Katalog

ilaç Araştırmaları Aspirin üzerine yeni araştırmalar Prof. Dr. Hennekens ile söyleşi... 2 HaberleşmeDeprem 45 Afet bölgelerinde telsizle Internet erişimi . , • • v . . Zümrüt'ten akisler ." < : Kassandra ve Anaksimandros ' Bilim Dünyasından Kısa Haberler 6 7 Cenetik Marmara Bölgesi Deprem Erken Bilgi/Uyarı Sistemi Artık, hem Batılı ve hem bizim bilim adamlarımız, başımıza kaka kaka şunu öğrettiler: Depremi önceden kestirmek, yanı şu tarıhlerde deprem olacak demek, mümkün değıl... Tamam, bunu öğrendik. Depremi önceden büemiyoruz. Şimdi sıfırdan başlayarak, acaba depremi önceden kestirmek ne kadar mümkün ve bunun için ne yapmalı, sorusunu ortaya atmak ve dünyada bu konuda yapılan çalışmalardan esınlenerek, "Marmara bölgesinde nasü bir erken bilgi veya erken uyan sistemi kurulabilir"i gündeme getirmekzorundayız. Çünkü biliyoruz ki, depremler, daha doğrusu faylar, "harekete geçmeden" önce, bazen güçlü işaretier vermekteler. Depremin önceden kestirilemezliğinin dayandığı gerçek, faylann önceden verdikleri işaretlerin birbirini tutmamasıdır. Başka bir deyişle, bazı faylar güçlü işaretier verirken, bazı faylar ise hiç bir işaret vermeden küt diye kınlmaktadır. Bu durum karşısmda, hiç bir bilim adamı, depremin önceden bılmebıhrlığıni savunamıyor. Depremi önceden kestirme çalışmalanmn en yoğun yürütüldüğü ülke Çin'dir. Çin'lilerin önkestirme konusunda başanları vardır. Tutan önkesürmelerinin yüzde 1020 arasmda olduğu belirtilmektedir. Bu, küçümsenecek bir rakam değildir. 1970'li yıllarda yaptıkları büyük bir depremin önkestirimi, yüz binlerce insanm hayatım kurtarmışür. Ancak, bundan birkaç yü sonra, deprem bekledikleri bir bölgede önkestirim yapamamışlar, onbinlerce insan ölmüştür. Depremi önkestirme çalışmalan ABD'de de yapılıyor. Bazı bılım adamları, bu çalışmalara, boşa giden para ve emek gözüyle bakıyor. Ancak bazı bilim adamları ise, önkestirme çalışmalanmn sürdürülmesini zorunlu görüyor. Bilim, ancak bilinmezlikler içinde yüzerek gelişebilir. tşin zorluğu ortadadır. Ancak bu konuda durmadan yeni deneyler, yeni projeler geliştirerek, insanhğm bu alandaki bilgilerini arttırmasmdan ve eldeki bilgilerden kestirimler ve sonuçlar çıkarmaya çalışmaktan vazgeçmenin de bilimsel ve insani bir açıklaması yoktur. Bilim, bir konu üzerinde düşünmekten, çalışmaktan, araştırmaktan vazgeçerse, o konuda ileri ve yeni bir şey geliştiremez. Bu nedenle, depremi kestirmenin mümkün olmadığını ve bu konuda yapılan çalışmalann gereksiz olduğunu savunmanm bilimsel biryanını görmüyorum. Depremi önkestirme çalışmalannda onlarca parametre vardır. Yerin milimetrik harekeüni her türlü yöntem ve cihazla gözlemlemekten tutun, yeralü sulannın, termal suların durumlannm izlenmesine, radon gazı ölçümlerine, depreme karşı duyarlı hayvanlann bazı yerlerde tutularak davrantşlannm izlenmesine kadar uzanan onlarca veri, bir sistem içinde değerlendirilmektedir. *** Burada bizi ilgilendiren konu, "Acaba Marmara'yı sarsacak faylanmı*biıe önceden bir takım mesajlar gönderirler mi?" dir. Bunu bilmiyoruz. Ancak Kocaeli depreminden önce Yalova 'dakı termal sulardaki değişikliklerin depremi önceden haber verdiğini biliyoruz! Bu nedenle, dünyadaki örneklerinden yola çıkılarak ciddi bir Marmara Bölgesi Deprem Erken Bilgi / Uyan Sistemi'nin kurulması gerekir. Bilimcılenmizm bu konuda fazla bir bilgi birikimi olmadığını görüyoruz. Bu nedenle, daha çokbatüüann, Amerikalüann "depremin kestirilemezliği" görüşüne yakm durmaktalar. Ancak, Doğu'da, Çin ve Japonya'da, hatta ABD'de bu alanda yapılan ciddi çalışmalan örnek alıp, Marmara Bölgesinde bir sistem oluşturulabilir. Bu sistem tamamen bilimsel bir tabanda kurulmah, binlerce gönüüü gözlemcisi ve izleyicisi olmalı, bu konuya inanan ve gönül veren profesyonel bir kadroca yönetilmelidir. Marmara bölgesi, Türkiye'nin en zengin yöresidir. TÜSİAD başta olmak üzere diğer işveren, yönetici örgütleri, Ticaret Odası'nm katkılanyla, Marmara Bölgesi Deprem Erken Bilgi ve Uyan Sistemi'nin ilkyatınm masraflan ve daha sonraki işletim masraflan karşılanabilir. *** SO milyon dolarlık bir yatınmla, belki de 100 milyaz dolarlık bir getiri elde edeceğiz. En önemlisi, belki de binlerce insanımızm deprem kurbanı olmasmı önleyeceğiz. SO milyon dolarlık bir yaünznı, niçin, 100 milyar dolarlık bir mabn yühk sigorta primi olarak düsünmeyelim? • •' Gelecek cumartesi yeniden birlikte olmak umuduyla... Hastalık habercisi genler Evrim ve Biyoloji Her geçen gün daha mı şişmanlayacağız? Büyük Düşünürler IQ Uygarlığı Deprem ve büyük kentler Teknoloji Gündemi 10 11 Yeni ürünler... Deprem Araştırma Deprem erken bilgi sistemi Ooof off Line 1213 14 1999'da Internet Tartışma Editöre Mektup 1516 Bilim nedir? Neden deneysel çalışma yapılmalı? Ülkemizdeki akademik dergilerin durumu Bilim adamı etiği \ f Arkeoloji T7~ Etrüks mezarları bilgisayara girdi... * Marmara Fay Araştırmaları 1 0 1 9 2 0 Marmara fay haritaları üzerine kıyaslamalar... Yayın Bulmaca Dörtköşe 21 , . 22 23 llginç sorular Düfün Bul Duyurular Biyoloji obursali@bilimmerkezi org tr CBT Internet adresı. www.cumhunyet.com.tr \*LJ~' Ormanın kıyısından hayvan manzaraları Comhnriyet BİLİMTEKNİK • No: 66S 18 Aralık 1999' tmtıyaz gahibi: Yedi Mayıı Haber Ajann. Basın ve Yayıncılık A.Ş. adına Berln Nadi. Yayın Danışmanı: Orhmn Bonalı • Sorumlu Müdür: Fikret tlklz. Görsel Yönetmen: Tttleı Haademlr •Baskı: Çağdaf Matbaacüık Ltd. Ştı. tdaze Merkezi ve Yazı*ma adratl: Türk Oca$ı Cad. No: 39/41 Cagaloğlu, 34334 titanbul. Tel: (212) 512 05 05 • Faks: 0212513 85 95. Reklanv Medy» C. 665/3