Katalog

Ülser tedavisi üzerine... Türkiye'de 25 yaşın üzerinde 100 kişiden 84'ünde ülserin faili olan Hpylori var ve her 100 kişiden 211 ülser olabilir. S ındırım guçlugu toplumda çok sık rastlanılan şıkâyetlerden bırı, oyle kı dunya nufusunun yaklaşık dortie bırı her yıl sındırım sorunu ıle karşılaşmakta doktora başvuran her 20 hastadan bırırun başvuru nedenını sındırım guçlugu oluşturmaktadır Bu kadar çok şıkâyet yaratan bu hastalıgın başlıca nedenlerı ıse (2) Mıde veya onıh parmak bağırsağı ulserı, Mıde salgısının yemek borusuna gen kaçması, Kanser ve Mıde asıdı eksıklığıdır Kronık ulser hastalıgı sınsı bır hastalıktır Kronık mı de ve onıkı parmak bagırsagı ulserının yuzde 95 ınden ıse Helıcobacter pylorı (H pylorı) adında bır mıkroorganızma sorumludur (3) Butun dunya nufusunun yakkşık yansı bu mıkroorganızmanm neden oldugu enfeksıyona baglı ulserle karşı karşıya veya tehdıt altmdadır Enfeksıyon oranı gelışmekte olan ulkelerde yuzde 90 lara ulaşıyor 1996 yılmda yapılan bır araştirmaya gore ulkemızde 0 2 yaş grubunda büe yaklaşık yuzde 15 oranında en feksıyon gorulurken 711 yaş arasında bu oran yuzde 72 ye fırlamakta ve 25 yaşın uzerınde ıse yuzde 84 e ulaşıyor (4) Bugune dek yapılan çalışmalar H pylorı ıle enfekte bıreyleruı dortte bırınde ulser hastalıgının gelıştıgını gos tenyor Ne var kı H pylorı enfeksıyonu sadece ulser has talığına neden olmamakta mıkroorganızmanın bulunduğu bıreylerde mıde kansen olasüıgı (5,6) da çok yukselı yor Dunya Sağhk Orgutu H pylorı adlı mıkroorganızmayı kansere neden olan en onemlı etkenler arasında smıfla makta ve toplumun bu hastalıgın tedavisi konusunda bılınçlendırılmesı ıçın uyarıda bulunmakta H pylorı enfeksıyonu, bu kadar yaygın gorulmekle ve çok cıddı hastalıklara neden olabılmekle bırlıkte teda vı edılebüıyor Kullanılan en onemlı üaçlar mıde asıdının salgılanmasını onleyen ve boylelıkle mıkroorganızmanın dayanıklılıgını azaltan, asıt salgısını engelleyen ılaçlar ve antıbıyotıklerdır Tedavı seçeneklerınden Lansoprazol, Klarıtromısın ve Amoksısılın m kombıne tedavisi ıle yuzde 90'ların uzerınde ulser ıyıleşmesı elde edıldı (7) Hastalıgın çok yaygın olması nedenıyle başta sındırım guçlugu şıkâyetı olmak uzere ulser hastalıgı oldugu duşunulen bu tun hastalara hemen tedavıye başlanılması onenlmekte BaşarıL bır eradıkasyon tedavı sonucunda uzun vadede aynı şıkâyetlenn seki7 seneye kadar yuzde 99 4 oranında tekrar etmesı onlenebılmekte (8,9,10,11) Hemen tedavıye geçılmesı hastalıgın ortadan kalk masını saglayarak ulser ve kanser rıskını ortadan kaldır makta ve aynı zamanda, tedavı edılmeyen hastalarda gereksız ılaç kullanımını da ortadan kaldırarak ekonomık kaybm onunu almaktddır (12 13) Referanslar ( 1 2 4) Ozden A Işte Helıcobacter pylorı gastrıt ulse Turk Gastroenterolojı Derneğı Yayıru 1996, 18 25 (3) RH Hunt SK Lam Journal of Gastroenterology and He patology (1998) (5) Parsonnet J Harrıs RA Hack Hm Owens DK Modelın costeffectıveness of Helıcobacter pylorı screenıng to preveı gastrıc cancer a mandate for dınıcal trıals Lancet 1996 34? 150 154 (6) Sonnenberg A Inadomı JM Medıcal decısıon model of Helıcobacter pylorı therapy to prevent gastrıc cdncer Alımer Pharmacol Ther 1997 11 (Supll 1) ınpress (7) H Lamoulıatte J Clm Gastr 1995 20 (Suppl 1) 283 (8) Labenz J Borsch G Hıghly sıgnıfıcant change o the cl rucal course of relapsıng and complıcated peptıc ulcer dıseas after cure of Helıcobacter Pylorı ınfectıon Am J Gastroenteıo 1994 10 (9) Hua ] Brac C et al Dıfferentıtatıon of recrudescenc and reınfectıon durıng relapse of Helıcobacter pylorı ınfectıoı AmJGastroenteroll994 89(8J) 1295 (10) Forbes G M Glaser M E et al Duodenal ulcaer trf ated wıth Helıcobdcter pylorı eradıcatıon seven year follow uj Lancet 1994 343 258260 (11) Borody TJ H Pylorı reınfectıon rate ın patıents wıt cured duodenal ulcer Am ] Gastroenterol 1994(84(4) 5295 3 (12) Sonnenberg A Cost ımpact of darıthromycın plu omeprazole compared to tradıtıonal therapıes for trpatment of l Pylorı assocıated duodenal ulcers ut 1006 39 (Suppl 2) A22 (11) Sonnenberg A Comparatıve cost effectıveness c three ulcer therapıes Gastroenterelogy 1997 112A43 Bölgesel diyabet projesi Prof Dr. Şazı Imamoğlu (*) Doç. Dr. Şukru Hatun ('" **) luslararası Dıyabeet Federasyonu (IDF) verüerıne gore Dunya da 100 mılyon diyabet hastası var ve rakam Dunya erışkın nufusunun % 6 sını oluşturuyor Dunya Saglık Orgutu (WHO) tarafınddn Global Epı demı' olarak tanımlanan dıyabete yakalanan hasta sayısı nın 1988'den sonra uçe katlandıgı büdırılmektedır Dıya bet hem gorulme sıklıgı hem de uzun donemde yolaçtıgı sorunlar (Bobrek yetmezlıgı korluk kalp hastahkları vb ) nedenıyle butun ulkelerde onemlı halk saglıgı sorunu ola rak kabul edılıyor Ulkemi7de erışkın nufusta diyabet sıklıgmın % 35 çocukluk çagında ıse 1/P000 2500 oldugu tdhmm edılıyor Bu tahmınlere gore ulkemızde 11 5 mıl yon erışkın ve 7500 10 000 çocuk hayatını dıyabeth ola rak surduruyor WHO Mayıs 1989 Asamble kararları dog rultusunda hem dıyabetm halk saglıgı yonune dıkkat çekmek hem de diyabet bakımının gelıştırılmesmı sağlamak amacıyla çeşıtlı aktıvıtelerde bulunmaktadır Daha çok WHO Avrupa Burosu'nca yurutulen çalışmalarm felsefesını ve dayanagını Ekım 1989 tarıhlı St. Vincent bildirgesi oluşturuyor Bu bıldırge 1 urkıye nın de aralarmda bu lundugu Avrupa ulkelerınde diyabet bakımından gelıştı rılmesıne yonelık beklenen beş yülık hedeflerden bazıla rı şunlardır kendı kendıne yeter duruma gelmelerını sağlamak St Vıncent Büdırgesı nın 10 yılındakı toplantı Ekım 1999daTurkıyede (Istanbulda) yapılacaktır U Bursa diyabet projesi Ulkemızde diyabet hastalarına yonelık programlı çalışmalaıa 1995 yılmdan ıtıbaren hız verıldı Bır taraftan Ulusal Program çalışmalan yurutulurken dıger taraftan seçılmış bazı ıllerde Dunya Saglık Orgutu tarafından akredıte edılmış projeler uygulanmaya başlandı Bun lardan ılkı Bursa Weimar Diyabet Eğitimi Projesi'dır Proje nın amaçları ve kapsa mı Uludag Unıversıtesı Tıp Fakultesı Endokrınolojı Bılım Dalı ve Ulusal Program Diyabet Egıtımı Grup Başkanı olan Proi Dr Şazı Imamoğlu taraundan şoyle ıfade edılı yor 'VVeımar projcu yerel ımkanlan seferber ederek dıyabet hastalanna ek ımkanlar ozellıkle de eğıüm mkanı sağlamayı amaçlamaktadır Diyabet tedavı sınde üaç ve kan şckcn olçum araçlan nın sağlanması kadar hastanın kendı kendme bahmı onemlıdır Orneğın gelışmış ulkelerde kan şekerı olçum çubuklan ve dığer diyabet tedavisi ılaçlan ucretsız sağlanmış, fakat tekbaşma bu gırışımın ethlı olmadı ğı gorulmuştur Dunya 1993'ten ıtıbaren diyabet egıtımı uzerınde yoğunlaşmaya başlamışür Bız de Dunya Sağhk Oıgutunun projc dcstcğı ıh 196da bır merkezle Bursa Weimar Projesi'nı başlattık Bu proje ıle Bursa Merkez Karacabcy Duaçman Yenışehiı Orhangazı ve tnegol de belh standartlara gore çalışan dıya bet egıtım merkezlerı kurulması amaçlanmıştır Başlangıçt Turk Diyabet Cemıyeü Buısa Şubesı nde bu omek eğıtih merkezı oluşturulmuş ve behrlenen hemşıreler ıh ay sur< ıle eğıtılmışlerdır Bu eğıtımm sonunda Sağhk Mudurluğu nun de desteğı ıle anılan ılçelerde diyabet egıtım unıteleı kurulmaya başlanmıştır Şu anda Bursa Merkez Karacabey Duarınan Yenışehır ve Orhangazı deh unıteler çalışmalan na devam cdıyor Bu unıtelere ya doğru dan ya da dcğışık hehmlerce gonderüeı hastalar başvurmakta ve standardm ndılmış bır egıtım programıyla hastala teke tek eğıtılmektPdırler Bu eğıtımlp dıyabetle ılgılı temel konulan (kan ş( ekerı dengesınm sağlanması beslcnım planı ınsulın uygulama yontemlcn aya, bahmı diyabet ılaçlannm kullanımı kaı şekerı duşuhuğunun tedavisi gısı) kap samahadır 1. Hastalann katüımı ve kamu kurumlarının destegı ıle dıyabete yonehk genış kapsamlı programlar hazırlamak ve uygulamak 2. Diyabet hastaları, yakınları ve saglık personelı ıçın yeterlı egıtım sağlamak 3. Diyabet baiamı egıtımı ve araştırmalan ıçın yeru merkezler kurmak, eskılerının esküerıru tamamlamak 4. Diyabet hastalarının eşıtlığını bagımsızhgını ve 621/20 Şımdıye kadar bu merkezlerde 300 < yahn hasta eğıtıldı ve ü çapında dıyabf konusunda duyarlılık gelıştıncı bır du çalışma yapıldı Bu çerçevede her d Bursa Tayyare Kultur Mcrkezı'nde halk açık toplanülar yapıhyor Bu çalışmalanı başanlı olması unıtelerde çalışan sağlu personehnm desteklenmesıyle doğ rudan ılgıhdır Bu amaçla ılçe has tanelerıne duzenlı zıyaretler yapmak tayız Sağhk Mudurluğu projeye olan desteğı çok onemlıdıı Projenın yaygınlaşması ıçın onemlı bır ıhtıyaç da SS sağhı bırımlennm bu projeye entegre olmasıdır {*) Uludag Unıv Tıp Fakultesı Ogretım Uyes (**) Kocaelı Unıv Tıp Fakultesı Ogretım Uyes