Katalog

Kalp Sağlığı Kalp hastalığına yatkın mısınız? Kişilik testi: D Tipi bir kişi misiniz? DTipi kişiliğe bağlı olarak ortaya çıkan toplumsal ve duygusal sorunlar kalp hastalığına yakalanma riskini artırabilir. Aşağıda cümleleri dikkatli bir şekilde okuyun ve size uygun gelen sayıyı daire içine alın. Yanlış veya doğru yanıt yoktur. En önemlisi sizin Hollanda'daki Tilburg Üniversitesi'nden psikolojiprofesörü Johan Denollet, DS14 adını verdiği bir kişilik testi ile insanların kardiyolojik hastalıklara ne kadar yatkın olduğunu ölçiiyor. Bu test belirleyici olmamakla birlikte, insanların olumsuz duygulanma ve toplumsal baskılama ile kalp sağlıklarmı olumsuz yönde etkilediğini düşünüyor. u test ıki duygusal durum yardımıyla sıkıntı ve stresi tanımlıyor. Bu iki durumdan biri "olumsuz duygulanma" (kaygı, sinirlilik ve huzün), ikincisi "toplumsal baskılama" (kendine güvensizlik ve içe dönükluk). Bu basıt testin bugüne dek kalpdamar hastalığına yakalanma rıskını ölçme açısından çok yararlı olduğu gözleniyor. Testten alınan yüksek puan, hipertansiyon ve koroner kalp hastalıklarına işaret ederken, DTİpı kişıliği olarak nitelendırılen ve ayrıca kalp hastası olup da bu testten yüksek puan alanlar tedaviden yarar görmez; yaşam kaliteleri de duşüktür. Ve bu kişilerin erken ölme riski de oldukça yüksek. Denollet'in DS14 testi, kişilik ile tıbbi risk arasında bağlantı kurma girişimlerinin ilki değil. 196()'lı ve 70'li yıllarda psikologlar farklı yaklaşimları tanımlamak için alfabenin harflerinden yararlandılar A Tipi kişilikler, mükemmeliyetçi, hafta sonları çalışacak kadar sorumluluk sahibiydiler; ve bunlar kalp hastalıklarına en yakın aday ıdıler. Sakin, huzurlu B Tipi kişilerin sağlıklı bir yaşam sürdürmeleri çok büyük bir olasılıktı. Çatışmadan kaçan, herkesle iyi geçinmek için duygularını baskılayan, endişeli C Tipi insanlar kansere yatkındı. Bu ABC modeli 1980'li yıllarda çöktü, çünkü bılimsel çalışmalar A Tipi kişilikler ile kalp hastalıkları arasında bir ilişki kuramadı. Ancak bu girişimlerin yine de yararsız olduğunu söyleyemeyız, çünkü bunu B \ } NN. \ izleniminizdir. 1) TESTİ YANITLAYIN Yanıtlannızı daire içine alın * 5. g 5 •% • a R a Û 1 3 1 3 3 3 3 3 1 > 1. Tanıştığım insanlarla 4 kolayca ilişki kurarım 2. Önemsiz şeyleri sık 0 sık kendime dert ediniritn 3. Yabancılarla sık sık 4 konuşurum 4. Sık sık kendimi mutsuz 0 hissederim 0 > 5. Sık sık sinirlenirim 6. Toplumsal ilişkilerimde 0 genellikle tutuğumdur 7. Her şeyi olumsuz 0 yönden ele alırım 8. Konuşmayı başlatmakta 0 zorlanırım 9. Genellikle moralim bozuktur LJL 10. Dışarıya kapalı bir insanımdır 0 11. İnsanlarla arama mesafe 0 kovarım 12. Sık sık kendimi bir şey 0 hakkında kaygı duyarken yakalarım 13. Sık sık melankoliye kapılırım 0 14. Bir topluluk içindeysem konuşacak 0 konu bulmakta zorlanırım 1 o 3 1 3 1 1 1 İ sz; 2 2 2 2 1 $ o 0 2 3 0 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 2 2 2 2 1 2 2 2 2 2 2 izleyen yıllarda yapılan çalışmalar endişe, düşmanlık ve umutsuzluk gibi duyguların zararlı olduğunu ortaya koydu. Bilım adamları bu tür olumsuz duyguları içlerinde besleyenleri D kişiliği olarak tanımladılar. Olumsuz duyğular ile sağlık arasındaki ilişki ne kadar güçlü? Son yıllarda Hollanda'da yapılan bir araştırmada, bilim adamları ü Tipi olan kalp hastalarına stent müdahalesi ve bypass ameliyatı yapılmış hastalar bir anket uyguladılar. Bu çalışma D Tipi hastaların tıbbi müdahaleden 6 veya 9 ay sonra yeni bir kalp krizi geçirme veya ölme riskinin 4 misli olduğunu ortaya çıkarttı. Ne var ki DS14 testinde yüksek puan alanların korkması da gerekmiyor. Ü Tipi kişilik bir hastalık değil, yalnızca bazı normal insan özelliklerinin bir araya gelmesidir. Denollet'in belirttiği gibi : "Çevremizde sağlıklı bir yaşam sürdüren çok sayıda D Tipi insan vardır. Örneğin iyi bir evlilik toplumsal baskılama için en ideal çözümdür; özellikle eş insanlarla kolay ilişki kuran biri ise, sizin sosyal beceriksizliğinizi örtbas eder. Kaldı ki en stresli kişi bile psikoterapi ile endişelerini yenmeyı başarabilir." Bugün kimse stresi yenmenin meditasyon, antidepresanlar veya konuşma terapisi gibi yöntemlerle kalp hastalıklarını önleyip önlemeyeceği konusunda kesin bir şey sö'yleyemiyor. Şimdilik insanın kendisini iyi hissetmesi yeterli. 1 1 1 1 1 1 1 1 YENİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ Yeni teknolojiler kalp hastalıkları ledavisinde cerrahi operasyon seçeneğini neredeyse ortadan kaldınyor. En son CT taramalan bu tedavilerin daha yakından izlenmesine olanak tanıyor. AB Bypass ameliyatları Cerrahlar rutin olarak tıkalı koroner damarları vücudun herhangi bir yerindeki damar ile değişlirir. Daha sonra bu yeni damarların kendileri de tıkanabilir. Doktorlar yeni damarlann durumunu tarama cihazlarıyla kontrol altında tutabilir. Aşağıdaki görüntüler değiştirilen damarları ve bunları bağlayan klipleri gö'steriyor. C) Kapakçık ameliyatları Kalbin odacıklan arasında kan akışını sağlayan kapakçıklar zamanla aşınabilir. Yapay kapakçıkların çalışıp çalışmadığı sık sık kontrol edilmelidir. D) Stent'ler Doktorlar taramalarda tıkalı çıkan damarları anjiyoplasti ile açıp, yeniden tıkanmaması için telden stent'ler yerleştirir. Aşağıdaki atardamarda birden fazla tıkalı nokta bulunduğundan 4 adet stent yerleştirilmiş. Bu kadar çok sayıda stentin yerleştirilmesi nadirdir. LJL. U 3 3 3 3 3 2) Yanıtlarınızı toplayın Olumsuz öuygulanma: 2,4,5,7,9,12 ve 13'e verdiğiniz yanıt an toplayın Toplumsal baskılama: 1,3,6,8,10,11 ve 14'e verdiğiniz yan tları toplayın 3) Sonuçları değerlendinin Eğer olumsuz duygulanmadan aldı£,ınız puan 10 vey<ı üzerindeyse ve toplumsal baskılamadan aldığınız pıjan 10 veya üzeri ndeyse DTipi bir kişiliğiniz var demektir. 971/14 29 Ekim 2005