Katalog

yan aksaklık etkılerının fıltre edılebılmesı ıçın, Denveıdakı (Colorado ABD) bir araştırma ekıbının sonuçlarıyla karşılaştı rılacak Noever ve arkadaşları Foucault sarkacıyla çalışan dıger büım adamlarıy la dd bdgkntı kuruldu Bu bılım adamla nndan Guneş tutulmalan sırasında Allaıs ın sarkaç denemelerını tpkrarlamaları ıstenıldı Ozellıkle de Guneş tutulmasuun .daha yakından ızlenebüdıgı Bruksel adlıye bması St Petersburg Isaacs Katedralı ve Jean foucault nun onjınal sarkacınm bulundugu Paris Panteonu tercıh edı len yerler ardsındd (Sdrkdç uzunlugu 67 m, agırlıgı 28 kg) Noever bu çdlışmaldr da pek ıddıalı bir sonucun çıkmdyacagını soylese de yme de ne çıkacagını kımse bılemez dıyor Foucault sarkacı Foucdult sarkacı askıda serbest ha reket edebılen bir sarkaçtır Manyetık olarak hdrekete geçırıldıgınde Dunyanın donuşunu gosterır Salınım halmde oldn sarkacın duzlemı, her zaman, Dunya'nın donuşune baglı olarak degışmeden kal maz Yerkuresının kendı eksenı etrafında donuşu sonucunda sarkacın uzerınde salınım yonunu yatay olarak etkıleyen bır 'Corıolıs etkısı oluştugundan sarkaçta bolgelere gore bazı sapmalar ortaya çıkar Kuzey yarımkurede saatte 11, kutuplarda ıse 24 saatte 360 derecelık bir sapma kaydedılırken ekvator bolgesınde herhangı bir sapma oluşmaz Sarkacın eksenı ılk yaklaşımda w=Wsın açı hızıyla sureklı donmeye devam eden bir rozettrr Foucault sarkacına benzer ük model ılk olarak 1661 yılındd Vıvanı tarafından uygulanmıştı 1850 ve 1851 yıllarında once Parıs gozlemevınde daha sonra da panteonda Foucault tarafından kullanıldı Garip bir çekim olayı Bundan 40 yıl önce iki Cüneş tutulması arasında izlenen garip bir çekim oiayı, bugüne değin hâlâ açıklanamadı. NA5A bilim adamları 11 Ağustos'ta 'Sarkaan sırrı'nı çözmeye çalışacaklar. aunce Allaıs bir suredır bir so runu cevabını yakalamaya çalı şıyordu Çekim kuvvetı üe man yetızma ardsındd bir eüaleşım var mıydı9 Allaıs tum olası aykrrılıklan ve baglanhlan ortayd çıkdrabümek ıçın, FYansız fızıkçı Jean Foucault tarafından gelıştırüen sarkaçla çalışmaktaydı Alet Dunya nın kendı eksenındeb devrını kanıtlamak amacıyla ge lıştırılmıştı Allaıs uzun ydlar boyunca cam ve rnetal sdrkaçlarla çalışmasına ragmen bir ttırlu ıkı kuvvet arasınddkı baglantıyı bulamarrııştı Arrıa 30 Hazıran 1954 yılındd gerçekleşen Guneş tutulması sırasındd olaga nustu bir olay meydana gelmıştı AUaıs bu olaydan Aero/Space Engeneerıng ' adlı dergıde şoyle bahseder 30 Hazıran 1954 yılındakı Guneş tu tulmasında sarkaçlarda ılgınç bir arıza meydana geldı Bu oyle sıradan bir arıza olarak kabul edılenıezdı Çurıku aynı za manda sıcaklık basınç ve manyetızm gıbı bılınen faktorlerın dolaylı etkılerı de soz konusu degıldı1 Ve sonuçta bu olay perıyo dık bir gelgıt etkısıylc de açıklanamıyor du M tırma yapan NASA bılım adamları bu sırrı 50 yıldan bu yana çozmeye çalışıyorlar Meslektaşı Ron Koczor ıle aksakhklan araştırmak ısteyen David Noever şoyle dıyor Foucault sarkacı eğer bir Guneş tutulması sırasında arızalanıyorsa o zaman bugerçektendeesraıengızbırolaydıı Bu rada soz konusu olan gelgıt olaylanyla or taya çıkan çekim kuvvetlerı mı yoksa daha farklı bir olay mıdır9 Burada ızlenmek ıste nenın bılmmpyen bir çekim olayı olma.sı çalışmayı daha da ılgınç bir hale getırmekte Hele kı bu olay sonucu uzun sureçler ıçmde gezegenlerın yorungelerınden fırla malarına yol açabıleceğı duşunulecek olursa ' Bir Guneş tutulması sırasında bu ak sakhk ızlenebüıyorsa neden her yenı dogan Ayda bir çekim anormdllıgı oluşmuyor ? Çunku yenı ay çıktıgında da Dunya, Ay ve Guneş aynı eksen uzerıne gehrler her ne kadar Guneş tutulmasındakı kadar da kık oknasa da Ancak Allaıs tarafından takıp edılen efektler tam Guneş tutulması sırasm da ızlenebümıştı Ama her ıkı araştırmacı da Allaıs ın uldşmış oldugu esrarengız sonucu çozmek ıstıyorlar 1988 yılındd ekonomı dalında Nobel odulu alan AUaıs aynı zamanda ye teneklı bir fızıkçıdır ve 1959 yılında da Fransız Astronomı Bırhgı tarafından venlen Galabert ve aynı yüda da çe kım araştırmalanndan oturu her yıl dagıtılan Amerıkan Vakfı Odulu ne layık gorul muştu Ve olayı tekrar konrrol edebümek ıçın sarkaçlarla yaptıgı deneyı 22 Ekım 1959 dakı Guneş tutulmasıyla yıneledı Sonuç yme aynıydı Allaıs çok onemlı bir şpye takılrnış olabılır dıyor Noever Bu yuzden de ©llı yıllık kayıtlarla kafa yormak ıstemıyoruz Onun yerıne dogrudan dogruya etkıyı ta nımaya çalışacagız Eğer Al laısın buldugu aksaklık çe kımle ılgüıyse bunu olçebümelıyız Büım adamlannın kullanacagı hassas çekim olçer lerı hareket halındekı bir arabanın çekim gucunu dahı olçebılecek guçtedır Bir sar kacı arızalandıracak kadar guçlu bir etkı sırasında ol çum aletlerının anmda alar ma geçmesı gerekır Olçum değerlerı Gu neş rutulmalanyla ügüı olma Pekı Allaıs m gozlemlemek ıstedıgı etkı nereden gelıyordu? Marshall Space Flıghl merkezınde (Huntsvılle Aldbdma) çekim ve çekim aykınlıkları uzenne araş 646/15