Katalog

TartışmaEditöre mektup Çocukların sağlığına yeni tehditler Ülkemizde yoğun asit veya baz içeren yeni temizlik üriinlerinin yaygınlaşmasıyla, ciddi sonuçları olan yanlışlıkla yakıcı madde içimleri de tehlikeli boyutlara ulaşmaya başladı. YazıcıDoğramacı davası üzerine Y akıcı ınaddelerin yanlışlıkla içilmesi çocukluk çağında sık karşılaşılan kazalardandır. Zararlı etkileri en sık yemek borusunda oluyor. Bu maddeler içildiğinde yemek boru.su yanabilmekte ve ancak büzüşerek iyileşmektedir. Bazen bu büzüşme, tükürüğün dalıi geçişini engelleyecek kadar ileri derecede olabiliyor. Yemek borusundaki yanık, içilen sıvının asit veya baz oluşuna, içindeki asit veya bazırı oranına ve içilen miktara bağlıdır. Baz içerikli maddeler daha ciddi etkiler yapar. Ömeğin % 22.5 oranında veya daha yoğun sodyum hidroksit içeren bir sıvının içilmesi, üç beş saniye içinde yemek boru.sunun tüm katlarını ve çevreleyen dokuları yakar ve hatta ölüm ile sonuçlanabilir. Sıvı içilmesi dıırumunda, rincelikle yemek borusunda yanık olup olmadığına bakılı yor, varsa büzüşmeyi engelleme çabası gösteriliyor. Ancak her türlü çabaya karşın ciddi yaıııklar ciddi büzüşmeler ile sonuçlanıyor. Çocukların % 9()'ında bu büzüşıneler, içmeden itibaren 15 ila 60 saat içinde yutmayı engelleyici etkilerini ğösteriyor. Büzüşme olduğunda öncelikle tekrarlayarı genişletmeler, eğer bu yöntem ile bir yarar sağlanamazsa, kalın bağırsaktan yeni bir yemek borusu oluşturmaya ğidiliyor. Günümüzde ulkenıizde her yıl birçok çocukta yutabilmeyi sağlanıak için kalın, bağırsaktan yeni bir yemek borusu oluşturma işleminin yapılması gereği ortaya çıkıyor. ulaşılabilmesi nedeniyle, zeytincilik yapılan bölgelerimizde daha sıktı. Bu bölgeler dışında, ömeğin Ankara çevresinde ise en sık içilen yakıcı madde çamaşır suyuydu. Ancak çamaşır sularının yakıcı içeriği sınırlı olduğundan, yemek borusundaki yakıcı etkileri çok enderdi. Ancak son yıllarda ülkemizde yoğun asit veya baz içeren yeni temizlik üriinlerinin yaygınlaşmasıyla, ciddi sonuçları olan yanlışlıkla yakıcı madde içimleri de artıyor. Bu temizlik üriinlerinin satış şekilleri ve amhalajları da sorunun yaygınlaşmasında önemli roller oynuyor. tedir. Eğer gazoz şişesi gibi bir içecek kabı kullanıldı ise, çocuğun bu maddeyi yanlışlıkla içmesine zemin hazırlanmış olunmaktadır. Aslında ülkemizde temizlik maddelerinin bu tür açık satışı yasal değildir. Sağlık Bakanlığı yayınladığı çeşitli genelgelerle "deterjanlarm açık olarak piyasada satılmasının taklit ve tagşiş sayılacağından açık olarak deterjan üretim ve satışı yapanlar hakkında yasal işlem yapılması"nı istemektedir. Ayrıca 1580 sayılı kanunuııuıı 15. maddesinin 2 inci fıkrası "Yenilecek, içilecek ve umumun sıhhatine müteallik kullanılacak şeylerle yerlerin mahsus kanun, nizamname veya talimatnamesine tevfikan nıurakabesi" diyerek bu konuda belediyelere de görev vermektedir. Çocukluk çağında yakıcı maddelerin yanlışlıkla içilmesini önlemede diğer bir adım olarak, açıkta temizlik ınaddesı satışı denetim altına alınnıalıdır. Ancak sadece açıkta satışın denetim altına alınması yeterli değil. Orijinal ambalajın da özellikle dört yaşında veya daha ğenç çocuklar tarafından kolaylıkla açılamayacak şekilde düzenlenmesi zorunlu hale getirilmeli. S EN ÇOK YAĞ ÇÖZÜCÜLER Son beş yılda yemek borusunda ciddi büzüşme olan çocukların % 60'ından fazlasının yağ çözucu içtiği saptandı. Bu maddelerin özellikle orijinal ambalaj dışındaki kaplardan içildiği görülüyor. Yağ çözücüler birçok değişik fırma tarafından üretiliyor, markalarına ğöre % 5 ila 15 arasında değişen oranlarda sodyum hidroksit içeriyor. Bunların içerikleri "Gıda Maddelerinin ve İnsan Sağlığını İlgilendiren Eşya ve Levazımın Hususi Vasıflarını gösteren Tüzük" te tanımlanmamıştır. TSE tarafından belirlenmiş bir .standartları da yoktur. Bu durum kontrollerini de zorlaştırıyor. Örneğin yağ çözücülerin denetimleri sadece belırtilen formüllerine uygunluk açısından yapılmaktadır. Yağ çözücüler ve diğer yeni temizlik maddelerindeki baz veya asit içeriklerinin mümkün olan en diişük düzey ile sınırlandırılması, sorunun çözümüne ek katkılar sağlayacaktır. F. Cahit Tanyel ayın Orhan Bursalı, Cumhuriyet Bilim Teknikte C.ündem köşenızde "YazıcıDoğramaa Davası" başlıklı yazınızı ilgiyle okudum. Konu nıaluın, sevgili Uğur Mumcu'nun 12 Eylül karanlığmda gözüpekliği ile Türkiye gündemine getirdiği I)r. Spock'tan intihal dosyası. Bu dosya YÖK'ün mimarı Prof Dr. Ihsan Doğramacı ile ilgilı çarpıcı bir gerçeği ayan beyan gözler önürıe sermişti. Sayın Doğramacı sizin de vurguladığınız gibi neden o zaman resmi olarak sesini çıkarmamıştı? Doğramacı'nın o dönemde yani 12 Eylül karanlığmda "akademia"da karşı gelinemez bir imparator olduğu, Kenan Evren'le yakınlığı, sınırsız bir gücü temsil ettiği ortada. Munıcu'nun dosyasının Cumhuriyet'te ğündenıe geldiği dönem yargı erkinin yönlendirilmesi bakımından da bugüne göre çok daha avantajlı bir dönemdi. Ancak derin bir sessizlikle konunun geçiştirilmesi daha anlamlı bulunmuş olmalı. Neden? Kanımca neden açık, Uğur Mumeu ğibi tuttuğunu koparan, korkusuz. sakınımsız. dizginlenemez bir gazetecinin ğündenıe bomba gibi düşen dosyası ile en iyi baş etme yolu görmezden gelmektir de ondan. Onu uğursuz bir Ankara kışmda aramızdan kopartan neden de buduı, yalııız şövalye yok edilmeden sorun çözülenıez. Bu gerçeği başta akademia'nın "seçkin" üyeleri görmezden geldi, Mumcu'ya dosyayı aktaran kaynak hariç.... O nedenle bu çıkışı yaptığında derin bir sessizlikle olayı görmezden geldiler. ^imdilerde kahramanlar gıbı üniversite özerkliğini savunuyorlar AKP'ye karşı. AKP. karşısındaki gücü çok iyi tartıyor, zafiyetlerini, çıkar kollamalarını, nerede susup nerede konuşacaklarmı, nerede vuruşup nerede çekileceklerini tartıyor miitemadiyen ve hamlelerini hirıktirdiğı verilere gore yapıyor... YARGIDA MALPRAKTİS CBT yazarı Yargıtay Onursal iiyesi Çetin Aşçıoğlu'nun birkaç kez gündeme getirdiği yargılama sürecinde bılirkişilerin yargıç yerine geçerek karar verme sorunu yargıda malpraktis sorunudur. Ancak bilirkişilerin uzman olduğu alanda yanlış, kasıtlı, hatalı. art niyetli, çıkara dayalı, süsbjektif karar vermesi yalnızca yargısal bir sorun değildir. Bilirkişilerin mensup olduğu mesleğin etik ilkelerinın aleııen ihlalidir söz konusu olan. İşte orada o mesleği temsil eden ünivcrsiteler ve meslek örgütlerinin bu etik ihlali saptamak, yapanları sorıışturarak hak ettiği cezayı vermek gibi bir sorumluluğu vardır. Bunu yapmıyorlarsa onlar da görevlerini kötüye kullanıyor demektir. îjimdi İhsan Doğramacı davasının bilirkişilerine dönmemiz ğerekir. Hangi üniversitenin mensuplarıdıı? ü üniversitenin yöneticileri bu konuda ne düşiinmektedir? Bilirkişi raporlarını bilimsel ölçütler çerçevesinde onaylamıyorlarsa ne yapacaklardır? Ve bilirkişilerin üye olduğu tabip odaları ("ilerici bir misyonu taşıdıklarını iddia eden tabip odalarıdır") aynı konuda ne yapacaklardır? Yine derin bir sessizlikle nıi geçiştireceklerdir bu olup bitenlerı? Dr. Ali Rıza Üçer 0 4 YAŞ ARASI Yanlışlıkla yakıcı madde içen çocukların % 76'sı 0 4 yaşlarındadır. Bu yaşlardaki çocukların % 50 si yakıcı maddeyi orijinal ambalajından içerken, diğer % 50'si orijinal ambalaj dışındaki bir kaba konulmuş durumdakı yakıcı maddeyi içmektedir. Beş yaş ve üzerindeki çocukların büyük çoğunluğu ise orijinal aınbalajı dışında bulundurulan yakıcı maddeleri ıçmektcdir. Ülkemizde son yıllarda açık temizlik maddeleri satan dükkanlar yaygııılaşLı. Bu dükkanlardan alınaıı sıvı temizlik maddesi herhangi bir kaba konularak eve getirilmek AİLELER BİLGİLENDİRİLMELİ Bu konuda asıl yapılması gerekeıı, yanlışlıkla yakıcı madde içilmesini önleyici tedbirleri almaktır. Önleyici tedbirler almada aılelere önemli görevler düşmektedir. Bu nedeııle aileler, yanlışlıkla yakıcı madde içilmesinin önemli sonuçları hakkında bilgilendirilmelidir. Ceçmiş yıllarda yemek borusunun ciddi yanıkları sııd kostiğe daha kolay Tıp Kurumu Ccnvl Sckretcıi 891/20 17 Nlsan 2004