Katalog

Oyun Kuramma Nobel Ekonomi Ödülü Nobel Ekonomi Ödülü "Ekonomik işbirliği ve çatışmayı, oyun kuramı ile açıklayan" Robert J.Aumann ile Thomas C. Shelling'e verildi. azı topluluklar, kurumlar ve ülkeler başarılı bir işbirliği sergilerken, diğerleri niçin çatışmadan kendini kurtaramıyor? Robert Aumann ve Thomass Schelling'in kurduğu oyun kuramı veya etkileşimli karar kuramı yıllardır insanların aklını kurcalayan bu soruya yanıt getitiyott Gündem Yol Ayrımında Hüzün Buyazıyı, CBT'nin 19 yılını bitireceği zamana bir kaç ay kala yazıyorum. Yıldönümü değil neden böyle bir yazıya gerek var diyeceksiniz: Taşınıyoruz. 19 yıl boyunca her açıdan büyüdüğümüz bir çalışma mekânını terkediyoruz. Herşey kolilendi, neredeyse kendimizi de kolileyecek duruma geldik! Sanırım 10 yıl kadar önce ofiste birikenleri elden ve gözden geçirmiş bir temizlik yapmıştık, ama esas temizliği iki üç gündür yapıyoruz.. Herşey yeni çalışma mekânımıza gitmiyor, baktık20yıl öncesininyabancı dergileri raflarımızda duruyor. Sadece dergilermi, yazışmalar, mektuplar, gönderilmiş yazılar, mesajlar. ne varsa.. Yazışmalara bakıyorum, bir dizi tanıdık isim.. Bugünün profesörleri, zamanın asistanları.. Mektuplar mektuplar.. tek tek gözden geçiyor hepsi ve gerekli olanlar dosyalara kaldırılıyor. Yayımlayamadığımız, ayırıp da dergide yer bulamadığımız yüzlerce yazı.. yazanların emekleri, yayınlanmadıkları için bize kızgınlıkları.. mutlaka küslükleri.. Onların hepsine yine çok teşekkür ederiz. Resimler, kartlar, dosyalar, toplantı raporları.. Henüz elden geçirilmemiş raflar var, onlara bu yazıdan sonra el atacağız; yeni yerde ilk günlerde çıkması olası network iletişim aksaklıklarını önlemek için, derginin tamamını bugün, yani 13 Ekim Perşembe akşamına kadar istediler ve biz de kolileşmeye ara ver j dik, Gündem'iyazmaya oturduk. Doğal olarak da şu an buradaki yaşadıklarımızı yansıtıyoruz, sizlere.. Dolaplardan fotoğraflar çıktı, ikisini burada göreceksiniz.. Bir tanesinde Tüles ile ben. Henüz bilgisayarlı döneme geçmemişiz! İki kişiyiz dergide.. Bir de danışmanımız, Reşit CanbeylilAma masası boş, o gün gelmemiş.. Masalarımızın üzeri temiz, daktilo kullanıyorum! Herhalde 198788 yıllan.. İkinci resimde Reyhan, Mercan ve yine ben, bu yeni tabii, en çok iki yıl öncesi veya geçen yıl.. Dergi arşivlerini yerleştirirken, eski sayılarımıza bir göz attık. Derginin ilk sayısının kapağını ve derginin sonradan geçirdiği değişikliklerden bir kaçını, kapaklarını Gündem'e koyarak sizlere anımsatmayı düşündük! Tuhafduygular içindeyiz. 20yılın tozu toprağı, hapşırıp duruyorum! Gitmek mi zor, yoksa kalmak mı? Gitmek zor tabii, Cumhuriyet'in taşınmak zorunda kalmış olmasından hiç birimiz hoşnut değiliz. Bir dönemi burada, Cağaloğlu'nda kapatıyoruz resmeni Bir tarihi noktalıyoruz... Bugün bir kavşak... Herkesin elinde fotoğraf makinesi veya kamera! Nebil Özgenturk de taşınmayı ve Cumhuriyet'i belgeliyor. Arkadaşlarımız, kolileri, telaşı, koşuşturmaları, boşalan rafları fotoğraflıyorlar.. Cuma günü burasını tam terkedeceğiz. Ben herkes gittikten sonra gelip boş koridorlar ve boş odalar arasında bir elveda turu yapacağım, kişisel bir Allahaısmarladık diyeceğim yaşadığımız yıllara ve Cumhuriyet'in Cumhuriyet'le neredeyse yaşıt geçmişine ve burada anıları, ruhları dolaşan herkese! Bir süredir gazetenin üzerine çöken hüznü, esas o zaman göreceğimi umuyorum! Geçmişe sevgilerimiz ve saygılanmızla... B Thomas Schelling T.Schelling 1950'li yılların sonlarına doğru nükleer silah yarışına karşı eleştirel görüşlerini dile getirdıği "The Strategy i)f ConflictÇatışma Stratejisi" isimli kitabında oyun kuramını sosyal bilimler için birleştirici bir çerçeve olarak ele alıyordu. Shelling'e göre taraflardan biri, kendi seçeneklerini belirgin bir şekilde kötüleştirerek konumunu güçlendirebilirdi. Misilleme yapma yeteğininin, saldırıya direnme yeteneğinden daha yararlı olduğunun iddia eden Schelling, belirsiz bir misillemenin belirli bir misillemeden daha etkili ve güvenilir olduğunu savunuyordu. Bilim adamının bu görüşlerinin çatışmaların çözümlenmesinde ve savaşların önlenmesinde çok yararlı olduğu zaman içinde kanıtlanmıştır. I İ Schelling'in çalışması oyun kuramınm gelişmesine ve sosyal bilimlerde daha yaygın bir şekilde kullanılmasını sağladı. Özellikle stratejik kararlara ilişkin analizleri, şirketlerin rekabetçi stratejilerinden siyasi karar erklerinin delegasyonuna dek çok sayıda olguyu açıklıyordu. Robert Aumann Gerçek yaşamda işbirliğini sürdürmek, uzun vadeli ilişkilerde daha kolaydır. Dolayısıyla kısa vadeli oyunların analizi çoğunlukla çok kısıtlayıcıdır. Robert Aumann sonsuza dek tekrarlayan oyunların analizlerini bilimsel bir tabana oturtmayı başaran ilk bilim adamıdır. Araştırması uzun vadeli ilişkilerde zaman içinde ne tür sonuçların alınacağını kesin olarak saptayabiliyordu. W Tekrarlayan oyunların kuramı, işbirliği için gerekli olan koşullan daha iyi anlamamızı sağladı. Örneğin çok sayıda katılımcının olduğu ve bunların sık sık birbiriyle görüşmediği, ilişkinin kopmaya meyilli olduğu, zamanın kısıtlı olduğu veya karşı tarafın hareketlerinin net bir şekilde izlenemediği durumlarda işbirliğinin niçin zor olduğunu açıklıyordu. Bu konulara ilişkin görüşleri fiyat savaşlan ve ticaret savaşları gibi ekonomik çatışmaları anlamamıza yardımcı oldu. Tekrarlayan oyun yaklaşımı, pek çok kurumun varoluş nedenlerine de netlik getiriyordu. obursalı@cumhurıyet.com tr CBT Internet adresi: OAJL Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No 970 22 Ekim 2005* Imtıyaz sahibı:Yedı Mayıs Haber Ajansı Basm ve Yayıncılık A.Ş. adına llhan Selçuk . Genel Yayın Muduru: tbrahim Yıldız Yayın Daruşmaıu: Orhan Bursalı • Sorumlu Mudur: Mehmet Sucu Gorsel Yönetmen: Tüles Hasdemir • Baskı: thlas Gazetecılık A.Ş. 29 Ekun Cad. No:23 Yenıbosnalst. tdare Merkezi ve Yazışma adresi: Prof. Nurettin mazhar Öktel sokak No:2 34381 Şişli İSTANBUL Tcl: 0212 343 72 74 20 hat Faks: 0212 343 72 64 C u m h u r i y e t Reklam Tel. 0212 512 47 78 Yerel Surelı Yayın 970/322 Ekim 2005