Katalog

Nükleer Tıp anmanın sırrı çözülüyor mu? Isveçli biyologlar farelerin hücrelerindeki mitokondriyalarla oynayarak hayvanları zamanından önce yaşlandırmayı başardılar! Bilim adamları şimdi de bu deneyle gençlik kaynağına ulaşmayı düşlüyor. Yaşlanmanın başlıca sorumlusu olarak serbest radikaller görüliiyor. İster insan ister hayvan ya da maya ve sinek gibi diğer organizmalarda olsun, bunların oranları yaşla beraber artıyor. ıyolujının kendıne ozgu modaları vardır Son zamanlarda yaşlanma alanında hucre çekırdeğının incelenmeM eğılimi agırlık kazanıyor. Bılım adamları hücre çekırdegınin ıçerdiğı genlerlc proteinlerin oluşturduğıı yumağı çözmeye çalışıyorlar. Nedenı ise, bu arapsaçını andıran oluşunıun yaşlanmayla ilgili tüm bilgileri içerdiğine dair birtakım B bulgulara rastlanması. Ancak Stockholm'deki (Isveç) Karoliııska En.stitusü'nden NilsGöran Larsson ve ekibi yaptıkları deneyler sonucunda asıl ilgilenılmesı gereken unsurun hucre çekırdeğı değıl mıtokondriyalar olduğunu belırledıler. Hucrede var olan bu kuçük parçacıklar enerjı uretımini sağlayan kendi DNA'lanna sahipler. Ayrıca hılım adamları hızlandırılmış yaşlanmanın tüm belirtilerıni gösteren mutant bir fare soyu yarattılar; bunu da mito Hücre çekirdeğinin etrafına yayılan mitokondriyalar (mavl) enerji üretiminin merkezidirler. kondriyaları bozacak küçuk bir mutasyonla sağladılar. Kemirgenlerde her şey dört aylıkken başlıyor. Fareler üreyebilecek yaşa gelir gelmez fıziksel gerileme başlıyor: daha az kilo alıyorlar, tüyleri parlıyor ve omurgaları eğiliyor. İki ay sonra da yaşlılık başlıyor. Kamburlaşıp zayıflıyor ve hemen hemen hiç tuy kalmıyor. Aynı yaştakı dığer farelerde ıse herhangi bir sağlık sorununa rastlanmıyor. Bu farkın nedeni mutant farelerin normal mitokondriyalara sahip farelere göre ıkı kat daha hızlı yaşlanmaları. Uç mutant fare daha bir yaşına gelmeden tüy döküyor; yaşıtları normal farelere göre çok daha zayıf ve kambur oldukları gö'zleniyor (altta). Mutant bir farenin (ü'stte) kalbi daha 40 haftalıkken bile yaşlıdır; normal 1 YAŞINDAKİ 'YAŞLI' FARELER Mutant farelerin sadece dış görünüşleri değil bedenleri de yaşlanıp zayıflıyor. Yaşlılıkla beraber kaçmılmaz t>on yani ölüm de yaklaşıyor. Kısacası nıanıpule edilmış fareler daha bir yaşı bile dolmadan yaşlanıyor; oysa normal mitokondriyalara sahip fareler iki yıldan daha uzun bir süre yaşayabiliyorlar. Teksas Üniversitesi Moleküler Tıp Bölümü'nden yaşlanma uznıanı Paul Hasty, erken yaşlanmanın mitokondrıyanın tartışılmaz rolunun kanıtı olduğunu belırterek bu rolun şımdıye kadar teorık olarak bilındiğim ancak hıç kanıtlanmadığını ıfade ediyor. Nitekım, yaklaşık yirmi yıl kadar önce Amerikalı Denham Harman "bu enerji santrallen"nin yaşlanmanın sorumlusu olabileceklerine ve bunun da DNA'ldrının değişimiyle sağlanabileceğine dikkat çekmişti. Çu'ııkü hucrede istisnai bir durum olarak mitokondriya kendi genomuna sahip tek orgaııit*. Çekırdekten ıkı yuz bın kat daha kııçuk olan organıt, mıtokondriyaya enerjı veren proteinlerin uretılmesinı sağlar. Ancak zaman geçtıkçe bu organıtler genomlarıyla birlikte bozulur. Denham Harman yaşlanmanın mitokondriyal DNA'nın değişime uğratılmasıyla tetiklenebileceğını belirlemişti ancak teorisini hiçbir za bir fareninkine göre (daha üstte) hipertrofi (kalp büyümesi) sergiler. 926/16 18 Arahk 2004