Katalog

Tıp Görüntüleme kanser taramas rılmaktadır. Entegre PET/BT sistemlerinde hastanın bir çekiminde hem tiim vücut PET taraması hem de BT taraması aynı anda yapılmaktadır. Bu iki görüntü ayn ayn incelenebildiği gibi çakıştırılarak da (fiizyon) tam bir anatomik lokalizasyon sağlanmaktadır (Şekil4). Bu sayede kanser hücrelerinin yeri tam olarak belirlenmektedir. Şekil2: (A) Tam halka PET/BT de hastadan yayılan tiim fotonlar hastayı çepeçevre saran çok sayıda dedektör tarafından eş zamanlı olarak yakalanarak görüntülenmektedir. (B) Tam halka dedektörlü PET/BT cihazında hastanın tiim vücudu taranarak hücresel düzeydeki kans ler tespit edilebilmektedir. 071001 T 01.071037 fl2STM.3.12.2.1107g.1A433Ca Hi ^m I07.2OOS 200 Şekil4:Sağ böbrek iistü bezinde bilgisayarlı tomografi ile (en iistteki görüntü) tam olarak saptanamayan, PETgörüntü DÜNYA VE TÜRKİYE Dünyadaki pek çok ülke bu modern sünde (ortada ok ile işaretli nokta) tam tanı yöntemini benimsemiş olup gerekli olarak saptanan kanser metastazı görüntüsü. Altta ise PET ve BT görüntüle masrafları sosyal güvenlik kurıımlart ve özel sağlık sigortaları aracılığı ile karşılarinin çakıştmlmış hali. maktadır. Ülkemizde de emekli sandığı ve bazı özel sağlık sigortaları PET/BT giderrektiğinden özellikle kanser hastalarında lerini karşılamaktadır. sıkıntılara da neden olmaktadır. PET görüntüleme ajanı olan F18 Tam halka dedektörlü PET cihazlaFDG 110 dakikalık yarı ömrü olduğu için rı nispeten daha yeni teknolojidir. En son üretildiği yerden taşınarak ücreti karşılığı teknoloji ile üretilen PET sistemi ile birtalep olan merkezlere gönderilmektedir. likte işlev görüp BT taraması da yapabilF18 siklotron (hızlandırıcı) denilen özel dikleri için entegre PET/BT diye adlandıbir aygıtta nükleer yöntemler ile üretil İlk model sistemlerde yani sadece PET yapabilen yarım halka dedektörlerde Bizmut Germanat (BGO), Cadolinyum Oksiorto Silikat (GSO), Sodyum İyodür (Nal) kristalli detektörlerden biri kullanıldı. Çok yakın zamanda Lutesyum Oksi Silikat (LSO) dedektorleri imal edilerek entegre PET/BT cihazlarında kullanılmaya başlandı. Bu sayede 4.5 mm çapa kadar olan tümörlerin ayırıcı tamsının yapılması mümkün olmaktadır. Cerrahpaşa Nükleer Tıp Anabilinı Dah'nda hizmete giren entegre PET/BT sistemi, günümüz PET teknolojisinin en üst modeli olup bir hastanın tüm vücut PET ve BT taramasını 15 dakikada yapmaktadır (Resim1). Hem hızlı hem de daha küçük boyutlu kanserleri göstermekte, ayrıca piyasa koşullarında en ekonomik fiyat ile hizmet vermektedir. Tüm bunlara ilave olarak da hasta görüntüleri kendi kadrosunda görevli öğretim üyeleri tarafından değerlendirilip rapor edilmektedir. Son zamanlarda 2 veya 4 detektörlü gama kameralara bazı ilave modifikasyonlar yapılarak PET işjevine uygun konuma getirilmiştir. Bu uygulama ilk bakışta işletmecilik açısından cazip görünmektedir. Fakat bu tarz modifıye PET ile çekilmiş görüntülerde yukarıda bahsettiğimiz izlenebilir tümör boyutu 1.52 cm ye kadar kötüleşmektedir. Ayrıca bu teknoloji ile düzeltilemeyen bazı yanılgılar da kaçınılmaz olmaktadır. mektedir. Ülkemizde şimdilik özel sektöre ileriye taşınmasını ümit ediyoruz. ait olan biri İstanbul'da, biri de İzmir'de iki siklotron vardır. Kaynaklar: 1. îjenel F. Pozitron Emisyon Tomogı Yukarıda bahsettiğimiz gibi ülkefi (PET). TÛBİTAK Bilim Teknik Dergi: mizde şimdilik iki üniversite hastanesinde Ekim2002; Sf: 6264. PET/BT cihazı hizmet vermektedir. Bun2. Sönmezoğlu, K. Pozitron emisyon t lardan Cerrahpaşa'daki PET/BT nin gömografi bülteni1. International Hospital Y rüntüleme hızı oldukça fazla olduğu için yınlan, Temmuz2001. Marmara Bölgesinin ihtiyacına önemli öl3. Turkington TG. Introduction to }fE çüde cevap verebilecek potansiyeldedir. ınstrumentation. J Nucl Med Tech 2001; 29: İstanbul'da 2005 yılı başı itibarıyla 11. 8 tane PET ve 1 gama modifiye PET ve 4. Dcmir M. Nükleer Tıp Fiziği kitah entegre PET/BT sistemi hizmet vermek2000, İÜ Yaymları, AB OfsetAnkara, Sf: 959' tedir. Ankara'da bir PET/BT, İzmir'de bir PET sistemi bulunmaktadır. (*) Prof. Dr. Mustafa Dem, Tablo1'de özellikleri verilen PET İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakülte: görüntüleme ajanlarından Azot (N), KarNükleer Tıp Anabilim Da bon (C)l 1 ve Oksijen (O) 15 vücudun teÖğretim Üyet mel yapısını oluşturan elementlerin izotoplarıdır. Bu nedenle tanı amaçlı kullanıldıklarında sağlayacaklan bilgiler çok değerlidir. Ancak yarılanma süreleri çok kısa olduğu için bir yerde üretilip başka bir yerde kullanılma imkânı vermezler. Bu görüntüleme ajanlarını kullanabilmek için PET/BT sistemi yanında uygun donanımlı bir de siklotron kurulu olmalıdır. Gerek maliyet olarak, gerek ekipman olarak altyapımızı oluşturmayı, entegre Şekil3: Tam halka ve yarım halka dedektörlü PET tasarımı. PET/BT sisteminde henüz kullaTablo1: PET radyoizotopları namadığımız bu görüntüleme ajanlarını da kullanarak ülkemiz nükleer tıbbının yakın gelecekte bir adım daha izotop Flor (F) 18 Azot(N) 13 Karbon(C)ll Oksijen (O) 15 Yanlanma süresi Max. Enerji llOdakika 9.96 dakika 20.4 dakika 123 saniye 0.63 1.20 9.96 1.74 MeV MeV MeV MeV Dokuda erişme uzaklığı 0.3 mm 0.7 mm,. 0.4 mm 1.1 mm 940/17 26 Mart 2005