Katalog

Bir düşünürün yeniden doğuş Nietzsche kimdi? Ozansı bir nihilist mi, yolunu şaşırmış üstinsan mı, ırkçılığm ve üretim kurgusunun kuramcısı mı? Yoksa o gerçekten de dahi bir filozof muydu? Düşünür, ölümünden yüz yıl sonra "imgesel düşünü oyuncusu" olarak yeniden keşfedildi. Benım hm olduğumu anlamak zordur Yuz yıl bekleyehm bakalım belh o zamana kadar Bay FN 'yı mezanndan çıkaracak, dâhı birrnsansanaü ortaya çıkar , Fhedrıch Nietzsche 1885 gerçekçüıge karşı gelenlerı aşagüayan, Yunan dostu kımlıklerınden harmanlanmış bir kışılık olarak çıkar karşımıza Bu hem dogru hem de yanlış bir yaklaşımdır aslında Ha evet coşkulu bıı anlatım donemı sayılabılu Fakat aykın duşuncelere sahıp bu adam yaşarnı boyunca hastalıktan da kurtulamadı Pekı 0 gerçek ten de Goethe donemınden sonrakı en aydın duşunur muydu'? Yoksa rasyonalıst Karl Popper'ırı betımlemesındekı "zavallı bir şeytan' mıydı' Popper ayrıca onun tum eserleıını okudugunu ve hepsının bomboş oldugunu soyler Nietzsche bırbırıyle ılgısı olmayân dızelerı peş peşe sırabyordu "Yıtıren, / Yıtırdıklerının sonu gelmez Yakmda kar yağacak / Yurdu olmayanın vay halıne1' Evet son dıze gerçekten de ozansı takat Nıetzsche'nın buyuk yankı yaratan "Dıe Geburt der TYagodıe aus dem Geıst der Musık" (1872) / "Muzıgın Ruhundan Trajedının Doguşu" adlı eserının kısa bir derlemesını yapan fılolog Ulrich von hnda Schopenhauer karamsarlıgıru (pesımızmını) veya Sokrates oncesı duşunurlerını reddetme çabası ıçınde kullandıgı dılm akışı ve duzyazının ozansı soylulugu bıle sırlarla doludur Entelektüel Demon ve "Netvvorker Nietzsche" Ve bunlaı çogunlukla 'kehânetlerdır" Nietzsche korkunç savaşların ve yalnızca acıya boyun egen edügın toplum bıreylerının yanı son ınsanların geldı ğını goruyor ( Son msanlar mutluluğu yakalddıklarmı soylerken goz kırpıyorlar") gelecektekı vucut konjonkturlerını tahmın edıyordu (Vucut buyuk bir henu7 on yedı yaşında yatüı ogrencıyken kannlığa ve kızgm bulutlara olan duşkunlugu ve çılgın coşkun kışüığı nedenıyle kendısıne "sersem'sepclek" gıbı bir ısım takmıştı "Dıonysos a mektuplar derlemeden once do ruga tırmandıgında ıse "şımşekleı ve edımlere' ılgı duyacaktı Nietzsche nın yaşam ılkesı bogucu Alman aıle ortamına okul ve bılımdekı gerıcı yonetımleıe ve Bısmaıck çevresındekı burjuvazıye olduğu kadar Hırıstiyanlığın çı lecüıgıne karşı başiı başına bir başkaldıny dı bir yerde Fırtınalı duzyazüan 'Cınsel yaşama yonekk her turlu aşagüama yaşamın kutsal ruhuna karşı ışlenen bir gunahtır" gıbı çarpıcı dızeler ıçerır Nietzsche felsefesı ve her rumcesın de ızlenebüen çılgın duşunceler aılelerın den tumuyle farklı bir yaşam bıçımı arayan kışkırtümış gençhgın en ıyı küavuzuydu Ve Nıetzsche'nın duşuncelerı kuşaktan kuşaga sındırıldı Çunku Nietzsche her şeyden once Arnold Böcklin ın "Oluler adası" turunde bir resım, bir harmonıdır de Gur kaşlan ve abartılı bıyıkları arasından keskın bakışlarla suzen yalnız duşunur, yıldınmlar rirlatan Zeus, duşsel masal kahramanı, gece suvarısı II Ludvıg ve 'Zamansızlıgı" kestırırken O WilamowitzMoel lendorff da pek haksız sayümazdı 'Etrafına çılecı çalışma duzenınden kurfulmayı ogremp, her yerde gerçegı bulması gereken Alman gençlerını degü kaplanları topladı" demıştı Moellendorff Gençhgı kışkırtan Nietzsche dışavurumcu (ekspresyonıst) "Aktıon" deıgısının yonlendırmesıyle de (1913'te) onları yaşamın gerçeklerınden hep Dıonysosçu bir coşkunlukla koparmaya çalıştı "Sevınçlı Büım" eglencelı mı 9 Olabılır ama yıne de şaşılası derecede ofkelı ve sınsıdır de As Nletzsche öğrenclli yılfannda (186. DüfünOr 1868 yıhnö topçu subaı ünnormauyı Suptrman Nktzsa • (200i sagduyudur o hıçbır şey soylemez Fakat benlıgımı ben yaratırım') Ve kurestlleşme donemı "Insanlar kendılerme dunya çapında hedefler seçmek zonında kalacaklar" Ustınsan kavramının yaratıcısı, Tannnm mezar kazıcısı "en durgun sozcuklerle hrtınalar yaratan" gızemcılık (mısüsızm) ustası hıstorızm eleştırmenı kadercılıgı reddeden bestecı VVagner yardısı ve Wagner karşıtı dırımselcı (vıtalıst) kaçınık (munzevı) psıkolog "duşunme mekanızmaları' ıle ılgüı belgelerın aydını ve eleştırmenı, ışte Nietzsche tum bu sıfatlarla butunleşen entelektüel bir şeytandı Geçen yü "Insan parkı ıçın kurallar" başlıgıyla sunmuş oldugu tartışmalı konferansmda Nietzsche ye gonderme yapan Peter Sloterdijk duşunurun ' Zarathustra' / Zerduşt' eserınde ınsan uretımıyle ügüı bir tezı de ortaya atmış olduguna degınmıştı Insan kalıtım şıfresının çozulmuş olması nedenıyle bugun bu tezın uzerınde ke sırüıkle durulması gerekngını vurgulu yor Sloterdijk Nletzsche'nln öldüğü "Vllla Sllberbllck Ustınsan uretimı mı 9 Gerçı Sloterdijk evlnln bugünkü dunımu nızca genetıkçılenn uzun sureden ben ta üştıklan bir konuyu karmaşık sozcuklerl susleyıp Nıetzsche'den almış oldugu alıni larla olası tehlıkelerı ustu kapalı bir bıçm de anlatmaya çalıstıysa da, "Zarathustı projesı" olaganustu bir tepkı almıstı Şuphesız "Duygulu ve saygm ınse modebnın trajedısı" (Thomas Mann) ya nızca kışkırtmalar ıçın uygun degüdı N etzsche bu yıl' buro tıranlanna uygun fa food ıçın' Netvvorker Nietzsche ' olarak L keşfedidı Nietzsche ye gore 'Yapılmasıı tenılmeyen agır bedensel ışler kolelere fc rakılmalıdır Nıetzsche ye saldırmak aslında şeı lıgın gızlı bir parolası halıne gelmış sani VVeımer'dekı Schüler muzesını gezen zıy. retçıler ozensızce sergüenen eşyaları 1 lerken duşunurun renklı harflerle zemır yapıştınlmış ozdeyışlerı uzerınde gezın yorlaı Muzenın yanındakı 'Nıetzschc Shop" dukkânında ıse bıyıklı busüer satı makta Sloterdıjk'ın dostu Rüdiger Sa ranıkl, dhşümış bir tıtızlıkle Alman felsel ydzarlarını Coşkunluk uçlarını" bulmaj yonehk' Keşıf gezısıne' çagmyor Romanlar dâhıyı ve onun zıhın bul. nıkJıgını anlatıyor Bazı esla solcular ve ft 712/12