Katalog

Ekim Ayında Gökyüzü rin yetiştirilebilmesidir ve bunun bir aracı olabilmektir..." bu konuda onur duyulacak moral verici "http://www.thirteen.org/bigideas/thinkers.html" siteye bakılabilir... İlk dördün evresine 10'unda akşam saat 22:0l'de ulaşır ve bu evre yaklaşık 1922 saatleri arasında görülür. Tam dolunay evresine ise 17'sinde saat 15:14'de girer, yeniayın tersine dolunay Güneş'in batımma yakın akşam 17:51 'de doğup yine Güneş'in doğumuna yakın sabah 06:59'da battığından tüm gece görülür. Basit bir akıl yürütme ile tutulmaların ya yeniay veya dolunay evrede olacağı tahmin edilir ki Halkalı Güneş tutulması 3 Ekim'de yeniayda ve şimdi de 17 Ekim'de dolunayda Parçalı Ay tutulması gerçekleniyor. Tutulma saatleri ile yeniay ve dolunay evrelerine ulaşma saatleri arasında da bir ilişkinin olacağını okuyucular kolaylıkla seslendirebileceklerdir... Son dördün evresine de 25'inde saat 04:17'de ulaşır ve gece yarısından sonra sabah saatlerine kadar görülür. Son dördün ve ilk dördün evrelerinin daha iyi tanınması için resimde doğu (D) ve batı (B) yönleri de belirtildi. Ay'ın yeniay ve dolunay evrelerine tam ulaşma saatleri ile Yer'e en yakın ve en uzak konumda bulunduğu tarihlerdeki mesafeleri de resimde belirtildi. Ayrıca, en büyük uzaklık farkı dolunay evresine rastlanıldığındaki görünümleri arasındaki fark yaklaşık 4 yay saniyesine kadar çıkabilmektedir ki bu durum ölçekli olarak da resimde verildi. Ay'ın uzaklaşıp yakınlaşmasından kaynaklanan görünümündeki bu küçük farkları resimleyebilmek meraklı okuyucular için dikkat çekici olabilir Ayrıca, 1519 Ekim arası mehtaplı geceler olup Ay'ın yaklaşık bu tarihler arasında 5 gün süreyle dolunay ve dolunaya yakın evrelerde kaldığı söylenebilir; dolunay bu tarihlerde yaklaşık 12.7 kadir parlaklığı ile (Güneş ise gün ışığını yaklaşık dolunayın iki katını aşan olağanüstü bir parlaklık ile sağlar) tüm gece boyunca herzamankinden daha fazlası Ay ışığı ile Yer'i aydınlatmakta... Yer'de karşılıklı olarak az da olsa Ay'ı aydınlatmakta öyleki Güneş ışığını alamayan karanlık kısımların görülmesini sağlayacak kadar... Bu durum da resimde belirtildi. Takipli teleskop veya dürbünü olan okuyucuların en yakın gökcismi konumundaki Ay'ı gözü kamaştırmadan rahat gözlemleyebileceği tarih aralıkları ise şöyle: 69 ve 2629 Ekim arası. Bu tarihlerde Ay'ın en az yaklaşık bir saat ve yukarısı olan gözlem zamanları da saat görüntüsü ile resimde belirtildi. 3 Ekim Halkalı Güneş tutulması cekte... Her iki cisim bu yakınlaşma sırasında doğu tarafta ufuktan yaklaşık 75 derece gibi oldukça yüksekte Yengeç takım yıldızında izlenecek. Mars en yakın: 30 Ekim saat 05'de Mars 69 milyon km ile Yer'e en yakın konumda olacak ve 2.3 kadir parlaklığa kadar ulaşacak. Mars belirgin kırmızı rengi ile Venüs'ten sonra gökyüzünün en parlak gezegeni görünümünde olacak. Yılın başında Yer'e olan uzaklığı yaklaşık 336 milyon km iken parlaklığı +1.6 kadir gibi bir yıldız parlaklığında görünmüştü. Şimdi ise büyük orandaki yakınlaşması görünümünü büyütmüş ve parlaklığını arttırmıştır. Hatırlanacağı üzere, 27 Ağustos 2003 tarihinde Mars, Yer'e geçmişte hiç olmadığı kadar yakın olmuştu. O tarihte Yer'in 56 Milyon km kadar yakınına gelmiştiki büyüyen görünümü parlaklığını da 2.9 kadire kadar arttırmıştı. Mars'ın Yer'e bu kadar yakınlaşması sık görünen bir durum değil. Meraklı okuyucular/amatör astronomlar 30 Ekim'deki gezegenin bu özelliğini değerlendirebilirler... Yapılacak gözlem ve çekimler önceki yakınlaşmadakiler ile karşılaştırılması da anlamlı olmalı... Özellikle ülkemiz şartlarında gerçekleştirilmiş Mars'ın arşiv bilgilerine çok sayıdaki Türkçe profesyonel/amatör astronomi sitelerinden ulaşılabilir... Bir ay içerisinde iki farklı tür tutulma gerçekleşiyor... İlki, dünya genelinde 3 Ekim saat 10:35'te başlayıp 16:28'e kadar 5 saat 53 dakika sürecek olan Halkalı Güneş tutulması olup, parçalı tutulma şeklinde Türkiye'den görülebilecek. İzlenilebileceği yerler şöyle: Grönland'ın doğusu, İzlanda, Avrupa (İngiltere Adalarını da içine alacak şekilde), güney ucu hariç Afrika ve Batı Asya'yı içine alan Hindistan. Tutulmanın dadika dakika gelişimi çizelgede dünya geneli için verildi, şekilsel ve ülkemizden gözlemlenmesine ilişkin ayrıntı için ise bu sayfada verilen siteler kullanılabilir. 2005 yılının son tutulması olan ikincisi ise 17 Ekim 12:5117:15 saatleri arasında Parçalı Ay tutulması olarak gerçekleşecek, tutulmanın saatinden de anlaşılacağı gibi maalesef Türkiye'den görülemeyecek. Her iki tutulma da ilgili internet sitelerinden ve ulusal/yurdışı basından canlı olarak da takip edilebilir. sırasında ikili batmış olacaklarından görülemeyecek. Bununla birlikte, her iki cisim saat tam gece yarısında ve sonrasında iki saat kadar süreliğine görülebilecek. Yakınlaşmada her iki cisim güneybatıda yaklaşık 11 derece yüksekte Kova takım yıldızında teleskop eşliğinde görülecek. Bu yakınlaşma ile sönük gezegenin tıpkı Neptün gibi uzayda yerini gösteriyor olması Uranüs'ün kolay bulunmasını sağlayacağı düşünülebilir. VenüsAntares buluşması: 16 Ekim GEZEGENLER NEREDE? Dürbün veya teleskopu olan okuyucular Uranüs'ü (parlaklığı +5.8 kadir) ay boyunca Güneş'e yaklaşıyor olduğundan görülme süresi azalarak akşam saatlerden itibaren gece yarısı sonrasına kadar yaklaşık yedi saat süreliğine güneydoğudan itibaren güneybatıya doğru yaklaşık 110 derecelik geniş bir aralıkta Kova takım yıldızında (yıl boyunca bu takım yıldızda kalmak üzere) görebilecekler. Ufuktan en fazla 39 derece yüksekte olacak. Meraklı okuyucular Uranüs'ün Hubble Uzay Teleskopu ile alınmış Satürn'ün halka yapısına benzeyen görünümdeki fotoğrafını http://photojournal.jpl.nasa.gov/targetFamily/Uranus sitesinden görülebilirler. Neptün'ün ise (parlaklığı +7.9 kadir) ay boyunca Güneş'e yaklaşıyor olduğundan Uranüs'e benzer şekilde görülme süresi azalarak akşam saatlerinden itibaren gece yarısına kadar yaklaşık beş saat süreliğine tarafta Oğlak takım yıldızında (yıl boyunca da bu burçta kalmak üzere) gömlebilir. Neptün ufuktan en fazla 32 derece yüksekte olacak. Ekim ayında çıplak gözle kolay görülebilecek parlak gezegenlerin konumları aşağıda. Venüs, akşamları Güneş battıktan hemen sonra kısa süreliğine sırasıyla Terazi ve Yılancı takım yıldızlarında güneybatı tarafta ufuktan en fazla 13 derece yüksekte ufka yakın olacak. görülecek. Venüs yaklaşık 4.2 kadir artan parlaklığı ile gökyüzünde kısa süreliğine de olsa adeta ışıldayacak. Dürbün veya teleskopu olan okuyucular gezegeni sondördün evrede görecekler. GEZEGENLERİN İLGİNÇ GÖRÜNÜMLERİ AyNeptun buluşması: 12 Ekim sa at 18'de +7.9 kadir parlaklığındaki Neptün, ilkdördüne yakın evredeki Ay'ın 5 derece kuzeyinde yer alacak. Fakat yakınlaşma saatinde gezegen gün ışığında görülemeyecek. Bununla birlikte, ikili Güneş battıktan hemen sonra yaklaşık saat 19'dan itibaren başlayıp gece yarısına kadar her iki cisim bu yakınlaşma sırasında güney tarafta ufuktan yaklaşık 22 derece yüksekte Oğlak takım yıldızında teleskop eşliğinde görülecek. Bu yakınlaşma ile sönük gezegenin uzayda yerini gösteriyor olması Neptün'ün kolay bulunmasını sağlayacağı düşünülebilir. AyUranüs buluşması: 14 Ekim saat 08'de +5.8 kadir parlaklığındaki Uranüs, şişkinay evredeki Ay'ın 3 derece kuzeyinde yer alacak. Fakat, yakınlaşma akşam saat 2l'de 3.9 kadir parlaklığındaki Venüs, Akrep takım yıldızının +1.1 kadir parlaklıklı en parlak yıldızı Antares'in 1.6 derece kuzeyinde yer alacak. Fakat yakınlaşma saatinde ikili batmış olacaklarından gözlenemeyecek. Bununla birlikte, her iki cisim akşam saat 19 civarında güneybatıda yaklaşık 11 derece yüksekte Yılancı takım yıldızında kısa süreliğine de olsa yakın konumda görülebilecek. AyMarsyakınlaşması: 1920 Ekim saat 16'da 2 kadir parlaklığındaki Mars, dolunaya yakın evredeki Ay'ın 5 derece güneyinde yer alacak. Fakat yakınlaşma saatinde her iki gezegen henüz doğmamış olduklarından gözlenemeyecek. Bununla birlikte, ikili gittikçe uzaklaşacak şekilde akşam saatlerinden itibaren gece ve sabah Güneş doğuncaya kadar uzun bir süreliğine Koç takım yıldızında görülecek. Jüpiter Güneş'in tam arkasında Saat 10:35 11:42 11:43 11:44 13:11 15:20 15:20 15:21 16:28 Özellik Tutulma başlangıcı Gölge konisinin güney kenanndan tutulma başlangıcı Merkezi tutulma başlangıcı Gölge konisinin kuzey kenarından tutulma başlangıcı Sınırh görünen Ay'da merkezi tutulma Sınırh görünen Ay'da merkezi tutulma Merkezi tutulma sonu Gölge konisinin güney kenanndan tutulma sonu Tutulma bitişi 22 Ekim saat 16'da Jüpiter Güneş'in tam arkasında kalacak, fakat bu gök olayı gün ışığında gözlenemeyecek. Bununla birlikte, koronograf gözlemleri ile Jüpiter'in Güneş diskinin arkasına girişte ve/veya çıkışta gözlemlenmesi olasıdır ve bu sayfada verilen internet sitelerinden bu olay izlenebilir. AySatürn buluşması: 2526 Ekim akşam saat 20'de +0.3 kadir parlaklığındaki Satürn, sondördüne yakın evredeki Ay'ın 4 derece güneyinde yer alacak. Ancak, yakınlaşma saatinde her iki gezegen henüz doğmamış olduklarından görülemeyecek. Bununla birlikte, özellikle gece saat 02 civarında olmak üzere sabah Güneş doğuncaya kadar ikili görülebile Yazının devamı 22. sayfada 967/91 Ekim 2005