Katalog

Sorun salt YÖK ve Gürüz değil! Rektörler ve üniversite yönetimi üzerine... S ayın Bursalı, son başyazınızda^, Nasıl bir Yök seköğretim ve Rsktöı Seçimi paneli çerçevesın de, universite misyonu, unıversıtede kalıte deneümı, yüksekokullaşma, üniversite eğitiminin kampüae hapsolması, doçentlık sınem, büimsel yaymsayılan, büunı kım yonetmeli, başlıklanyla universitelerimızin sorunlarma ait bazı konulan sıralıyor, bu alanlardaki sorunlarmın mevcut YOK yapısı ile çözulemeyecet^ıni belirüyor, rektörler için "Tttrkiye Bilinüeı Akademisi gozetimınde ve gırışırruyle bır »eçiciler kurulnnun etküı küınması" alternatif onerinizi getiriyor, yazınızı "Bilimı bilim yönetmelidir" dıyerek bıtiriyorsunuz, Bu yazımzın son cumlesinin, universitenın degişık idari pozisyorüannda ve organlannda^ gorev yapmıs, zaman zaman goruşlerini (doçentlik atamalan gibi) CBTde ve diğer platformlarda açıklamış bır akademisyen olarak beni cıddı olarak etküedığını soylemelıyim. Onermıze katılmamak mumkun mü? Elbette büunı bilim yönetmelidir. Ama once büımın yonetim alanını sadece büimin yuvası unıversıte ile sınırlandırmayalım Bılım herşeyı yönetmelidir. Tabii ki bu onerme bana ait degü. Muhtemelen öncesınde de oldugu gibı, Eflatundan bu yana, bu teklif hep getirilmiştir. Bu onerıyı yinelerken cimacım onerinin kendisini tartışmak degü, onu bır doga yasası gıbı kabul ederek, bilim yonetimimn üniversite yoneümı ve rektorluk seçimlerj konusunda ongorulerı neler olmaüdır sorusuna yaklaşmak! Unıversitelerin yuklendikleri gorev ve sorumlulukları yerine geürmedekı başarısızlıklan, her nedense geçmişte oldugu gıbi bugun de YÖKRektor ekseninde tartşmalan gundeme getirmektedir. * lyi olan aday kadroyu alır, dığeri kendine yer arasın. * Korkmayın bundan sonra endustnmız dısardan teknoloji ithal etmeyı bırakacak sızlere yonelecek, araşnrma için, ne para ne konu, hiçbir sorununuz olmayacak; * Aruk araştırma fonu dıye bır butçe olmayacak, araştırmalarınız için gerekli butçeyi Tubitak'tan ve endustrıden bulacaksınız. Bulamayana ikı sene musaade edecegim, boyle devam ederseniz kendinize universite arayın. * Fazla yazanın, uraversıteye fazla araştırma getirenin, iyi egitım yapanın maaşma da fazla zam yapacağım. * Ogrencüer sizlerı her sene notldyacaklar, kotu not alanlan inceletecegim. Ogrenci haklıysa isinize son vereceğim. Sevgüı Bursalı, bir rektorun, ama ulkemızdekı bir rektorun yapması gerekenleri, yaptıklannı, yapamadıklannı ve yapmadıklannı duşündugumde daha neler yazanm birbüseniz. Bunlan sanıyorum ki sız de büıyorsunuz. Bunlara benzer şeyler soyleyen adayların oldugu rektor seçımlennin yapüabüecegini duşunüyor musunuz? Yoksa secmenler bu adaylan, hucum emrinı veren komutanı ne cesaretlı adam deyip tufeklerini bir kenara bırakıp aüaslaydn askerler gibi, alkıslayacaklar mı? yor degü mP Bu, sınıfındakı en ıyı ogrenciye gore ders anlatan ogretim uyesinden ıyi bır bolum başkanı olur anlamına da gelmez degü mı? Herşeyin otesinde, parayla Uişkisi sadece aldıgı maaşı ay sonuna denkleştırmek olmuş bır bilim adamını, trüyonlaria ıfade edüen butçelerin başına rektor olarak atama veya seçme anlamına da gelmez degü mı? Böyle olsaydı Nobel odullu büim adamlannı hep rektör, dekan, bolum başkanı olarak atamak gerekırdı degü mı? lstısnalan olur tabu. Ama isüsnalara dayanan yargüar büimsel olmaz degü mi? * Yönetim bilimi ve beklentilerim ABD'de, genel de oldugu gibi, bolum başkanı, dekan olmamak için elinden gelen çabayı gosteren meslektaşlanmı tanıdım. O universitelen büim yonetmiyor mu acaba? Yoksa biz büim adamlannı ve unıversiteleri yonetmek için yenı bir yönetim bilimi mi yaratmalıyız Büim adamlan elbette çok ozel ınsanlardır. Onların yonetımı de ozel olmalıdır. Ama bu "ozel"lik yonetim büiminde ne gibi degışüdıkler gerektirmektedir? Canınız süolmış, sorular sorular çözümleriniz ne diye soylenışinizi işitiyor güsıyım. Tabn kı pek çok goruşum var. Bunlan soyleyebilmek. için, büimin büim adamlannı yonetmesini hayata geçırmede de büimin kuUanümasını kabul etmemizi bekliyorum. Üniversite de kalite sorunlannın toplam kalite yonetimı büimı çerçevesinde çozulebüecegini anlamamızı bekliyorum. Her yerde oldugu güoi, anabüim dah başkanından bolum başkanına, dekandan rektore kadar tum yoneticüerin, yonetim bilimiyle seçümesi gerektigini anlamamızı bekliyorum. Unıversıtedeki büimsel ozgurlugun düediğini yapma, ama hiç hesap vermeme olmadıgmı kabul etmemizi bekliyorum Buna karşüüc, tum yoneticüer güoi, universite yöneücüerinin de hem yönettüderine hem de kendisini atayanlara veya seçerüere hesap vermeyi kabul etmemizi bekhyorum. Unıversıtelerdeki tum yoneticüerin, universıtelerden beklenüerüerin sorumlulugunu taşıyan ve bu sorumlulugu taşıyabüecek donanıma sahip olarak, ogretim uyelerine ve ogrencüere, hizmet eden insanlar olmalannı kabul etmemizi bekliyorum. Egitimin yanında, üniversitelenn ulkenın teknolojisme ne katkıda bulunduğunun sorgulanmasını onermemizi bekliyorum. Teknoparklarm, organize sanayi bolgesi degil, universite ile endüstrinin el ele, yenı teknolojıyi yaratüklan yerler oldugunu anlamamızı bekliyorum. Üniversite sorunlannın veya başanlannın sınır koşullannı belirleyenler ıçmde sadece YOK'un ve rektorlerin degü, geçme notunu 70'den 60'a, 60'dan 50'e ye ındıren parlamentomuzun, vergi vermeyen ışadamlonmızın, toplanan vergileri yeterince etkin kullanamayan sistemımizin, niye falanca universite iyi de benım oğlumun okudugu okul iyi degü demeyen anne babalanmızın, derslenne asıstanlan sokan haftada 30 saat ders veren hocalannı sorgulamayan ogrencüerin, bir derste sınıfmdaki ogrencüenn yüzde seksenıni bırakma ve hesabını vermeme ozgurlugune sahıp olan ogretim uyelerlnin, yanşmayı degü marjinalligi seçen yetişmemizin, yaşamayı çalışmak olarak algüamayışımızın oldugunu paylaşmamızı bekliyorum. Gaüba hiçbirşeyi beklemedim, herşeyi soyledim. Umanm, beni bir YÖK'çu olarak algüamadınız YOK'u de rektorleri de taruşmalıyız. Ama korlerin ülin ne oldugunu tarnşması güoi degü, büimsel olarak. Herşey düzelir mi? YOK Başkanına, kutuphaneye aldıgı dergüenn parasını, sanki başka turlu bir dergıye abone olmak mumkunmuş gibi, niye peşın odedın diye soruşturma açümaktadır. Kımse kutuphaneye almacak dergüenn parasının sorumlusu YOK Başkanı mı olmalıdır diye sormadığı gibı, acaba abonehk yenüenmez ıse dergüer geür mı dıye de sormamaktadır Kemal Gturüz gıderse YOK' te kurtulacakor, Univers;teleı de. Bundan sonra da yayınevlerı, şimdi sizin paranız yoktur biz bekleriz, olunca verirsiniz diyeceklerdir! Egitim kalitesi için akredıtasyon kurumunun getirümesı söz konusu oluncaya kadar, ozelvakıf universitelen ıyı egitım yapamaz savmda olan bızler, akredıtasyondan soz etmeye başlayınca ımkânsızhk içinde olan devlet universitelen ozelvaM universitelen yanında gen kalacaklar diye soylenmeye başladık. Akredıtasyondan soz etme cesaretinı gosteren Başkan Yarduncısı tsmail Tbmuı'da gıdınce, kalitemiz de hemen duzelecek! Büimi büim adamlan yönetmelidir. Dogru ama bu oneri, hayannda hıç doktora ogrencisi olmamıs bır büim adamına lisansustu eğitiminı yönetürmek anlamına gelmi Bilim YÖK'ü tartışmadı ki? Yuksekogretım Kurumu, kurulduğundanbuyana, doğuşunun yer aldığı ve zamanımıza uzanan ozel bır tarıh dilımimiz içerİBİnde, en çok tartışüan ve eleştınlen kurumlardan bırı olmuştur. Haklüıgına veya haksızlıgına bakümaksızın bu tartışmalar ve eleştıriler nıhayeünde bu kurum, büimin onermedığı yama çozumlerın etkisinde başlangıçtakıdogru veya yarüışkuruluş konseptını, ustehk tam olarak uygulanmasına ımkan verümeden, kaybetmeye başlamıştır. Orneklemek gerekirse, bugunun rektorluk seçımleri, YOK'ün kuruluşunda yoktuı. YOK yasası üe gelen yardımcı doçentlık kadrolaşmasının başlangıç ve gunumuzdeki isleyişleri arasında olan farklüık da bir başka ornektir. YOK yasası uzerinde başlangıçta yapüan tartışmalar büimsel midir? Bilim, rektorlerı atamayı bırakrn, parmak hesabı seçım yapm mı demektedır? Yardımcı doçentliğe atanmış insanlan, büimsel çalışmalan yetersız olduklan halde omür boyu unıversıtede tutun mu demektedir? Bu değışıklikleri büim mi yapmıştır? Büım, ük kuruldugunda YÖK'u tum yapısıyla ıncelemiş, uygulanmasının çok kotu sonuçlar doguracagını mı bulmuşrur? Son rektor seçimleri yine eskisı gıbi, YOK Rektör tepsisini onumüze koymuştur. Adaylarının, bazan birkaç defa, kapı kapı dolaşıp, yenıden veya ük defa seçüebümek için oy istedıgi bır rektorluk seçun surecinin alevlendirdiği taruşmalar yenı yamaların ışıgını yakmaktadır. Sanınm, seçimden sonrakı YOK oylaması ve uç adaydan birmin Cumhurbaşkanı tarafmdan atanması surecı, seçüemn atanması gibi mucize bir üaçla degışecek, boylece herşey duzelmeye başlayacaktır. Seçıme girecek rektor adaylan, arük ogretim uyelerıne şoyle sesleneceklerdir. * Beyler arük zamanıruzı haftada 30 saat ders vererek geçirmeyı planlamayın. Ben sızın ıçın gerekü olan maaşlan saglayacagım. * Bundan sonra haftada, ABD'de oldugü gibi en fazla 6 saat derse gıreceksıniz. Herkesten bıze yaraşır eğıüm ve araşürma istiyorum. .; • . . Prof.Dr. Macit Toksoy 1 Bursalı. O. "Yutoek Ögreünı Kunımu, aonnılan çozememıştır". CBT No709,21Ddm2tXX) ^ Bolum başkanı yaıtiımcılı(5ı Fen Bıhmlerı Enstıtusu Mudurlugu, Yuk sekokul Mudurlu^u. mktoı yaıtiımcılıgı. senalo uyeügı, faiaüte ve ünıvereıte yonetını kurulu uyelığı, 712/17