Katalog

Psikoloji "Tanrı modülü" diye bir şey yokmuş Bir Kanadalı psikolog birkaç yıl önce kafada oluşturulan manyetik alanlar sayesinde insanlarm ruhları görebildiklerini öne sürmüştü. Bu fenomeni şimdi yeniden inceleyen İsveçli araştırmacılar bu iddianın doğru olmadığını söylediler. imi bilim adamları uzun bir suredir şakak loplarının bulunduğu bölgede bir "Tanrı modülü" nün bulunduğunu tahmin ediyordu. Kaliforniya Üniversitesi'nden (Saıı Diego) Vilayanur Ramachandran birkaç yıl önce bir hastasının sol şakak lopunda, önenıli bir etkinlik saptamış ve bu etkinliklerin hastaya kendisini Tanrı gihi hissetmesıne yol açtığını açıklamıştı. Seksenli yıllarda Kanadalı psikolog Michael Persinger tarafından gerçekleştirilen deneyler de bu "Tanrı modülü" tezini destekliyordu. Persinger, deneklerine, üzerinde düzinelerce manyetik bobin bulunan bir başlık giydirmişti ve bu şekilde şakak loplarında oluşturulan manyetik alanlarla denekler doğaüstü yetenekler kazanmıştı. üenekler tek başlarına bir odada bulundukları halde diğer insanlarm varlıklarını hissediyordu. On denekten Ruhlar, manyetik alan sayesin sekizi de dinsel veya de daha iyi mi algılanıyor ? paraııormal deneyimler yaşamıştı. tiundem Toplantılarda bilim K Manyetik alana bağlı bu deneyimler şimdi İsveçli bilim adamlarınca tartışmaya açıldı. Uppsala Üniversitesi'nden Pehr Granqvist ve ekibi, 90 üniversite öğrencisiyle gerçekleştirmiş olduğu deneyler sonucunda, Persinger'in sonuçlarını kanıtlayamadı. Granqvist'in deneyleri deneklerdeki doğaüstü algılamalann manyetik alanlardan çok kişilerin bu tür olaylara duydukları yakınlıkla ilgili olduğunu göstermekte. Deneyler sırasında öğrencilere takılan başlıkların sadece yarısında manyetik alan devreye sokulmuştu. Başlıkların elektriğe bağlı olup olmadığı ne öğrenciler ne de onlara yardımcı olan doktorlar tarafından biliniyordu. Oysa Persinger'in deneyleri bu yönteme göre yapılınadığı için kuşkuluydu diyor Granqvist, Neuroscience Letters dergisinde. Fakat Persinger de sonsonuçlann ltendisonuçlarıyla karşılaştırılamayacağmisöyUiyor. İsveçlt araştırmacılar, Persinger deneylerirn aynı şekilde tekrarlamadıkları gibi manyetik alan da deııekler üzerinde yeterince etkili olmamıştı. Persinger ayrıca bazı deneylerinin Granqvist'in yöntemine göre yapıldığını iddia ediyor. Uppsala Üniversitesi'nin sonuçlarını kuşkulu bulan diğer bir araştırmacı da İngiliz psikolog Susan Blackmore. Persınger'in manyetik başlığını kendisi üzerinde denedikten sonra hayatının en "olağanüstü" deneyimlerini yaşadığını belirten psikolog: "Eğer yaşadıklanm Placebo etkisiyse buna çok şaşırırım" diye konuştu. istanbul Jeknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde, Dekan Nihat Berker'in çabalanyla haftanın beş günü düzenleııen seminertoplantılardan birinin konuğu oldum. Konu, "Bilim politikaları ışığıııda bilim"di. Avrupa Birliği çerçeve programlarından tutun, güdümlü bilim ve teknoloji politikalanyla, eşitsiz ekonomik gelişme yasasının "tipik ömeklerini" başarıyla veren ve ekonomik sıçrayışlarını gerçekleştiren Güney Kore, Tayvan, haîîa Çin ve diğerlerine kadar bir dizi örnek gündeme geldi. Saydığım ülkelere baktınız mı? Hepsi Uzakdoğulu.. 0 halde belkı bir sapîama yapabiliriz ve bilim ve teknoloji politikalarının salgın bölgesel karakterinden bahsedebiliriz! Yani ülkelerin içinde bulundukları bölgeselyerel koşulların, itekleyici ve bulaşıcı bir özelliği var. Buradan, ülkemiz için de belki bir sonuç çıkartabiliriz: bölgemizde belki de, bize denk olup ekonomisini bilim ve teknoloji politikalarına oturtan ve bu yolla kalkınmasını başarmış örnekörnekler bulunmuyor! (israil özel bir ülke) Ve, öncelikle politik bilim bilincinden yoksun Türkiye de, bu nedenle bir türlü olumlu "etkilenemedi"!Avrupa, Rusya ne güne duruyor, demeyin Onlar kalkınmalarını başarmış, geçmişleri bilimselliklerle dolu "büyük" ülkeler. Ülkemizde özal'ın "büyük vizyonerliği" de "parayı bastırır, bilim ve teknolojiyi satın alırız!" düşünce duvarlarının ötesine geçemiyordu! Jeknik Üniversite'deki sunumdan sonra başlayan derinlemesine tartışma, bana, Akademik kadroların aslında uygun koşulların sağlanması ve hedeflerin konması halinde, ülkemizde bir üretim seterberliğine fikren ne kadar hazır olduğunu gösterdi.. Şaşırdım, bile diyebilirim.. *** Kadir Has Üniversitesi, Haliç'te Tekel'in eski sigara fabrikasından dönüştü'rülen binada eğitımini sürdürüyor. "Türkiye'de popüler bilim dergiciliği, bilim yayıncılığı, gazeteciliği ve bilimtoplum ilişkilerindeki işlevi" üzerine bir konuşma vesilesiyle, ilk kez bu ünivresiteyi ziyaret etme fırsatım oldu. Bina çok başarılı bir restorasyonla ferah ve sıcak bir üniversite kampüsüne dönüştürülmüş. Sigara fabrikasının bazı özellikleri yer yer korunmuş. Rektör Yücel Yılmaz, eski İTÜ'lü. 0 zamandan dostumuz, dergimizde yazıları yayımlandığı gibi, ilk kuruluş yıllarında Deneme Bilim Merkezi'nde çocuklara bilim konferansları bile vermişti. Kadir Has, "ülkesine olan borcunu" öde öde bitiremeyen toplum liderlerinden biri. "Geleceğimiz olan siz gençlerimize, evrensel standartlarda bir eğitim vererek dünyanın kapılarını aralamanın sevinci ve erinci içindeyim" diyor. Üniversitesine yüksek hedef ve standartlar koyuyor. Üniversite henüz çok genç, büyüyecek, gelişecek. Bütün gönlümüz ülkemizin hızla ve bir an önce yüksek eğitimde ve bilimde iddialı bir üniversite kazanması. Üniversite, FenEdebiyat, iktisadi İdari Bilimler, Mühendislik, şimdilik sorunlu bir Tıp, Hukuk, iletişim ve Güzel Sanatlar Fakültelerine sahip. Ayrıca meslek yüksek okulları var, sağlık bilimleri, hemşirelik, sosyal bilimler ve teknik bilimler alanlarında.. Güzel Sanatlar için ayrı bir tarihi mekân şu sıralarda öğrenime hazırlanıyor. Yücel Yılmaz mekânın eski bir sarnıç olduğunu söyleyince merakla gezdim.. Binbirdirek gibi bir yer. Müthiş veetkileyici. Bizanstan kalma bu sarnıcı ayakta tutan güzel kemerli sütunlar veya ayaklar, 1.5metre derinliğindeki dolgu toprağınatılmasıylaortayaçıkıyor. • •. Kadir Has Üniversitesi, İslanbul'a inanılmaz güzellikte ve değerde bir tarihi eser daha kazandırma aşamasında.. • • ' Rektör Yücel Yılmaz'a kolay gelsin... Ve Kadir Has daha çok paralar kazansınl... Gelecek Cumartesi yeniden buluşmak üzere... obursali@cumhunyet com tr CBT Internet adresr www.cumhuriyet.coni.ti Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No: 926 18 Aralık 2004 lmtıyaz sahıbı: Yedı Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. adına İlhan Selçuk . Genel Yayın Mudurü: tbrahimYıldız Yayın Danışmanı: Orhan Bursalı • Sorumlu Müdur: Mehmet Sucu Gorsel Yonetmen: Tüles Hasdemir • Baskı: thlas Gazetecıhk A.Ş. 29 Ekim Cad. No:23 Yerubosnatst. ldare Merkezi ve Yazışma adresi: Türk Ocağı Cad. No. 39/41 Cağaloğlu, 34334 tstanbul. Tel: (212) 512 05 05 • Faks: 0212513 85 95. Cumhuriyet Reklam 926/318 Aralık 2004