Katalog

AylakBilgi Empati /(/saca başkasını hıssedebılme gucu olardk tdnımla yabılecegımız empatıyı en derın şeklıyle açıklayan şuphesız kı psıkanalızdır Ama bugun ben onun hakkında dahd çok norolojik şeyler soyleyecegım uzben(self), hamketlen kontrol eden duyuları belırleyen, duyguldn vaı eden sınır hucrelerının ydptıgını degerlendıren başka sınır hucrelerının çalış ması sayesınde vardır "Ben hızlı koşan bırıyımdır" dedıgımde bu bılgıye kendımı hızlı koşarken gordugum ıçın degıl de, ayağa hızlı adım attırmak ıçın bır grup sınır hucresının çabuk çabuk uyanldığını kaydettıgım başka hucreler sayesınde ulaşınm Ozben fıkn ydratacak nöronlar bacaklan değıl bacaklan ışleten noronlan gozler Işte boyle beyın sanıyede bır katrılyon ışlemle onune gelen problemlerı tam ve dogıu çozerek, bıze kendımızı ve başkasını yaklaşık olarak tanıtır Pekı başkasının hangı hızda koştuğunu nasıl anlarım? Onun koşması nın gözumle fotoğrafını çeker kendı hızımla karşılaştınrım Yanı başkasının yaptığı hareketlere kendı hareketlerım bır ayna olur Herkesın aynası kendıne gore gostereceğı ıçın, bıratlet bır futbolcuyu yavaş bulurken, bır futbolcu atletı doğal olarak hızlı bulur Sonuç olarak atlet futbolcuyu, kendısının yavaş koşan halı, yanı Husserl'ın "başkasının benı" dedığı goruşun tam tersı, "bendekı başkası" olarak anlar Bır Aırbus uçağının bıleşenlennı kuçultup beş mıkronluk bır kurenın ıçıne sokmanın analogu olarak noron, aynen bınlerce Istanbul New York uçu şu sırasında gerçekleşenlere benzer mılyonlarca ışlemın sonunda başkasını tanımlar ve "ataletlı seyrusefersıstemı"nın uçağı ıkı metrelıkyanılmaylaalana kendılığınden ındırmesındekı gıbı onları, ılk tercume kıtap YusufKamil Paşa'nın Tercumeı Telemaque'ı kadar anlaşılır psıkobıyolo/ık bır dıle sokar Bu çevırme ışlemını mukemmel yapanlarda empati kolay kurulur Yaşam yalnızca bır mucıze değıl, aynı zamanda matematıktır, bu mucızenın ne olduğunu, bırakın empatıyle ınsanların bırbırını anlamasını, ıçınde o duvardan bu duvara çarpan yuz mılyon proteını olan basıt bır bok boceğını anladığımda bıle lark ederım Onun ıçın bok boceğını anlamamış kımse, değıl başkalarıyla kendıyle bıle gerçek anlamda empati yapamaz Gelelım narsısistlere Onların noronlarındakı aynalar ıçbukeydır ve başkalarının hareketlerım kuçulmuş algılarlar Yetersız bagımlı kışılıkler ıse başkalarını ırı gosteren dışbukey aynalara sahıptır Oyuzden korkaktırlar ve bu "ışe yaramaz'ı yaşatmak ıçın sureklı bır koruyucuya ıhtıyaç duyarlar Bazen ana yerıne geçmış bır kadına, bazen de baba yerıne geçmış bır patrona Dışbukey aynaların duzelmesı zamanla değıl, canhıraş yaşam olaylarının ıçınden kendı guçlerıyle çıkmaları ve sonunda kendılerıne eksıksız ınanmalarıyla olur Ote yandan buraya kadar soyledıklerımıze şunu da eklemek gerekecek kı, noronlardakı aynalar başkalarını kendı dılımıze çevırmekle kalmıyor, aynı zamanda kendımızı de başkalarının dılıne çevırıyor Bu sayede bır futbolcu kendı hızının başkalarının hızlarının ortalamasına gore nerede durduğunu algılayabılıyor ve eğer kendı gerıdeyse bu ozguvenının duşmesı ıçın ılerıdeyse yukselmesı ıçın bır neden olabılıyor Ote yandan benım aynama yansıyan sen, senı daha çok ben, senın aynana yansıyan ben de benı daha çok sen yapar ve sonunda ortalıga "paylaşılmış çoğaltılmış ara kışısellıkler"(shared maınfold ıntersubjectıvıty) çıkar Her kes dışa vuran davranışlarında onu hedefalır ondan kopmamaya çalışır, ona ozdeşım yapar Turk toplumunun ara kışısellığı bugun, "daha az sulu bir Mehmet Ali" dır Iğneleyıcı ama zedeleyıcı olmayan, her kışıye uyum gosterecek bır şekılsızlık taşıyan, her fırsatı değerlendırmeye hazır olmak uzere ılışkılerını çeşıtlı tutan gerçek bır dolgu maddesı Bugun her bırımız 'egocentric' değıl bu ara kışılığın etrafında "mcentric' olduk Orada hepımızın bır ozetı ve o ozetten her bırımızın teksır makınesıyle çoğaltılmış kışılığı var Yalnızca tuccarlar değıl en uçtakıler olarak bılım adamı ve sanatçılar, hatta mafya adamları bıle bu kışılıkten' Herkes pembe bır gul ozsuyu plastıkten, olmayan şeyse ortalarda gerçek bır dıken' Duşunuyorum da bazen yetmış mılyon kalp yılda ıkı yuz seksen mılyon olımpık havuzu dolduracak kanı boşuna pompalıyor bu ulkede1 tmceylan@superonline com BilimToplumSiyaset Geçmiş olsun Niigata! 17 Japon kentinin birbiri ardına bombalanması kararının altında imzası olan ü'nlü bilimcileri analım: J. Robert Oppenheimer, Enrico Fermi, Arthur H. Compton, Ernest 0. Lawrence, Vannevar Bush, MIT Rektö'rü Karl T. Compton ve Harvard Rektörü James B. Conant. Depremle sarsılan Japon kenti Niigata'ya ikinci kez geçmiş olsun! Niigata, Amerika'nın atom bombası atacağı kentlerin içindeydi. Niigata, havasımn bulutlu olacağı anlaşıldığmdan 'atomlanacaklar' listesinden çıkarılmıştı, kaldı ki uçağın yakıt deposunun vanası arızalanmış ve istense de Niigata'ya ulaşmaya yeter yakıt kalmamıştı. Manhattan Projesi'nde önemli biryeri olan Niels Bohr, Churchill e Almanların ve Japonların tümüyle yenilmiş olduklarını, atom bombasınm kullanılmasının yarar sağlamayacağını, üstelik pek çok sakıncalar içerdiğini anlattı.. Churchill bu görüşmeden sonra Bohr'u tutuklatmaya kalkıştı... 'BENDEKİBAŞKASI' UTANCIN ADLARI: Bu haberi duyunca hemen karşı bildiri yayımlayan 7 ünlii bilimcinin isimleri: James Franck, DonaldJ. Hughes, Leo Szilard, J. C. Stearns, Eugene Rabinowitch, Glenn T. Seaborg ve J. J. Nickson. ONURUN ADLARI: Güney Gönenç* adyoda yıne felaket haben Kuzey Japonya'da şıddetlı deprem 20 gun ka dar once de Nııgata ılınde 5,8'lık bır deprem olmuştu Aynı bolge (ve ılın merkezı olan Nııgata kentı) ondan 15 gun kadar once de 6,8 ıle sallanmıştı 1964 Nııgata Depremı ıse 7 5 şıddetındeydı ve kerıtte buyuk hasara yol açmıştı 2 5 mılyonluk nufusu ıle Japonya'nın onemlı pırınç uretım bolgelerınden bırı olan bu ılın ba^kentı Nııgata hem onemlı bır lıman kentı, hem de tıcaret, eğıtım ve sanayı merkezı Kentın nufusu yarım mılyon dolayın da Bu guzel kente ıçımden "geçmış olsun" dedım R BOŞAKANPOMPALAMA Nugala adı benı 60 yıl oncesı ne goturdu Bu talıhsız (yoksa talıhlı mı demelı?) kentın vaktıyle nasıl bır badıreden geçmış olduğunu anımsdtmak, olayı sızlerle paylaşmak ıstedım Atom bombdsını ta.sdrldmak ve uretmek uzere 926/10 18 Aralık 2004 ABD'de 1941'de başlatılan çalışmalar "Manhattan Projesı" kod adıyla surdurulmuştu 1445'te bomba gerçekleştırıldıgınde projede 150.000 kişi çalışmaktaydı, yapılan harcdmalar da 3 mılyar dolara yaklaşmıştı 1944 sonlarında butun Alıııan cephelerı çokmuş durumdaydı ve elde edılen bılgılerden Alnidnldrın atom bombdsı konusunda çok gerı oldukları dnlaşılmısü (Jdponya nın bu dlanda hıçbır ça lışması olmadığı zaten bılınıyordu) Bu bılgıler, bomba yapımı çalışmalarını hızlandırmak amacıyla sureklı pompalanan "Bomba yapımında Almanlara yeüşnıek' gerekçesinı geçersız kılıyordu Bu nedenle bu bılgıler Manhattan Projesi'nde çalışan bılım adamldrından tıtızlıkle gızlendı Yıne de soy lentıler kulaktan kula ga yayıldı Bırçok bılım adamı bomba çalışına larıııa kariji ı,ıkdn bıldı nler ydyıınlddılar SENI TUTUKLARIM! /5457e ılk bomba gerçekleştirildiğmde proje jesı'nde onemlı bır yerı de 150.000 kişi çalışmaktaydı, yapılan harca olan Nıels Bohr, Romalar da 3 milyar dolara yaklaşmıştı. osevelt ve Churchill'ı Manhdttan I'ro