Katalog

İnternet'in önünü tıkayanlar Türkiye İnterneti'nin önünü tıkayan engelleri kalın çizgileri ile alt yapı, insan gücü, kültürel, yapısal, yasal ve ulusal sahiplenme alt başlıklan ile sunuyoruz... Mustafa Akgul ^ dır Turkllruversıte Sıstemı yehştırılen ınsan gucu açısmdan, yanı bolumler ve kontenjanlar bakımından yenıden yapüandınlmalıdır Pıyasanm şraıdı ve gelecekte talep etmedıgı / etmeyecegı bolumlerdekı kontenjankr azalülmalı, büısım teknolojüerı ve lıberal art" turu egıtime yonlendınlmelıdır Unıversıte egıümı, meslek yuksek okulu egıümınden farklıdır Teknolojının çok hızlı gelışmesı, artk yuksek ogrenımı, hemen ıs yapacak ınsandan çok, ufku açık, esnek, ogrenebılen,gereklı formasyonu olan ınsan gucune dogru yoneltmektedır Gençlenmızı, ıstemedıklen ve çalışmayacaklan dallarda, salt o konuda kontenjan var drye, egıtmekten vaz g&pp, temel formasyonu guçlu, ogrenmeyı bılen, esnek, bılışun teknolojılenne asma, üeuşım yeteneklen gelısmıs sosyal bıhmlerle ılgıh, kulturlu bıreyler olarak yetsnrmekyız Ogrenm uyesı yetstrmeye paralel olarak talebm dusuk oldugu dallardakı ogretım uyelennı bıhşım teknolojılen alanında uygun bır şeküde yenıden egıterek büışım teknolojüeIntemet'ın sundugu onemlı bır dvanta] da bıreysel geh şım olanagıdır Bızde bıreyselleşmede sorunlar var kışısel sorumlulugumuzu toplumsal bırüktelık ıçınde bırakıverıyoruz 'Elle gelen dugun bayıam' bunun açık bır kanıtı Bu uzaktan egıtım web temellı egıtımm bdşansı ıçm dşümdsı gereken engellerden bırı YAPISAL SORUNLAR Yapısal sorurüann başında gelır dagılımı nufusun sektorel dagüımı ve eğıüm duzeyı gelmektedır Turkıye'de, ortalama gelır duzeyının dusuklugu ve gelır dagüımının dengesızhgı, nufusun buyuk çogunlugu ıçın Intemet'e ensımı zorlastirryor Bügısayar alımı ve hatta Intemet kullanımı masrah pek çok kesım ıçın yuksek gelebüecekhr Tum Turkıye'de Internete ügı üe bakan, merakL, ış yapmak ısteyenler cüanakta Yerel yonetmler halk kutuphanelerı, okullar bu konuda onemlı rol oynayabüjrler. Sayısal uçurum (dıgıtal drvıde) çok a d d ı olarak uzennde durulması gereken bır kavram Bu uçurumu ortadan kaldırmaya yonelüc ıyı duşunulmuş polıhkalann partüer ustu bır anlayışla olusturulması gerekır Intemeü yol, su, elektnk, telefon gıbı algüayıp, evrensel hızmet kapsamı ıçınde duşunmek gerelar Ulkedekı ısletmelenn buyuk çogunlugunun, modern ısletme kavramlanrun dısrnda oldugu henuz rekabeü a d d ı bır şeküde hıssetmedıklen kdbul gormuş bır gerçekür Sanayı kuruluşlanmızm büe karlannı faızden kazandüdan geçen yüın hücâyesı ıdı Araştırma gelıstırme kavramına oldukça uzak oldugumuz uretım planlamdsı malıyet muhasebesı, pazarlama stok kontrolu güaı kavramlara yabancı ısletmelenmızın çok sayıda oldugu da büınen bır gerçekür ABD'de, Intemet ın ekonomıye bu kadar buyuk ıvme vermesı, uretkerüıgın arüşına katkıda bulunmasının ana nedenı zaten var olan kurum kulturu ve mekanızmalan büısım teknolojüerı üe yenıden tasarldyıp hızlandırabümıs olmasıdır Ulkemızde B2B'nın kımüddmdsınddkı zorluklar da, bu ışletme kulturu ve ükelenn yaygın olmayısından kaynaklanmaktadır T urkıye lntemeü 7 yaşını bıürdı Oldukça sancılı geçen bu surenın sonunda, onemlı gelısmeler gundemde Basın ve ozellıkle tvde Intemet reklamlan yogun, deterjan reklamlannın onune geçmış durumda Tum buyuk holdınglenmızın bırer Intemet şırketı salııbı olmaları ve bankalann Internete tasınma ısını cıddıye almalan sevmdına Zaman zaman Turkıye Interneü'nın çok hızlı buyumek ıstedıgı ve bır şeküde engellendıgı ızlenımı edınüıyor ve bu çeşıth çevrelerce dıle geürüıyor Turkıye Intemeü'nın buyumesını engelleyen etmenler nelerdır'? Hangı kurumsal yapı, mekamzmalar gebsmeyı tüayor' Dogal Lımıtler var mı? Bu yazı, bu konulaıda bır tartişmayı başlatmak bu konuda duşunmeyı kışkırtmak umuduyla yazüdı Turkıye Intemeü'nın onunu tıkayan engellen kalın çızgııen ıle alt yapı ınsan gucu, kulturel, yapısal yasal ve ulusal sahıplenme alt başlıklan ıle ınceleyecegım ALT YAPI SORUNLARI Intemet ın hızk gehsebümesı ıçın yaygın, duzgun çalışan ucuz ve esnek bır alt yapı olması gerekır TT nın oldukça yaygın, ıyı bır über opük ve sayısal santral yapısı var Onemlı ısüsnalan olmakla beraber ü ve ılçe duzeyınde alt yapı tele fon ıçjn uygun, ven (data) ve Intemet ıçın henuz aynı olçude uygun degü Tum üçelen de kapsamıyor, belde ve koy duze yınde bu dnlamda eksık çok TT'nın hızı ve hızmet anlayışı ıse İnternet'in ıstedıgı hız ve kıvraklıgın çok uzagında Şu an bır şırket olan TT, prauk olarak bunun farkında degü Bugun, Intemet omurgasının onemlı bır parçası TTnet tır Maalesef, ıs tenüen duzeyde duzgun çakşmıyor Kablo ve xDSL hızmetlerınde de yeterh degü Turkıye, alt yapıya yatınm yapmalıdır Kablonet ve DSL hızmetlerı, ISS'ler kanalıyla rekabete açılmalı ve sabıt IP ıle kurumsal kullanıma uygun hale gelmehdır TTnet duzgun ısleülmelı pracy, cache gıbı servısler profesyonelce verümelı, yurt dısı hatlar hızlıca ve cıddı oranda artrnlmalıdır İNSAN GÜCÜ SORUNLARI internet'in basını çekngı bdısım sektorunde, tum dunyada ınsan gucu açıgı had safhadadır ABD'de bu yü 850 900 bın kışılık bır açık soz konusu Almanya 20 bın kısüık bır açıgı yurt dısından kapamaya çahsıyor, Turkıye'den büısımcı transfen çabalan vardır Insan gucu açıgı konusunda Turkıye'de bazı gebsmeler oluyor Bılgısayar programları sayısında arüş gorulmektedır Umven^elerde, temel bılgısayar kulturu vermeye yonelık enformStJftolumlen , YOK'un ozendırmesıyle 2 unıversıtemızde enformaük enstıtusu kuruldu Ancak yapüanlar ısın stratejık boyutu ve oluşmakta olan ınsan gucu açıgıyla dogru orantüı ve yetçrlı degüdır nne en azından yan zamanlı olarak transfer etmelryız Yenıden egıtım kapsamında, tekruk formasyonu olan unrversıte mezunlarını büısım teknolojüenne kazanacak programlar gebstrmehyız Bugun, pıyasada çalısan büısımcılenn çok onemlı bır keamı ıs hayatında, kendı çabalan üe boyle bır egıtimı yaşayarak sektordekı yerlennı almışlardır Bunu srvü toplum orgutlen, ozel sektor devlet ve ozellıkle unıversıtelenn katküanyla hayata gecırebümz YASAL SORUNLAR Mevzuata üıskm çeşıüı sorunlar ve guvenlık konulan da bazı kışüer uzennde olumsuz etkı bırakıyor Yasal sorunlan çok a d d ı bır problem olmasalarda, yenı duzenlemelere gıtmek gerekmektedır Ozel sektor ve STK'lann aküf katküan üe gereklı yasal duzenlemelen, çok aceleye geürmeden, hayata geçırmelryız Sayısal ımza, tuketıayı koruma konulan, borçlar ve ceza yasalannda b a a degışüdüder yapümalıdır Intemet Cafeler konusu ancak otodenetim ve orgutlenme üe çozulebüecek bır noktaya gelecekür KÜLTÜREL SORUNLAR: CHAT KÜLTÜRÜ MÜ? Bırey olarak, okuma ve ozellüde yazma kulturumuzun olmayısı, ortak çahsma alışkanlüdanmızın eksıklıgı, topluluk onunde konuşma, srvü toplum orgutlenme eksüdıklefimjz ük anda akla gelen kulturel sorurüar Bunun bır yansıması olarak "chat" turu etkırüüdenn olağanustu yaygınlıgı goruyoruz Bır sosyologun yorumuyla, 'kahve kıüturunu, Intemete taşıdıgınızda chat' ortaya çüayor Turkler'ın kurdugu "zuma" ve benzen kanallar sosyolojüc olarak bır fenomendır Yanlış anlaşümasın, "chaf'ı afaroz etme myetınde degüım Çok yararlı amaçlarla kullanüabüecek ve evrensel boyutta kullanüan bır araç Sırf geyüc amacıyla kullanüan chat, umanm, geçıa bır fenomendır ve daha olumlu, kışısel gelısmeye ve dıger araçlann kullanımına geçıse ızın venr Intemet'ın hedefledıgı, bügı/büısım toplumuna, 'Televole KJUtüıii üe ulaşamayacagımız açıktır İnternet'in, ıstenılen şeküde buyumesı ve toplumsal yarar uretmesmı engelleyen onemlı etmenlerden bın 'Televole Kulturu' daha dogru bır soylemle entellektuel etkınlıgın dusuk duzeyde olmasıdır Daha fazla okuyan, yazan duşunen, duşuncelennı paylaşan bıreyler yetısrınyor olmalıyız ULUSAL SAHİPLENME SORUNLARI ^ Kanımca, Turkıye Intemet kamuoyunun en buyuk başa nsızhgı, Intemet'ın ulke gundemıne gırememış olmasıdır Televızyonlarda Intemet reklamlannın one çüanası, başarüı reklamcüdnn ügınç numaralan Turkıye'nın gundemmde Intemet ve temsü etügı teknolojüenn olmadıgı gerçegını degısürmez Sıyasal gundeme, Intemet hıç gıremedı Interneu ısleyen TBMM'dekı konuşma ve soru onergelen sayısı hıç de ıç açıcı degü TBMM Bügı ve Bügı Teknolojüen grubu bugune dek doğrudan Intemet'ı ısleyen bır oturum yapamadı Sıyasal par ülenmızm hâlâ yazüı bır Intemet pohükası oldugunu soylemek pek mumkun degü Bügı Bakaıüıgı tarüşmalan çok dar bır kapsamda başladı ve şımdüık sondu Henuz ulusal eylem planı yapma konusunda bır gınsım büe yok Intemet sektoru olarak henuz ortak akü oluşturma çabalannı yetennce addıye alamadüc Aramızdakı çeşıüı çelısküere ragmen ortak hedeüerde anlaşıp onlan hayata geçırmek hepımızın ortak çücannadır Turkıye yı Intemet'e taşımak •nmıtılnln jınnn?linr Üniversitede daha çok bilişim Insan gucu açıgı kapama yonunde unıversıteler, ozel sektor ve sıvıl toplum orgutlen uzerlenne duşenı yapmalıdır Dk yapılacak ıs öğtetim ttycsi kadzoannu nıtelık ve nıcelık olarak gelıstirmekür Turkıye'nın çok genış bır yelpazede teknısyenden, doktoralı araşürmaaya kadar her duzeyde bıhşıma yeüşürmesı gerekıyor Ulke, bu teknolojüerde ureümı hedef almalıdır Bu kapsamda, oğreüm uyelıgı cazıp bır meslek halıne geürümelıdır Unıversıteler, en ıyı oğıencüennı ve genç hocalannı üniversitede tutamıyorlar En ıyılerı yurtdışına gıtmekte, bırazı da ozel sektore kaçmaktadır Bu uçunun dogal bır dengesı olmalı ve unıversıtelerde bır mıktar yetenekh genç beynın kalmasını saglayacak mekamzmalar kurulmalı709/20