Katalog

Bilgisayar teknolojisi GüncelTıp Mustafa Çetıner Klavye vuruşlarınız ne yazdığınızı ele verebilir Tuşların çıkardığı sesler farklı olması nedeniyle, bu tu; seslerin kaydıyla ne yazdığınız çözülebiliyor lavyenın tıkırtıları yorumlanabılır oldu Berkeley, Kalıfornıya Unıversıtesı araştırmacıIdrının çalışmaları, bır kışının klavye vuruşlarının çıkardığı seslerın kaydının ne yazıldığını gosteren bır metne donuşturulebıleceğını gosterdı Bu teknık klavyedekı her tuşun farklı bır ses çıkarıyor olmasına dayanıyor Plasebo, Yalancı ilaç 'Etkisi "Plasebo etkısı", dığer bır deyımle "yalancı ılaç etkısı" kavramını ılk kez ve bılımsel anlamda tıp lıteraturune sokan ktşı Dr Beecher'dır Beecher, 1955yılında "Guçlu Plasebo" (The Powerful Placebo) adıyla yayımladığı araştırmasında, ıkı duzıneden tazla tıbbı çalışmayı değerlendırmış ve bu çalışmalarda yer alan hastaların yaklaşık uçte bırının plasebo etkısı sonucunda lyıleştıklerını gostermıştır Plasebo, Latınce'de "memnun veya hoşnut edeceğım" anlamında kullanılan bırsozcuktur ve gerçekte ne olduğu, etkısının nasıl ortaya çıktığı tıbbın en bılınmez konularından bırını oluşturur Özellıkle yırmıncı yuzyılın ıkıncı yarısında plasebo etkısı klınık farmakolojinın ozel bıralanı halıne gelmıştır Plasebo etkısı, tıpta etkısız olduğu bılınen bır ılacın, etkın bır ılaç aldığını duşunen hastaya kullanımı sonrası hastalığın fızyolojık ve bıyokımyasal bulgularının duzelmesı anlamına gelır NASIL ETKİDİĞİBİLİNMİYOR Plasebonun nasıl etkılı olduğu halen yanıtı olmayan bır sorudur Gerçekten de, plasebo, sadece etkı etmekle kalmaz, kımı zaman tıpkı etkın madde ıçeren klasık ılaçlar gıbı yan etkılere bıle neden olabılır Yapılan çalışmalar, özellıkle, astım, ulser ve zona gıbı hastalıklarda plasebo etkısının %66 gıbı çokyuksek oranlara ulaştığını ortaya koymaktadır Lıteraturde, başarısız koroner bypass operasyonu sonrasında bıle hastaların yakınmalarının azaldığını gosteren makaleler vardır Yanı başarısız operasyon, bır çeşıt plasebo etkısı yaratmaktadır Plasebo olarak kullanılan buyuk kapsullerın ve enjeksıyonların daha guçlu etkı yaptıkları, sarı kapsullerın uyarıcı ve antıdepresan, beyaz kapsullerın anal/ezık olarak daha etkın oldukları gosterılmıştır Plasebo etkısı ulke ve bolgelere gore onemlı farklılıklar gosterebılmektedır Hastanın hekıme guvenının, ılışkı sure ve sıklığının da plasebo etkısınde belırleyıcı olabıleceğıne ınanılmaktadır Buna karşılık telkıne yatkın olmak ve zeka duzeyının plasebo etkısı uzerınde rolu yoktur Konu ıle ılgılı olarak Doktor Erol Goka'nın Turk Psıkıyatrı Dergısındeyayımlanan "Plasebo kavramı ve plasebo etkısı" ısımlı makalesı konunun bır çok bılınmeyen ve ılgınç yanını ayrıntılarıyla gözler onune sermektedır (2002,13(1) 5864) Zıhın ve beden etkıleşımı aslında bıldığımız ama sırrını tam olarak çozemedığımız bır gerçeklıktır ve "plasebo etkısı" belkı de bıze bu gerçeğı tum yalınlığı ıle gosteren bır fenomendır Bırkaç kez bu sutuna konuk olan değerlı arkadaşım Dr Zeyneb ÜmitBelbez, 'Zıhın/Beden Etkıleşımı Duşunce ve Inancın Sağlığa Etkısı" ısımlı entes sunumunun bıryerınde "Halbukı duşuncelerın sağlığı etkıledığının farkına varmak hayatımızı kurtarabılır" dıyordu Belkı dehaklı Gerçektende, ağrı, depresyon gıbı yakınmalarda plasebo etkısı belırgın lyıleşme sağlayabılmektedır GİDEREKDAHA ÇOK ÖNEMSENİYOR üaha da ılgınç olanı Belbez'ın sunumda söz ettığı Dr Herbert Benson'un 19701ı yıllardakı saptamasıdır Bu saptamaya gore, bır zamanlar kalp hastalarında (angına pektorıs) etkılı olduğu sanılan bazı tedavı yontemlerı ıle %7090'lara varan başarı oranları rapor edılmış, soz konusu tedavı yöntemlennın bılımsel temellerı konusunda kuşkular belırınce bu oranlar hızla %3040'lara duşmuştur Astımlı hastalara, onların haberı olmadan ıçınde etkın madde olmayan ılaçlar verılmış ve bronşlarda genışleme sağlanabılmıştır Kahve ıçtıklerını sanan gençlere kafeınsız kahve verılmış, dıkkat ve uyanıklığı olçen testler ıle gençlerın gerçekten de kahve ıçmış gıbı uyanıklıklarının arttığı tespıt edılmıştır Tıp lıteraturune bakıldığında benzer bır çok ornek bulmak olasıdır Akademık çevreler, plasebo etkısının onemını her geçen gun daha da onemsemektedır Nıtekım, Harvard Tıp Fakultesı, 1988yılında "Mınd Body Medıcal Instıtute" ısımlı bır enstıtu kurmuş ve enstıtu uğraşı alanı olan "zıhınbeden tıbbı'nı şöyle tanımlamıştır "Zıhın/beden tıbbı, bedenın ve zıhnın doğal lyıleştırıcı kapasıtelerını guçlendırmek amacıyla, modern bılımsel tıp, psıkolojı, bakım, besleme, egzersız fızyoloıısı ve ınancı bırleştırır "ABD 'de Ulusal Sağlık Enstıtusu (Natıonal Instıtute ofHealth), 2000yılında kendısıne bağlı 21 sağlık kuruluşunun katılımı ıle bır sempozyum duzenlemış ve toplantının tamamı The Scıence ofthe Placebo (Plasebo Bılımı) ısmı ıle kıtap halıne getırılmıştır Sayın Belbez, konuşmasının sonunda Budızm'ın unlu metnı Dhammapada'nın ılk satırlarını hatırlatıyor "Hayatımız zıhnımız tarafından şekıllendırılır, nasıl duşunursek oyle yaşarız/ona donuşuruz" Belkı de herkes, ıçınde aynı zamanda kendı doktorunu da taşıyordur, kım bılıf? cetiner.m@superonline com K Dakıkada 300 karakter hızla yazanlar bıle, tuş vuruşları arasında, bır bılgısayarın her bır sesı ayırdetmesıne yetecek kadar sure sağlamış oluyorlar Araştırmacılar klavyede yazan kulldnıcıların ses kayıtlarından 10'ar dakıkalık çeşıtlı ornekler aldılar, ' seslerı bılgısayara yukledıler ve gırılen karakterlerın yuzde 96 kadarını saptayan bır algorıtma geIıştırdıler Bu teknık arka planda muzık veya cep telefonu çalıyor olduğunda da, hatta "sessız" dıye satılan klavyeler ve basıt kayıt ekıpmanı kullanıldığında da çalıştı Bu ışlemı gerçekleştırmek bıraz bilgisayar bılımı gerektırıyor, ama ışlem serbestçe elde edılebılen ekıpman parçalarıyla yapılabılıyor Araştırmacılar 10 dolarlık mıkrofonlar kullandıklarını soyluyorlar Bu teknıkle klavyeden gırılen her tur dokumanın ıçerığı açığa çıkarılabılıyor, ama asıl onemlı olan şey şıfre sozcuklerının yakalanabılıyor olması Bu durum, şıfrelerın yenıden duşunulmesı gereken bır kımlık kanıtlama mekanızması oldugunu ortaya koyuyor Çalışma, IBM elemanları Dmitri Asonov ve Rakesh Agravval'ın klavye kayıtlarından yazılanla rın yuzde 80'ının çıkarılabıleceğını gostermış olan araştırmalarına dayanıyor Berkeley, Kalıfornıya Unıversıtesı araştırmacıları arama motorlarının temelınde yatan olasılık çı bılgı ışlem yontemlennı kullanıyorlar Bılgısayar her bır tuşun sesını sınıflandırıyor ve yazılmış olan karakter ya da sozcuk konusunda eğıtıme dayanan bır tahmınde bulunuyor Bilgisayar hem tuş vuruşunun sesını, hem de, benzer sesler soz konusu olduğunda, bazı harf bıleşımlerınden sonra hangısının gelebıleceğı konusunda lınguıstık uzla şımları (conventıon) kullanıyor Metın, yazım ve gramer kontrolu de uygulanarak ortaya çıkarılıyor llk kontroller karakter hassaslığını yuzde 70'e, sozcuk hassaslığını yuzde 50'ye çıkarıyor Bu aşamadakı sonuçlar tekrar bılgısayara verılıyor ve gerı besleme dongulerı sonrasında, hassaslık sozcukler ıçın yuzde 88'e, karakterler ıçın yuzde 96'ya çıkıyor nan sılah hedefe 95 Ghz mıkrodalga ışın gondererek 5 sanıyeden az bır zamanda sıcaklık artışına ve dayanılmaz acılara yol açıyor Bu rahatsızlığın ınsanları kaçmaya yonelteceğı, boylece kargaşa kontrol personelının kalabalıkla başa çıkabılmesı nı sağlayacağı ılen suruluyor New Scıentıst dergısı Meksıka'da Kırtland Hava Kuvvetlerı ussunde yapılan testlerde kargaşa çıkaranlar rolunu oynayan katılımcılara, gozlerını korumak ıçın gozluklerını ve lenslerını * çikarmalarının soylenmış oldugunu yazdı Bır başka testte katılımcılara derılerınde bolgesel aşırı sıcak noktalar oluşmasını on lemek ıçın gıysılerındekı para vb metal nesnelerı çıkarmaları da soylendı Eğer kalabalıktan bırı bır şekılde ışından kaçamazsa ne olacağı, uygulanan dozun kalıcı zarar vermesıne yıol açacak eşığı aşmamasının nasıl sağlana cağ, aşırı ısınmayı onlemek ıçın sılahın çalışmasını otomatık durdurma ozellığı olup lmayacağı soruları yanıtlanmadı Dergı sılahın Şerıf adı verılen bır arabaya monte edılmış şeklının 2006'da Irak ta kulldnılacağını ve ABD Denız kuvvetlerı ve polısının taşınabılır şekıllerı uzerınde çalıştıgını yazdı PC çöp kutusundan çıkan belge mahkemede delil oldu Mıcrosoft bır elemanının Google ıle anlaşmasınd karşı açtığı davada kendısını destekleyen dokumanı elemanının bılgısayarında Çop Kutusu bolumunde bulduğunu açıkladı Yazılım devı tarafın dan mahkemeye sunulan dokumanlarda Google ıle eskı elemanı Lee arasında anlaşmanm koşulla rını tanımladığı anlaşılan bır dokumanın Lee'nın bılgısayarlarından bırının çop kutusundan çıkarıldığı belırtılıyor Dokuman, Google'ın, Çın'dekı faalıyetlerını yonetmek uzere Lee'yı gorevlendırmesı durumunda mahkemelık bır durum oluşacağını onceden gorduğunu gosterıyor Bu da, Mıcrosoft'un, Lee'nın bu yenı ışı kabul ederek kendısıyle ımzaladığı sozleşmeyı çığnemış olacağı ve Google'ın Lee'yı o sozleşmeyı çıgnemeye teşvık ettığı ıddıasını destekleyebılır Geçen ay Mıcrosoft bu ıddıalar la Lee ve Google aleyhıne dava açtı Google ıse Lee'nın bır "arama uzmanı" olmadığını, Mıcrosoft'un Çın'dekı ışınde bır destek elemanı olduguınu ılerı surdu Nezihe Bahar, cneLcom'dan derlenmişür Işınlı silah bilim adamlarını endişelendiriyor Bılım adamları gelecek yıl Irak'ta kullanılacak olan yıldız savaşlarında kullanılan turden bır sılahın guvenlı olmadığını duşunuyorlar Pentagon tarafından daha az oldurucu olarak tanımla 970/15 22 Ekım 2005