Katalog

Aı Neandertal ve modern insan n Son yüz yıldır Neanderthal adamının farklı bir tür mü, yoksa modern insanın atası mı olduğu sorusu bilim çevrelerinin olduğu kadar sıradan insanın da ilgi alanına giriyor. Kuzeybatı Avrasya'nın buzullanna 200.000 yıl boyunca uyum sağlamayı başaran Neanderthal popülasyonu, 30.000 ile 40.000 yıl önce birdenbire ortadan kayboldu. Bunların yerini modern insanlar aldı. Son yapılan arkeolojik bir araştırma, bu dramatik nüfus değişiminin kö'klerinin, doğu ve güney Afrika'da bulunan modern insanın iskelet kalıntılarında ve eşyalarında aranması gerektiğini ortaya koyuyor. eanderthal'lerin ani yok oluşları ve bunların yerini modern insanın alması konusunda eldeki bilgilerin pek çoğu, dünyanın farklı bölgelcrinde yaşayan buğünkü insan popülasyonunun DNA yapılan üzerindeki çalışmalardan elde edildi. Zanıan içinde, yaşayan insanlardan çıkartılan bilgiler, Neanderthal ve anatomik olarak modern insanların kalıntılarından çıkartılan eski' DNA bilğileriyle birleştirildi. Modern insan topluluklarının hem mitokondriyal, hem de Ykromozom DNA şekilleri üzerinde yapılan çalışmalar, bugünkü insanların genetik köklerinin 150.000 yıl öncesinin Afrika'sının kısıtlı N bir bölgesine dayandığını gösteriyor. Bu insanlar bundan 60.000 ile 40.000 yıl önce Afrika'dan çıkarak dünyanın diğer bölgelerine dağılmışlardı. Bu sonuçları, anatomik olarak modern insanın başka bölgelerde bulunan iskelet kalıntıları da destekliyor. Bir yıl önce Ktiyopya'daki Herto bölgesindeki buluntular, anatomik olarak modern insanın Afrika'daki 160.000 yıl öncesine dayanan varlığını onaylıyor. Bu arada Avrupa ve Asya'nın pek çok bölgesindeki modern insana ait bulgular, bundan 40.00045.000 öncesine dayanıyor. Bu koııuda tek istisna İsrail'de Skhul ve Kafzı mağaralarında bulunan ve 100.000 yıl öncesine dayanan iskelet kalıntılarıdır. 7 NEANDERTAL ADAMININ ANLATTIKLARI Avrupa'da meydana gelen bu olaylar dizisini, Neanderthal'lerin ve anatomik olarak modern insanın ğörece olarak iyi korunmuş mitokondriyal DNA dizilimleri büyük ölçüde destekliyor. Yedi Neanderthal adamının mitokondriyal DNA'sını analız eden hılim adamları, Avrupa'daki ve dünyanın diğer bölgelerindeki modern insanın mitokondriyal DNA'sından tümüyle farklı olduğunu ortaya cıkarttı. Bu sonuç, yerel Neanderthal'ler ile Avrupa'ıım modern popülasyonu arasında turler arası üremenin Şekil 2: Güney Almanya'da bulunan erken Orınyasyen dönemine ait fildişinden yapılmış insan ve hayvan şekilleri. ac, Vogelherd Mağarası; d HohlensteinStadel Mağarası. afarslan başı b) at, c) mamul, d) başı arslan şeklinde erkek figürü hiç olmadığmı (ya da çok az olduğunu) gösteriyor. Kaldı ki bu iki tür arasında cinsel ilişki olmuş olsa bile, bunun izleri aradan geçen süre içinde Avrupa gen havuzunda tümüyle silinmiştir. Neanderthal türünden alınan mitokondriyal DNA kanıtları ayrıca, Neanderthal'ler ile genetik olarak modern insanlara dönüşen popülasyonların ilk evrimsel farklılaşmasının günümüzden en az İJOO.OOO yıl öncesine kadar uzandığını ortaya koyuyor. Bu ikinci keşfi, Afrika ve Avrupa'da bulunan fosil kanıtları da destekliyor. Bununla birlikte bu kanıtın Neanderthal'lerin tümüyle farklı bir biyolojik tur olduğunu gösterip göt.termediği şu anda henüz tartışmalı. ARKEOLOJİK KAYITLAR Cambridge Universitesi arkeol rından Paul Mellars ve ekibinin yürüt bu son çalışma, Avrupa'daki moder sanların dağılımı ile ilgili kültürel ve te lojik yapı konusunu da aydınlatıyor. vansiyonel görüş, bu dağılımı, 'Orınya: Aıırignacian 150.000 yıl önce Afrika çıkarak Avrupa ve Asya'ya dağılan aı mik olarak modern insanlar' Lcknolojr yayılmasıyla eş tutuyor. Orınyasyen lekııolojisi, 40. 35.000 yıl once Ydkın Doğu (İsraıl, naıı, Suriye vs), doğu ve orta Avrup;ı lantik kıyıları (Fransa ve İspanya) bölgelerde yaygındı (Şekil 1). llginç bı kilde, Orınyasyen dönemı arkeolojik nıiııoloji ile üst paleolitik) modern kül 926/1218 Aralık 2004