarak kelıme anlamına baktığımızda Mosa, Ilk Mosasaurusun bulunduğu lokalıte (St Pıeters Mountaın), Maast rıcht/Hollanda şehrının yakmında bulunan ve Meuse Nehn'nın Latınce ısmıdır Sauros ıse kertenkele demektır Dolayısı ıle ısım etımolojık olarak Meuse nehrınden gelmektedır. etımolojık olarak her ıkı grupta geçen sauros "kertenkele" aynı anlamda kullanılmıştır ve Mosasourus Meuse kertenkelesı demektır Etımolojık olarak "korkunç kertenkele' anlamı taşıyan fosıl grubunu Bılımsel ve populer olarak Dınozorlar olarak tanırız Sayın Sakınç'ın ve benım belırttığım gıbı soz konusu fosılı sıstematık ve taksonomık olarak dınozorlar grubunun ıçıne dahıl edemeyız Hıçbır yerde soz konusu fosıl grubun Dınozorlara aıt olduğuna daır bır yazı da bulamayız Benım yazmış olduğum yazıda da buna benzer bır ıddıa ortaya atılmamıştır Burada sayın Sakınç'ın ozellıkle tırnak ıçınde verılmeye çalışılan ınformal bır tanımlamada yanı "Denizlerin dınozoru" ve "Dınozorların kuzeni" ıfadelerınde denizlerin ve kuzeni kelımelerının dışında sadece Dinozor kelımesı uzerınde yoğunlaştığı anlaşılmaktadır Soz konusu metın ıçınde ya da dığer yazılanmda bunlar Dinozor grubuna aıttır şek Uyumayan kuşun şaşırtan yeteneği Göçmen ötücü kuşlar, her yıl destansı bir yolculukla binlerce kilometre kat ederek yeni yerleşim yerlerine giderler. Daha da şaşırtıcı olanı bunu bazen az, kimi zaman da hiç uyumadan yaparlar. uşlann bu kadar süre nasıl uyanık kaldıklan bılınmezlığını koruyan bır sır, ancak bu hayvanlann hasta olmalanna veya bılışsel yeteneklenru kaybetmelenne neden olmuyor Bu benzen gorulmeyen yetenek, goçmen ötücü kuşlann, gunü yıyecek toplayarak, gecelerıyse nasıl uçarak geçırdıklennı de açıklayabılır VVısconsınMadıson Üniversitesi'nden Niels Rattenborg ıle Ruth Benca, kafes ıçınde tuttukları beyaz taçlı serçelerı ıncelerken bu sonuta vardılar Serçelenn beyın hareketlılıklennı gozlemleyen 2 araştırmacı, bu kuşlann, goç donemlennde dığer zamanlardan yuzde 63 daha az uyuduklarını saptadı Uyku yoksunu olmalanna karşın serçeler, hâla dıkkatlı olabılıyor ve davranış testlennde de dığer zamanlarla aynı başanyı gosterıyorlardı Serçeler, dığer bırçok hayvan gıbı, beyınlerının yarısını uykuya yatırırken dığer kısmını uyanık tutmuyorlardı Yunuslar ve bazı foklar, beyınlerının bir tarafını dmlendırdıklen sırada dığer kısmıyla, nefes almak gıbı temel fonksıyonlan yerıne getırırler Benzer şekılde ordeklerde de, beynın bır kısmı, dığen taraf uyurken yırücı hayvanları gozler. Rattenborg, "Serçelerdeyse, beynın her ıkı yarısı da uyanıktı" dıyor Kuşların uyku duzenlerı de, REM ve REM dışı uykuları banndıran memelılennkıne benzer Ancak dığer bırçok hayvanda, uyku yoksunluğu sınırsel davranışlarda ve fizyolojık fonksıyonlarda bozukluklara neden olur Bu nedenle serçelenn, bu kadar uzun süre ayık ve dıkkatlı kalabılmelen gerçek bır bılmece Uzmanlarsa, dığer ötücü kuşların da benzer bır yeteneğe sahıp olduğu yonunde kanıtlar oldugunu belırtıyorlar. K 948/19 21 Mayıs 2005