Katalog

ooof off line Teknolojinin son harikası: Discman Sony'nin son olarak ürettiği bu harika alet, walkman kulaklanna benzer bir gözlük ve DVDDiscman PBDV30'dan oluşmakta. Özel mercekli bu gözlükten baktldığında, sıvı kristal bir ekran üzerindeki görüntüler adeta dev bir sinema peıdesindeki gibi görünmekte. Bu discman ile açık havada sinema izleme keyfini yasayabilirsiniz. Ayrıca bir regülatör sayesinde, ekranda doğal çevre de izlenebilmekte.. Bu aletin en gorkemli modeli PLMS700E'nin (4000 Mark civarında) özelliği, çok güçlü bir netlik ayarı sayesinde yazıları da okunabilir kılması. PC veya laptopa bağlandığında ekran vazifesini görüyor. Ancak yapılan denemelerde, kullpnıalarda kısa sürede deniz tutmasına benzer bir rahatsızlık ortaya çıkmış. Çünku başımızı sağ sola çevirdiğimizde, beynimiz aynı zamanda çevredeki hareketleri de takip etmeye alısık durumda programlanmıs. Oysa ekrandaki goruntu, kullanıanın tüm görüs alanını kapladığından, kafasını çevirdiğinde dahi, bakıs açısı değismemekte. Bu yüzden en ufak harekette goruntu sallanır ve kullanıa kendini hareketli bir zemin üzerindeymis gibi hisseder. (DVDDiscman PBDV30 yaklasık olarak 1800 Mark) ELEKTRONİK PARA İLE ÖDEME Tanol Türkoğlu, TanolT@yahoo.com Bir oncekı yazımda sanal ortamdakı alış verişlerde kullanılmakta olan odeme modellerınden kart ile odemeyi incelemiştım, Turkıye'den farklı olarak, Internet'in yaygın kullamldıgı ulkelerde kart ile odeme yapmak fıziksel dunyada tercih edilen bir model oldugundan, Internet'te de en yaygın odeme modeli olaıak yerını alır. Bugun saüş yapıp da kredı kartı kabul etmeyen web sıtesı bulmak oldukça zordur. Ote yandan kredı kartı kullanımının da pek tercih edilmedigi durumlar olabılır Ozellıkle de satuı alınan malın veya hızmetın fıyatı duşuk ıse. K.Amerıka'da 5 ABD Doları'nın altındaki satış ışlem lerinde kredı kartı kullarulması astan yuzünden pahalrya gelen bir metottur. Bu nedenle elektronikpara dıyebilecegırniz alternatifler de geçen yıllarda Internet'te boy gosterdı Mıkroodeme olarak da adlandırüan bu modelde alış verış yapacak kışi onceden boyle bir odeme ımkânı sunan fırmaya başvurur ve burada bir hesap açtırır. Firma bu hesaba kişinin kredi kartından diledigi miktarda parayı aktanr Kışı edınecegı kullanıcı kodu ve şifre ile daha sonra Internet'te alış veriş sırasında bu hesabmı kullanarak odeme yapar ve alış verış sonucunda hesaptan gereklı mıktar satıcının yıne mıkroodeme firmasında açtıımış oldugu sanal hesaba aktarılır. Dolayısıyla da ven hatlan uzerinde giden hassas bügı oranı daha duşuktur (sadece kullanıcı kodu ve şıfre). Ayrıca satıcı fırma ortamında da alıcıya aıt herhangi bir bılgınm saklanması (ve daha sonra da bu bilginin başına bir kaza gelrnesi) soz konusu degüdir. Ote yandan bu modeldeki kimi özellikler modelın yaygın olarak kullanümasını engellemiştir. Bunların başında alıcının kendi bügısayanna bir yazüım yuklemesi gereklilıgı ile bu "para cinsinin" sadece kabul gormuş satıcı fırmaların sitelerinde geçerli olmasıdır. Ayrıca hesapta sureklı bellı bir meblagın bloke edilmış halde durması da alıcının bu modele pek ragbet etrnemesinı saglamıştır. Ote yandan bazı buyuk isimlerin bu konuya el atması bu model ile ügılı en iç açıcı haberlerdir. Bunlann başında Compaq ile IBM gelmektedır Deneme surecıne girmış Compaq sisteminin adı MilliCent System'dır. IBM'm uzerinde çahştıgı modelin adı ise Minipay'dir. Ajandalar bir yerde Zamanı değerli olan kisiler birden fazla bilgisayar kullanıyor, Hatta yolculuğa çıktıklarında da laptop ve organizer gibi tasınabilir olanlanndan faydalanıyorlar. Bu kişilerin en büyük problemleri, takvim ve adres programlannı tüm aletlerinde aynı zamanda yenilemek zorunda kalmalan. Bazı firmalar bu problemi ortadan kaldırmak için, webte tüm kullanıcıların özel günlerine yetecek kadar yer ayırmışlar. Not edilen tarihler bir şifre ile korunmakta ve her taraftan ulasılabilmekte. Dolayısıyla zahmetli yenileme islemi de ortadan kalkmıs. When.com firması buna ilave olarak başka bir hizmet daha veriyor. Içinde konser, sinema ve sergi gibi izlencelerin yer aldığı takvimler, müşterilerin ilgi alanlarma göre düzenlendikten sonra kendi takvimlerine ilave edilmekte. Bu hizmet sponsorlar tarafından karşılandığından, takvimlere kendi önerilerini yerleştirmelerine de izin verilmiş. Sponsor firmalar, müşterilerin özel takvimlerinin hiç kimse tarafından okunmayacağına dair garanti de veriyorlar. Akıllı kartlar (Smart Card) Başlangıçta kredi kartı dunyasındaki yolsuzluklara karşı bir güvenlik çözümu alternatifı olarak karşımıza çıkan akıllı kartlar (smart card) epara modelinde de bir alternatif oluşturuyor Bu alternatı fın ne onemli ozelligi alıcıya oldukça pratık bir odeme biçimı sunmasıdır. Bir sanal alış verış surecınde alıcı işlemın sonunda normal hayatta da kullanabildigi akıllı kartını (kredi kartı veya banka kartı turunde) bılgısayanndaki özel kart okutucudan geçirerek odemesini yapabüir. Satıcı fırmaya odenmesi ge~ reken meblag karttakı meblağdan duşülur ve satıcının Intemet üzerindeki ilgili veri tabaruna aktarılır. Bu modelin en onemli avantajı alıcının aynı kartı fıziksel dunyada da kullanabümesıdır. Boylece aynı kartı bankanızın ATM cıhazına takarak ıçine hesabmızdan para aktarabilir veya ATM'den para çekebılırsınız. Hatta eger bankanız benzer sısternı Internet uzerınden size sunuyorsa hesabmızdan para aktarma işini, özel kart okuyucu takılmış evinizdeki bilgisayar ile dahi yapabilirsiniz. Bunu saglayan cıhazlara personalATM deniyor. Ote yandan bu modelde de bir dezavantaj vardır Kart uzerine indirilmış olan sanal para (epara) atıl olarak harcanmayı beklemektedir Turkiye gibi enflasyonıst bir ulkede bu kullanırru.zorlayacakür Akıllı kart teknolojısının bir dıger ozelligi de aynı kart uzerinde birden çok uygulamanın çalışmasıdır. Dolayısıyla akıllı kart sahıbı bir yandan kartı ile Internet uzerinde alış verış yaparken, bir yandan da çalıştıgı ofıs ortamına giriş çıkışta turnıke geçiş kartı olarak kullanabilır Benzer bıçimde bu kartlardan ehliyet türunden kimlik kartı olarak da istifade edilebilir. AkıUı kart uzerinde uygulama geliştirme standardı olarak Java'run popularitesi giderek artmaktadır. Bu ımkân bu platform için geliştirilmiş JVM (Java Virtual Device) katmaru ile gerçekleştirilir.' Emniyetli müzik yayını Müzik endüstrisi yıllardan beri, Internetın müzik yayını için uygun olmadığını savunmaktaydı. Oysa şimdi durum değisti. BMC, EMI/Sony, Universal ve Warner firmaları, geçtiğimiz haftalarda, Internet'ten müzik parçalarının yayını için yeni bir Softvvare formatı üreteceklerini açıkladılar. Tekniği henüz gelişme safhasında olan formata, sınırlı sayıda kopya verileceği tahmin edilmekte. Şifreli olarak tasarlandığından, yalnızca ücretini ödeyen kişiler tarafından kullanılabilecek. Korsan kopyaaların bundan sonra işleri iyice zorlasıyor. Çünkü dijital bir göstergeyle, yasadısı kopyaları tespit edip bunları orijinal sahiplerine göre tekrar düzenleyebiliyor. Ancak MP3 (Motion Picture Experts Croup Audio Layer 3) olarak bilinen ve hiçbir kopyalama önlemi bulunmayan bir müzik dosya formatı, uzun süredir müzikseverlerin hizmetinde. Müzik korsanları için ideal olduğu gibi, birçok müziksever tarafından da artık iyice benimsenmis durumda. Aynı zamanda garantili bir CD kalitesi de sunmakta ve Internet'te binlerce kişi bu sistemden ücretsiz olarak yararlanıyor. Bu yüzden yeni online müzik sisteminin basanlı olup olmayacağı simdilik büyük bir merak konusu. Sonuç Bu alternatiflere baktıgımızda kredi kartı kullanımının Internet uzerinde en yaygın odeme modeli oldugu ve gelecekte de bu egilimin boyle devam edecegini goruyoruz. Akıllı kart teknolojısı kredi kartı üe birleşip akıllı kredı kartı ile alış veriş gibi hibrit bir çozum de soz konusu olabilir. Elbette ki SSL ile SET arasındaki bilınmezligin çozulmesi ve veri hatlan ile satıcı fırma veri tabanı ortamlarındaki guvenlık sorunlarının hem teknık hem de psikolojik olarak giderilmesinden sonra. Bu açıdan dunyanın katedecegı bir mıktar daha yol var. Bu yazı ile ılgıh web sitPİeri: httpV/home netscape.com/products/security/ssl/protocolhtml lıttp //www.digicash,com http//www,cybçıçdsh,cpır, . , . ,• http.//rndsteıcard com • • " ' " ' • .• Gökyüzü avucunuzun içinde Yalnızca, Dazı ozel işlevleri yerine getirecek sekilde programlanmıs minik bilgisayarlara, bir yenisi daha eklendi: Night Navigator. Bir tür gökyüzü kılavuzu olan bu alet, sadece gökyüzündeki yıldızları gösteriyor. Bunun için bulunduğunuz yeri, zamanı ve görmek istediğiniz yıldızları bildirmeniz yeterli. Navigator bu bilgileh aldıktan sonra, doğru pozisyonu bulmanız için, yön tayini yapmakta.. Uygun yeri bulduğunuzda, yıldızlar küçük ekranda isaretlenmis olarak karşınıza çıkıyor. Amerikan Excalibur firması tarafından gelistirilen, 130 dolarlık bu aletin, elektronik birpusulası ve kuzey yarıküredeki yıldızları gösteren bir gökyüzü haritası da bulunmakta. (n.ö.d.) 621/17