Katalog

"En başarılı 23 Türk bilim insanı" rof. Dr. Bahattin Baysal'm "En başarılı 23 Türk bilim insanı" başlıklı yazısı bilim dünyamızda geniş yankı yarattı. Listedeki Türk bilim insanlarını tebrik edenler olduğu gibi, bazı düzeltmelere ve eksikliklere de dikkat çekildi. Yazıyla ilgili aşağıda bazı düzeltmeler yapıyoruz. Prof. Dr. Metin Bala'nın resmi yerine Bogazici Universitesinde Ekonomi profesoru Metin Balcı'nın resmi basılmıştır. Her iki Balcı'dan özür dileriz! Ataç İmamoğlu'nun adresi Sabancı Ünivresitesi olarak verildi, Ataç Bey orada kısa bir dönem ders verdi, şimdi İsviçre'de ETH'da profesör olarak gröevi yapıyor. Önder Pekcan İTÜ'den sonra Işık Üniversitesine gitti. Önder Pekcan İTÜ Işık Üniversitesi olarak yazılmalıydı. Özer Bekaroğlu İTÜ'den emekli, YTÜ adresi yanlış yazıldı. Listede bir çok bilim adamının yer almadığını belirten eleştirilere Baysal şu yanıtı verdi: Listede bütün tanınmış bilim adamları yer almıyor. Tanınmış bütün bilim adamlarını bildiğimi ileri süremem. Ama benden daha çok sayıda Türk Bilim adamı tanıyan var mı bilmiyorum!" Baysal, ,,Hazırladığım incelemede sadece SCIindeksine giren makaleler ve bu makalelere verilen atıf sayıları dikkata alınmıştır. "Citation" listelerinde "over wiew" olanağı bulunmayan atıflar genellikle "self atıflara"dayandığı için dikkata alınmadı. 100 makale koşulunun oldukça uzağında kalan bilim insanları sıralamaya alınmadı. Benim koyduğum kıstaslara uymadıkları için Prof. Dr. Ayhan Çavdar, Prof. Dr. Namık K. Giindem ~~ Üniversiteler: Parayı Yönetmeyi Bilmek Ülkemizde uluslararası dergilerde yayımlanan araştırma makalelerinin sayısında artış sürerken, aynı zamanda Türkiye'nin dünya sıralamasındaki yeri de iyileşiyor. Geçen hafta oldukça ses getiren Bahattin Baysal'm yazısında belirtildiği gibi, 2005 yılı makale sayısı 14.107) aştı ve Türkiye Belçika'yı geçerek20. straya yerleşti.. Buyıl ise bu gelişim çizgisinin sürdüğü, makale sayısının tırmanmayı sürdürdüğü ve hatta ülkeyerimizin 19.culuğa yükseldiği belirtilmekte (Namık Kemal Pak, Antalya Üniversitesi Stratejik Planlama Toplantısı). Bahattin Baysal, yazısında, bu artışta krediyi üniversitelerimize ve TÜBİTAK'a veriyor. YÖK'ün katkısını da belirtelim veyayını akademik yükseltmelerde birkıstas olarak koyduğunu unutmayalım. Ancak, Baysal'm da belirttiği gibi, ülkemizde üretilen makaleler nitelik bakımdan zayıf, etki dereceleri çok az. Son 10yıl içinde yayın başına diişen atıf sayısı sadece 2,86. Yü'ksek atıf alan makalelerimiz de çok az. Baysal, nitelik geliştirmeye yönelik bazı önerilerde bulunuyor. Ben ise nitelik artırma konusunda biraz daha radikal davranacağım. Önce bir kaç noktaya değinmek istiyorum: Birincisi, makale sayısının artışını "mutlak değer" olarak kabul eder ve sevinirsek yanılabiliriz. Şüphesiz, 20yıl, 30yıl, 40yıl önceye kıyasla büyük bir sıçramadan bahsetmek mümkün olabilir. Ama Hasan Yazıcı, ülkemiz üniversitelerinde öğretim üyesi sayısındaki artışla makale sayısmdaki artışın son yıllarda birbiriyle paralel gittiğini belirtmektedir. Makale sayısındaki artışı etkileyen diğer bir gelişme de, mesleki bilim dergisi sayısındaki büyük artıştır. Bilim dergilerı daha alt dallara ayrılmakta, sayıları çoğalmakta, üstelik makale yayını talebi arttıkça, bunu karşılamak için de yeni bilim dergilerı yayın hayatına girmektedir. Bunun anlamı da şu: En alt kıstasları yerine getiren her makale yayın olanağını buluyor! Dolayısıyla makalelerin okunma, etki dereceleri vb düşüyor. Ayrıca yayın cangılında durmadan makale izi sürecek zaman da kalmıyor araştırmacılara.. *** Gelelim radikal nitelik geliştirici öneriye: Üniversitelerimizde öğretim üyelerinin makale üretmeye yönelik araştırmaları önemli ölçüde üniversitelerin araştırma fonları ile destekleniyor. Bu fonlarm yeni biranlayışlayönetilmeye başlamasıyla, bu "fon aracı"nın çok iyi kullanılması halinde, Sorunu sadece "makalelerin düzeyi" ve alacakları atıf sayısı olarak görmüyorum.. Aynı zamanda, Türkiye'ye katkı ve katma değer sağlayacak projelerin üretilmesi sorunu olarak da görüyorum.. Acaba fonlar bu amaçla çokyönlü olarak nasıl kullanılabilir? Paranın çok iyi yönetilmesi gerekir. Etkin, verimli, üretken.. Bugüne kadar üniversite araştırma fonlarının işleyiş mekanizmaları, bildiğim kadarıyla kabaca şöyle: En ciddi fon yönetimleri, gelen projelerin niteliklerini inceliyor. Ayrıca, rektör, dekan, eş dost hatırı da, projenin desteklenmesinde önemli rol oynuyor olabilir.. Unutmayalım ki rektörler de, destekçilerini bir şekilde desteklemekdurumundadır! .. ; Bu sistemi temelden değiştirmek zor olabilir. Ama şu yapılabilir: Her Oniversitenin bir kaç ana araştırma projesi olmalı. Buprojeler, üniversitenin gözdeleri statüsüne çıkartılmalı.. Çok disiplinli, çok ortaklı olabilirler. Veya sadece bir bölüme, fakülteye özgü.. Biryandan bilim insanlarının kendi meraklan doğrultusunda nitelikli projeleri desteklenirken, öteyandan Üniversitenin Gözde Projeleri, ülkenin bilim ve araştırma öncelikleri gözetilerek yapılandırılır. Yani, Oniversitelerin bilim ve araştırma politikaları olmasını öneriyorum.. Araştırma fonlarından aslan payları da bu Gözde Projeler'e akıtılmalı.. Nitelik, verim, teknoloji üretimi, bilimde önemli sıçrama vb.. bütün bunlar için geçerli bir ilke saptayabiliriz belki: PARANIN İYİ YÖNETİMİ.. Fonyönetimi, üniversitelerin en önemli konusu ve üretimin can candamarı olarak görülmeli! Bu konuyu sürdüreceğiz.. Gelecek cumartesiye kadar, hoşçakalın.. Geçen haftaki yazımda aktardığım bir olayı, Sayın Erdal Inönü düzeltti. Erdal Bey anlatırken aldığım notlan bulamayınca, aklımda kalanı yazdım, yani bir anlamda "uydurdum". Tarihsel anlamı bakımından düzeltilmesi şart: Atatürk ile İsmet Inönü, Kurtuluş'tan sonra ilk kez izmir'e giderler. izmir'in ilkgörüldüğüyer olan Belkahve bölgesinde Atatürk inönü'ye şöyle der: "ismet Paşa, Anadolu seferini muvaffakiyetle bitirdik. Şimdi medeniyet mücadelesine hazır mısınız?" Erdal İnönü, bu sözlehn Belkahve'de bir duvara yazılı olduğunu ve İzmir'e gelişlerinde bu yazıyı hep okuduklarını belirterek, bu yazının kaldırıldığına işaret etti ve şöyle dedi: Acaba ben mi hayal gördüm, yoksa Mustafa Kemal ismet Paşa'ya böyle bir söz söylememiş miydi? Veya artık medeniyet mücadelesini kazandığımız için mi bu söz kaldırıldı?" obursali@cumhur iyet. com. tr CBT Internet adresi: P Pak, Prof. Dr. Namık K. Aras, Prof. Dr. tlhan Ölmez gibi değerli bilim adamlarını listeye alamadığım için üzgünüm" dedi. Baysal, Oktay Sinanoğiu için de şu açıklamayı yaptı: "Bu lıstenin hazırlanmasında 3.kriter, bilim adamlarının 1990 yılından sonra enaz 50 yayın yapmış olmalan koşuludur. Türkiye'de bilimsel yayınlar 1990 yılından sonra önemli artışlar göstermiştir. Ayrıntıya girmemek için bu husus açıklanmadı. Bu kriter dikkata alınmazsa 1990'dan sonra bilimle ilgisini kesmiş bütün hocaları incelememiz gerekirdi. Prof. Sinanoğlu'nun tanınmış bilim adamı olduğu Türkiye'de yeterince biliniyor." Baysal, listede yer almadığı belirtilen bazı bilim insanlarımızın durumları hakkında da şu açıklamaları ve eklemeleri yaptı: * Prof. Dr. A. Nihat Berker (Koç Üni): Yayın Sayısı = 96 ; Bu yaymlara Atıf: 3405 ; Atıf/ yayın oranı (A/Y)= 35 ; h sayısı30 ; 100 atıf alan yayın sayısı= 8 * Prof. Dr. Haluk Topaloğlu (Hacettepe): Yayın Sayısı= 181; Aüf Sayısı: 2039; A/Y = 11; h sayısı 23; 100 atıf alan yayın sayısı 2. * Dr. Muzaffer Ataç, Chicago, Fermi Lab. Yayın Sayısı » 306; Atıf Sayısı >5000 ; h sayısı50 ; 100 atıf alan yayın sayısı» 14. * Dr. Ergin Sezgin, Texas A.M. Üniv.: Yayın Sayısı= 132; Atıf Sayısı 3829 ; A/Y 29 ; h sayısı36 ; 100 atıf alan yayın sayısı=7 * Dr. Murat Günaydm, Penn State Univ.: Yayın Sayısı 109; Atıf Sayısı= 3229 ; A/Y 30 ; h sayısı26 ; 100 atıf alan yayın sayısı=7 DÜZELTME: Cumhuriyet BÎLİMTEKNİK • No: 975 26 Kasım 2005 Imtiyaz sahibi: Yedi Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncüık A.Ş. adına İlhan Selçuk . GenelYayın Müdürü: îbrahimYıldız Yayın Daıuşmanı: Orhan Bursalı • Sorumlu Müdür: Mehıtıet Sucu Görsel Yönetmen: Tüles Hasdemir • Baskı: thlas Gazetecilık A.Ş. 29 Ekım Cad. No:23 Yenıbosnatst. ldare Merkezi ve Yazışma adresi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok.No:2 34381/Şişlilstanbul Tel: (212) 343 72 74 Faks: 0212343 72 64. Cumhuriyet Reklam Tel: 0212 512 47 78 Yerel Süreli Yayın. 975/326 Kasım 2005