Katalog

Beyin Araştırmaları GönüldenBilime Ahmet Inam Düşünce kontrol altında Düşünceyle bilgisayar çalıştırma denemesinde bilim yeni bir aşama kaydetti. Beyne ameliyatla çip veya elektrot aktarmayı gereksiz kılacak bir başlık geliştirildi. Sensorlu başlık sayesinde felçli hastalar düşiinceleriyle bilgisayarın imlecini istedikleri gibi yönlendirebiliyorlar. Lnsdiı bıı bılgısavaı degıl Fakat bevnımı/ I doğrudan dogruya bilgisayar uzerınde etJL kıiı olabılseydı ne ıyı olurdu degıl mı? Zah metlı tuşlama ışlemlerı gereksız kalır, duşun cclerımız doğrudan doğruya ışlemcıye akardı Uılım bu vızyondan henuz uzak ama, ınsan ve bilgisayar arasındakı baglantı konusunda onemlı aşamalar kaydedıldı New York Devlet Unıversıtesı bılıın adamlan sımdı beyne aktarılan çıp veya elektrotları gereksiz kı lan bir "bevın bilgisayar arayu/u" gelışürdıler Jonathan Wolpaw ve Dennis McFarland Aziz Nesin Olmak Mardınde bır sabah, ıçtenlıgını yureğımde duyduğum konuşmalanmızı anımsıyorum Bır kahvenın bahçesınde oriak dostlarımız ustune, felsele ustune çay ıçıp soyleşmıştık Seksen lı yıllann sonlarıydı Mardın'e bır grup akademısycn, yazar mıııidr drkadaşlarla qıtmışttk Azız Nesın ınsan olarak, o guneydogu yolculuğunun ıçınde çıktı karşıma Yıl lardır okuyup, uzerınde duşunduğum bırıydı, yaşayan yanlarıyla kısa bır sure ıçın de olsa tanışabıldım Bır kultur ınsanıydı Bu kulturde açmış bır çıçek Son derece duygulu, duygusunu keskın zekâsının, akılyoğun bır ıradenın boyunduruğunda yaşayan bır ınsan dı Anlatım gucununun keskınlığı, kolay okunur bır yazar olmasını sağlarken, duyguakıl butunluğunde zengınleşlırdığı ınce gozlemler yapabılme gucu, halkın btıyuk bır kesımını tanımış olmanın bırıkımıyle yaıdıklarına bır derınlık, duşunduruculuk kazandırıyordu Nesingil bir zekâ dedığım, hem sorun çözme, he duygusal hem tınsel (mânevı) boyutları olan bır zekâyı gördum onda Bu Nesingil zekS, onda yurt sevgısıyle, yurduna ve ınsanlığa karşı duyduğu sorumlulukla bırleştığınde ortaya Azız Nesın çıkmış Nesingil zekânın on temel oğesı var, en azından Bu zekS, onun ıçınden çıktığı aıle ortamından, okuduğu okullardan, Turkıye Cumhurıyelının kuruluş yıllarındakı çocukluğundan yaşam boyu çektığı sıkıntılardan, kolayca tukenmeyen bıryaşama enerjısınden beslenıyor Zekâyı oluşturan ılk temel bğe, onun genış halk kıtlelenyle ılışkısınden, Turkıyelı ınsanı keskın bır gozlemcı olarak tanıma gucunden kaynaklanan zengın yaşam deneyımı Yaşamı boyunca o denlı tarklı ışlere gırmış çıkmış kı Sokak satıcılığı, çobanlık, askerlık, muhasebecılık, ressamlık, gazete satıcılığı, kıtapçı dukkanı ışletmek, özel oğretmenlık fotoğrafçılık, yazaılık, gazetecılık, bakkallık, kundura boyacılığı, berber dukkanı ışletmek Onu bu denlı keskın gozlemcı kılan bu yaşam zengınlığıdır Nesingil zekâ, eleştırel bakışla butunlenmıştır Zekdnın ıkıncı temel oğesı olarak eleştırel bakış, Azız Nesın'ın yaşam duyarlılığından ıçtenlığınden dobra dobra konuşma cesaretınden gelır Bu eleştirel duyarlılık yaşamı boyunca onu bırakmamıştır Eleştırel duyarlılık, gerek toplumsal, gerek sıyasal ekonomık ybnetımsel gerekse ahlak açısından duzenın aksayan yanlarını gormesıne yol açmıştır Irdelenmemış, eleştırı suzgecınden geçmemış goruşlerın hep uzağında olmuştur Bu eleştırel duyarlılık, adalet duygusunu gelıştırdığı ıçın yaşadıgı toplumun kokuşmuş değerlerıne cesurca başkaldırmıştır. Başkaldırı, Nesingil zekânın uçuncu temel ogesıdır Zengın yaşam deneyımı, ıçten eleştırel duyarlılık, korkusuz başkaldırı ondakı keskın anlatım gucuyle bırleşınce mızah gozluğuyle dunyaya bakabılme, yaşadıklarını anlatabılme becensı ortaya çıkmıştır Mızah, onun deyımıyle gulmece zekâsının dorduncü temel ogesıdır Azız Nesın, gulmeceyı aklıyla bırleştırebıldığı ıçın alışıla gelmış mızah anlayışlarının dışına çıkabılır, kımı yapıtlarında Gulmecesının farklılığı, Nesingil zekânın bır ogesı oluşuyla da ılgılıdır Gulmece, gulmece ıçın yapılmaz Içınde ahlaksal, duşunsel yazınsal sorumluluğunun bulunduğu dunyayı yenıden yorum layarak, degıştırme çabasıdır ÖNEMLİ AŞAMA C.elışme, amelıyatsız insanmakıne bag lantısının yapılandmlmaMnda onemlı bir aşa ma olarak kabul edılebılır Amerıkalı bılıın adamları geçen Ekım ayında da belden aşağısı felç oldiı bir kışıye 100 sınır hucresının ııyarılarıııı ışlemuye aktaran bir çıp aktarmışlardı 25 yaşındakı adam Cyberkınetıcs fırmasının açıklamasına gore, eposta gonderebılıyor, bıl gısayar ovunu oynayabılıyor ve televızyon ka nalldrını degıştırebılıyordu Fırma "Braingate" çıpının klınık deneylerı ıçın Hazıran ayında FDA sağlık orgutu tarafından onay bıle adlı Bılım adamları bugune dek, beyındekı uyartıların kafanın dışından doğru durust al gılanabılecegı ve bilgisayar kullanımına ızın verecegı konusunda kuşkuluydular "Araştır mamız, elektrotların mutlaka beyne yerleşürılmemesı gerektıgını kanıtladı" dıyor VVolpavv ve McFarland Amelıyat gerektırmeyen yenı teknık, beyınbılgısayar bağlantılarının gelecekte felçli ınsanlar ıçın en onemlı ıletışım aracı halıne donuşturme olasılığını arttırdı NESİNGİL ZEKA tarafından gelıştırılen başlık, beyındekı sınyallerı kafa derısınden algılayan 64 elektrotla donatılı Ve dorl denek bellı bir alıştırma sure sınden sonra sadece duşuncelerıyle bilgisayar ımlecını istedikleri gıbı yonlendırdıler Sıstem her şeyden once en basıt hare BAŞKA GRUPLAR Bu lur yontemler uzerınde sadece Nevv Yorklu bılıın adamları çalışmıyor Atlanta'dakı Neural Sıgnals firması da cerrahı gırışım gerektırmeyen bir arayuz konusunda araştıran lardan bırı Ber lın'dekı Charıte ve Fraunhofer Enstıtusu araştırmauları ıse BraınComputer Interface sıstemını gelıştırıyorlar Hatta yıllardan berı bu alaııda araş tırmalar yapan Amerıkan ordusu da savas pılotlarına, uçakları daha hızlı yonlendırmelerıne ızın verecek bir sıstem uzerınde çalış makta Cerrahı gırışım gerektırmeyen dığer bir yontem ıse Kasım ayının sonunda, Sıngapur'dakı Infocomm Araştırma Merkezı'ndekı beyın araşürmacıları tarafından tanıtılmıştı Wolpaw ve McFarland'ın yontemındekıne benzer sensorlu bir başlık beyın etkınlıklerını okuyarak metın gırışıne ızın verıyor Harfler onceden belırlenen sıraya gore ekranda gosterılmekte EEC'dekı kuvvetlı bir uyarlı ıse bılgısayara ıstenılen hart seçmesı ıçın bir sınyal gonderıyor Ne var kı bu teknık çok yavaş ışlıyor henuz Bılım adamları dakıkada en fazla beş ışaretın yazılabıleceğını tahmın edıyorlar Bu açıdan bakıldığında Nevv York Devlet Unı versıtesı'ndekı teknıktekı potansıyelın daha fa/la olduğu soylenebılır Spıegel Onhne, 6 12 04 Nilgün Özbaşaran Dede Döıi deneğin imleç hareketleri: Yavaştan (mavi) hızlıya doğru (kırmızı). ketlerı bıle yapmakta zorlanan felçli hastaların çok ışıne yarayacak VVolpavv ve McFarland, Proceedıngs of the Natıonal Academy of Scıences dergısınde, deneklerın ımlecı yonlendınneyı çok kolay ogrendıklerını soyluyorlar Denekler ılk başta akıllarında bellı başlı hareketleri canlandırmışlar Bir yazılım programı da EEG'yı analı/ ettıkten sonra deneklerın en etkılı uyartılarını seçmış Dort denekten ıkısı bel omurundakı hasar yu/unden kısmen felçlıydı Ve ılgınç bir bıçımde arayıue sağlıklı ın sanlardan daha çabuk alıştıkları gıbı ımletı de daha iyi yonlendırmışler Hılım adamları bu konuda henuz bir açıklama yapamıyorlar ama, tahmııılerı daha çok motıvasyonun onemlı bir rol oynadığı yonde "Sonuçlar, ınsanın, kafa derısınden algı lanan uyartılarla, bir ımlecın hareketını ıkı bo yutta istedikleri gıbı kontrol altma alabıleceklerıııı gosterdı" dıyor araştırmacılar Işlem, yasMİım programı ve deneklerın ortak çabasıyla gerçekleşmıştı Azız Nesın, yaşama sevıncıyle besler, zekâsını Duygusuyla butunleşmış aklıyla yaşar yaşama sevıncını, bır yaşama erkı olarak Yorulmak bılmeyen çalışkanlığı, yaşama sevıncının pınanndan gelır Yaşama sevıncı beşıncı temel bğe olarak Nesingil zekânın, altıncı ve yedıncı oğelerını oluşturur Edebi ve düşünce ürünlerini yaratma çabalarını Azız Nesın, farklı edebı anlatım turlerını denemış bırıdır (Örneğın, tıyatro, şıır gıbı ) Bır düşunurdur aynı zamanda Azız Nesın Ulkenın ve dunyanın sorunları ustune duşunur Bundan dolayı, Nesingil zekânın sekızıncı oğesı olarak aklı goz onune almak gerekır Bılıme saygı duyduğunu ınsan yaşamının sorunlarının gıderılmesıne, çozulmesıne olanak sağlayan bılımden, duşunceden, telsefeden yana olduğunu goruyoruz Azız Nesın akılcıydı ama akıl onda salt bıreyde olan, oznel akıl değıldı Toplumsallığın onemının anlaşıldığı, paylaşılan, hakçabıryaşamınbzlemınıduyardı Bu özlem, onu planlı yaşamaya goturmüştür llkelerıne bağlı, planlannı gerçekleştırme tutkusuyla yanan bır ınsandı Zekâsının dokuzuncu temel oğesını oluşturan, planlı yaşam yaşamının sonuna dek savunduğu onuncu oğeye golurur onu Örgutlu savaşım Orgutsuz olarak bıreyın etkın bır gucu olmadığını duşunurdu Nesingil zekâyı, her temel oğesını ayrıntılanyla ınceleyerek anlamaya çalışmak, Turkıye 'nın yetıştırdığı bu ılgınç ınsanı anlamak ıçın gereklıdır Nesingil bır zekâ, Turkıye'nın varolma savaşını verdığı kultur alanında herzaman gereksınım duy acağımız bır gucumuz olacaktır YAŞAMASEVİNCİ 926/718 Arahk 2004