Katalog

•»*.*»••> Tarihte Güneş tutulmaları Tam Güneş tutulmaları, çoğunlukla politik ve dini açıdan büyük anlamlar taşıyan olaylar olmuştur. Bu nedenle eski kaynaklarda tutulmaların önemll roller oynadığı birçok olay anlatılır. Ceza ve Mucize: Eski Ahit'in Israıl ogullan Guneş ve Ay tutulmalannın gerçek nedenını bılmıyorlardı Bu nedenle tutulmaları Tannsal cezalarm ışaretı olarak goruyorlardı ve peygamberler de bu ınancı guçlendiriyorlardı Yoel kıtabında şoyle denir; "Ve goklerde ve yerde alametler gostereceğım; kan ve ateş ve duman dıreklen. Rabbın buyuk ve korkunç günü gehneden önce Güneş karanhğa, Ay kana dondunılecek," ^* Kan kırmızısı Ay hiç şüphe yokkiAytutulmasını ifade ediyor, çunku Dunya'nın tam olarak golgesinde kalan Ay hpkırmızı gorunur Amo> da Yoel den aşagı kalmaz: "Ve o gunde vah olacak h, Kutsal kitaplarda tutulmakır dıyor Rab, oğtannsal ceza olarak göstertllr. leyın Güneş'ı batıracağm ve gupegunduz dıyan karartacağım. ya getirüecekti? 1806 yüında Tecumseh, bir grup beyaz bılım adamının bir tam Guneş tutulmasını izlemek üzere Ohıo nehrıne geldıklerini ogrendi. Büyucu ve kahin olan erkek kardeşi bu tutulmayı bır kehanet gıbı h e rk e s e duyurdu. Soylediklerı gerTecumseh Gilnes tutulmasmt Kuılderç e k l e ş i n c e llllerln blHlğl İçin kullandı. her ıkı kardeş tum Kızüdenlüer arasında oyle buyuk bır saygınlık kazandüar kı kabüeleri bir birlik alunda toplamayı başardüar. Ama bu birlik beyazlann ustun gucu karşısında fazla bir varhk gösteremedi ve dagüdı. 12* Kıtabı Mukaddes , Kitabı Mukaddes Şırketi 1981 baskısı. (Ç.N) Hz. Muhammed'm hayatında uç onemlı Guneş tutulması vardır. dogdugu yü bugunku Sudan, Etiyopya ve Somali üzennden geçen bır hat boyunca tam Guneş tutulması olmuştu Oldugu yü, I.S. 632, bolgede halkab Guneş tutulması gozlenmışti Hz. Muhammedin olümunden 39 yü sonra kemikleri Medine'den alınıp Şam'a goturulmek ıstenmişti. Ama tam mezan açtıklan sırada gokyuzu karardı, çunku gunumuz Lıbya, Mısır ve Suudi Arabistan üzennden uzanan bır kuşak boyunca halkalı Guneş tutulması olmaktaydı. Bunun gokyuzunden gelen bir ışaret oldugunu kabul ettüer ve mezan taşımaktan vazgeçtüer. Müslümanlıkta Tutulmalar 19.yuzyüda büe cahü halklar, Guneş tutulmalannın goksel kehaneti ile etki aluna alınabüıyordu. Beyaz ıstüacüar Kuzey Amerika'da batıya üerledıkçe Kızüderilüeri geri çekümek zorunda bırakıyorlardı. Yerlüer ne sayı olarak ne de süah teknıgı açısından onlara karşı koyacak guçte degülerdi. Aynca kabüeler arasında da birlik yoktu. Şavnüeruı reisı Tecumseh, beyazlann ancak tum yerh kabüelerin güçlerinin bir araya toplanmasıyla durdurulabüecegıni anlamışu. Ancak kabüeler nasü bir ara Tecumseh'in "kehaneti" Tutulma Hikâyeleri Tam Güneş tutulmaları ile ilgili en eski kayıtlar İ.Ö. 3. Yüzyıla aittir. O tarihten beri Güneş tutulmaları fıkralara ve hikâyelere konu olmuş, tarihe damgalarını vurmuşlardır. Ceç Kalan Ejderha Avı: Çin, İ.Ö. 22.Ekim. 2134. 5000 yıl önceslnde bile Çin'de saray astronomlan Guneş tutulmalannın tarihini önceden belirliyebiliyorlardı. Ancak o gün herşey ters gitti. Hil ve Ho adındaki iki saray astronomu o gün bir tam Güneş tutulması olacağını biliyorlardı, ama, ehaneye göre o kadar sarhos olmuşlardı ki hiç bir önlem almadılar; Eski Çin inanana göre tutulmaya, günesi yutan bir ejderha neden olmaktadır. Bu nedenle ejderhanın davul gümbürtüleri, okçular ve şarkılaria kovulması gereklidir. Ancak doğa olayı bu kez "Gökyüzunün oğlunu", yani Çin imparatorunu, tamamen hazırlıksız yakaladı. Her ne kadar ejderha gürültülü törenler almaksızın günesi yine de tükürüp attıysa da bu sorumsuzlukları iki saray astronomuna pahalıya mal oldu. Sadece işlerinden değil, hemen idam edilerek canlanndan da oldular. Banş getiren Tutulma Ortadoğu, İ.Ö. 28. Mayıs. 585. Genel olarak Guneş tutulmaları kötüye işaret olarak görülür ve uğursuzluğuna inanılır, ancak bir tutulma tam tersi bir etki gostermiş ve barışa neden olmuştu. Medler ve Lıdyalılar arasındaki savaşın beşinci yılında bir gun savaş alanı birdenbire karardı, Herodot'un dediği gibi "parlak gun gece oluverdi". Kararmış Güneş'in görüntüsü savaşan her iki tarafı da o kadar etkilemişti ki bir anda hepsi silahlannı bıraktılar. Aralarmda bir banş antlaşması yaptılar ve bunu bir çifte düğünle pekiştirdiler. Bu tutulmayı Miletli filozof ve matematikçi Thales önceden tahminen hesaplamıştı, bu nedenle Ionyalılarpek şaşırmamışlardı. Savaşçı Medler ve Lidyalılann bu tahminlerden haberleri yoktu, lyi ki de olmadı. anlatılonlora göre Güneş tutulması sırasında o kadar çok korkmuş ve paniğe kapılmıştı ki kısa süre sonra öldü. Veliahtını kesin olarak beliriememi} olduğu için üç oğlu, Ludvvlg, Lothar ve Karl üç yıl boyunca taht için savaştılar ve sonunda büyük krallık parçalandı. Verdun antlaşmasıyla Avrupa,b ugünkü Fransa, Italya ve Almanya'nın zeminini oluşturan üç krallığa aynldı. Kölelerln isyanı ABD Güney eyaletleri 12.Şubat.1831. Kuzey Amerika'da kölelerin özgürlük hareketleri arasında bir halkalı Güneş tutulmasının önemli rolü vardır; Virginia'da Net Turner adındaki zencı köle 28 yaşında bir rüya görür, halkını özgürlüğe kavuşturacaktır. Etrafına yandaşlannı toplar ve o yıl gerçekleşen bir Güneş tutulması kararlılıklannı destekler: Ay, siyah melek, Guneşin, yani beyaz meleğin önüne geçmiş, onu bastırmıştır. Isyan başlatılır, ilk önce Tumer'in sahipleri öldürülür, daha sonra asiler bir sonraki büyük şehre ilerlerier ama askerter tarafından durdurulurlar. Turner 70 gün saklanmayı başarır, ancak sonunda o da 200 arkadaşıyla aynı kaderi paylaşır ve idam edilir. Romantlk Tutulma Viyana, 8.Temmuz.l842. Bir Viyana'lı tutulmayı, Ay'ın Günesi tamamen kapattığı o kısa süreyişu kelimelerle ifade etmişti: "St. Stephan Katedralinin hayaleti havada asılı kaldı. Diğer şehir bir gölge gibi. Tüm gürültü patırdı biranda sona erd'u Köprüde hiç bir hareket yok, çunku tum arabalar ve atlılar durdular ve tüm gozler gökyuzüne çevrildi." 8u satırlann yazan tutulmayı Seitenstaettenstrasse'de bir evin damından seyretmekteydi. Yazar Adalbert Stlfter izlenimleri çok daha etkileyici biçimde kaleme almıştır ve "8 Temmuz 1842 tarihindeki Güneş tutulması" başlığını taşıyan makalesı boyle bir doğa olayının en güzel tasviri olarak kabul editmektedir. Deliren Tavuklar Wyoming, 29. Temmuz 1878. Thomas Edlson bir tam Güneş tutulmasını gözlemlemek üzere Wyoming'e gitmişti. Özenle aletlerini yerleştirdi, ancak gözlem yeri olarak neden bir tavuk kümesini seçmiş olduğu anlatıda belirtilmemiştir. Ne yazık ki Edison tavukların karanhğa nasıl tepkigöstereceklerini bilmiyordu: Ay'ın golgesi Guneş'l kapatmaya başladığı anda hayvanlar gece uykusuna yatmak üzere kümesteki yerlerine çekildiler, Savaşa neden olan tutulma ama orada bulunan ziyaretçiden hiç hoşlanmadılar. Üç dakika süren tam tutulmanın büyük bir Fransa, 5 Mayıs 840. Bir Güneş tutulması savaşa son vermişti, ama başka bir tanesi savaşa neden kısmını Edison kendisine saldıran tavukları savuşturmakla geçirdi ve ancak son birkaç saniye içinoldu. Charlemagne'nın oğlu ve guçlu Fransa'nın kralı Sofu Ludwlg "Korkak" lakabını da alabilirdi; de bilimsel gozlemıni yapabildi. 646/6