Katalog

AylakBilgi Sargınlık Doğa TahirM. Ceylan • Kadınlar ve erkekler arasındaki uzun süreli beraberliğin temel taşı sargınlıktır (cohesion). Sargınlık, beraberce gülmeyi, sevabı ve günahı paylaşmayı kapsamaktan öte, iki elin entegre biçimde iş görmesine benzer "leker lekeryetkin, birlikte miikemmel" olunduğu bir durumdur. Mesela ustayla çırağı sargınlık gösterirkerı, anayla çocuğu öyle değildir. Sargınlıkta karşılıklılık, eş zamanlılık, tamamlayıcılık, eşine uygun aşınmışlık ve eskimişlik olması gerekir. Mesela sargınlar söze kadar inmezler, yüzden yüze düşüncelerle konuşur, elleri bıraktıklarında, kolları aşağıya yavaşça, hala birbirini tutuyormuşçasına düşer. Sargınlığa ulaşmak için başlangıçta güven, sevgi, yakınlık ve bağlılığın olması, ama adanmışlığın olmaması gerekir. Çünkü adanmışlık ilişkinin tek taraflı hale dönmesine, dolayısıyla bir tarafın gereğinden fazla genişleyip karşı tarafın küçülmesini yaratarak, sarılıp iş görmeyi mümkiin kılacak eş dengenin bozulmasına neden olur. Yüksek sargınlık, problem karşısında seçenekler üretmeyi mümkiin kılar. Hele sargınlık yalnızca karı koca arasında değil de ailenin tümünde varsa çözüm seçenekleri neredeyse sonsuzdur. Ûliirken bile farklıdırlar, herkesin tersine önce akılları, sarılmaktan bitkin olduğu halde en son kolları ölür onların. Aynalara değil, birbirlerine bakarlar, güzel demezler, olmuş derler, birbirlerine güzel olmayacak kadar olağan gelirler çünkü. Birbirlerine bol şerefiyeli yüksek minareler gibi eşsiz değil, tabağı çanağı yelerli, tavası yapıştırmayan, tenceresi taşırmayan, suyu daim akan birer mutfak gibi kullanışlı gelirler. Öte yandan geniş ailelerde tam sargınlık olanaksızdır. Çünkü çok kişiyle yüksek sargınlık mükemmel eşgüdüm ve lider gerektirir. Eşlerden birisi lider olmaya başladığındaysa eşgüdüm bozulur. Çünkü liderler tembelken köleler işlevsel değildir; liderler çalışkanken bu sefer, köleler işbilen değildir. Sargınlık, düz bir beraberlikten daha fazla neşe, iş, cinsellik, doyum, para, sabır, güç, huzur ve zaman üretir. iki beyinli, iki bedenli, dört kulaklı, yirmi parmaklı, iki kalpli, iki cinsli, hem kısa hem uzun saçlı, eğilirken dikilen, Paris'teyken istanbul'da da olan, kendi kendini okşayan, hem ölüp hem yaşayan, geğirmeleri bile melodik ve orkestral çıkan kendi kendine sevişen ikiparçası sargın muazzam bir insan.. Onların birlikteliğini matematik izah edemez, bu dünyada bazı şeyler matematiğe de teolojiye de fazla gelmektedir: £ Halley okyanusun birim tuz miktarını, her yıl okyanus suyuna eklenen birim tuz miktarına bölerek dünyanın yaşını hesaplamaya kalkışmış, ama dünyanın varoluşunu taş devrinden bile geriye atamamıştı; Irlanda kilisesinden başpiskopos J. Ussher'de, incil'i ve hristiyanlığın diğer kutsal metinlerini inceleyerek yerkürenin M.Ö. 23 Ekim 4004 günü öğlen vakti oluştuğunu açıklamıştı. Bazı şeyleri açıklamaya matematik düşünce de, mistik inanç ta yetmemektedir. Öte yandan sargın iki insan birbirlerine karşı açık ve sevecen oldukça, kendilerine karşı da sevecen hale gelirler, sargın bir beraberlik eşi bulunmaz bir terapi ortamıdır, Öyle bir evlilikte sanıldığının aksine, eşler arasında bağlılık en az gözetilen şey olur. Eşler birbihne yakın olmadıkça bağlılığı önemser olurlar. Çünkü o, her an beklenen kopmanın alameti farikası olurkalır. Zaten bağlılık ille de çok gözetildiği zaman kopar. Çünkü her kişi bu kadar önem verilen bir şeyi bozarak, kendini önemli hissetmek ister. Aynen yeni arabayı ilk çizen züppe ya da kızlığı ilk bozan erkek olmakgibi... Yine de bağlılık önemlidir, bağlılığın bitmesi çünkü diğer alanlarda hızlı bir aşınmaya neden olur ve sonunda kısa zamanda sargınlığı vurur. Bazen de evliliğin çözülme aşamasında, eşler kendini yeniden keşfeder, birbirlerini sanlarak karşılamadıklarını, öperek uğurlamadıklarını, biri konuşurken ötekinin kulak kesilmediğini, öteki konuşurken berikinin tebessümle söze girmediğini farkederler. Aralarına sanki, uzay gibi yıldırıcı boşluklar girmiştir. Güneş vegezegenleri kendilerine ayrılan boşluğun trilyonda birini ancak doldurur, eşlerin de bazen beşyüzbin saniye boyunca birbirine dokunmadan yattığı olur. Birkilo kloroflorokarbonun (CFC) 70 ton ozonu eritmesi gibi, tek bir cinsel yetersizlik bütün sargınlığı bitirebilir. < CFC'nin mucidi Midgley felçli haliyle kendini yatağa kaldıracak biçimde icat ettiği makinenin kordonuna dolanarak feci şekilde ölmüştü. En iyinin eksiği basit şeylerdedir. Sargın bir beraberliğin oluşturduğu olağanüstü tat, cinsellik gibi sıradan bir tada yenilir. Dünya bir bütün olarak mükemmel parçalara tahammül etmemektedir, onun aradığı eksik parçalarla kurulmuş bütünsel mükemmelliktir çünkü. tmceylan@supronline.com Balinaların geçmişine bitleri ışık tutuyor Balinaların vücutlannda yaşayan parazitler balinaların evrimsel geçmişine ışık tutuyor. "Balina biti" olarak isimlendirilen bu parazitlerin genleri, Kuzey Atlantik, Kuzey Pasifik ve güney balinalarının 56 milyon yıl önce Pasifik ve Atlantik Okyanuslarının bölündüğü zaman birbirinden ayrıldığını gösteriyor. genlerinin araştırılmasını zorlaştırıyor. Fakat bu üç türden alınan ortalama 7500 bit, sayılarının çokluğu ve hızlı üremeleri nedeniyle genetik çalışmalarda yepyeni bir pencere açıyor. Ayrıca bitler yaşamlarının tümünü balinaların üzerinde geçirdikleri için ortak bir evrimsel geçmişi paylaşıyor. Bitlerin genetik analizi, farklı balina türlerinin ayrıldıktan sonra birbirlerinden tümüyle izole yaşadıklarını gösteriyor. Öyle ki bunların üzerlerindeki bit türleri kendi aralarında üç bölgesel türe ayrılmışlar. Soyları tükenme aşamasında olan kuzey balinalarında yaşayan bitlerin incelenmesi sonucu kuzey balinalarının bir zamanlar güney balinaları kadar bol olduklarını ancak balina avcılığı nedeniyle sayılarının yok olma sınırına dayandığını gösteriyor. MATEMATİK YETERSİZKAUR alinaların vücutlannda yaşayan parazitler balinaların evrimsel geçmişine ışık tutuyor. "Balina biti" olarak isimlendirilen bu parazitlerin genleri, Kuzey Atlantik, Kuzey Pasifik ve güney balinalarının 56 milyon yıl önce Pasifik ve Atlantik Okyanuslarının bölündüğü zaman birbirinden ayrıldığını gösteriyor. Balina popülasyonunun çok az olması, B BÜTÜNSELMÜKEMMELLİKLER olisin ve uyuşturucu bağımlılarının çok iyi bildiği gibi iki tür Hint keneviri vardır. Cannabis sativa sativa ke nevir üretiminde kullanılırken, Indica türu içerdiği tetrahidrokanabinol (THC) mad desi ile esrar yapımında kullanılır. Şimdi Avu.stralyalı bilim adamları rasta adı verilen üçüncü bir tür daha bulduklarını açıkladılar. Canberra Teknoloji Enstitüsü'nden Simon Gilmore 196 örnek bitkinin mitokondriya ve kloroplastlarındaki DNA'ları inceledi. Bu ömekler Avrupa, Asya, Meksika ve Jamaika'dan gelen yabanıl türleri de kapsıyordu. Üçüncü bir Hint keneviri türü bulundu P İncelemenin sonucunda üç farklı kanabis "soyu" olduğu ortaya çıktı. Orta Asya'da THC içeriği açısından zengin indica, Batı Avrupa'da sativa yaygmdır. Hindistan, güneydoğu Asya, Afrika, Meksika ve Jamaika'da rasta çeşidi yetişir. Rasta, sativa alt türüne benzemekle birlikte daha fazla miktarda THC içerir. Söz konusu çalışmada usule uygun sınıflandırma yerine DNA'lar karşılaştırıldığı için Cannabis sativa rasta şu anda resmi bir yeni alt tür olarak kayıtlara geçmiş değil. Bu sonuç yalnızca Gilmore'un laboratuvarında elde edildi. Bu çalışmanın bu yılın sonlarında Forensic Science International'da yer alması bekleniyor. 970/6 • 22 Ekim 2005