Katalog

Aspirin üzerine yeni araştırmalar Reyhan Oksay 1 999 Uluslararası Aspirin Ödülleri 4 Aralık'ta Bayer'in Leverkusen üretim merkezi'nde gerçekleştirilen bir tören ile sahiplerini buldu. Ük kez 1995 yılında gündeme gelen Uluslararası Aspirin Odülü, "Aspirin Büyük Odülü" ve "Genç Arastırmacüar Ödulu" olarak ikı kısımdan oluşmaktadır. Aspirin Buyuk Ödülu, Aspirin'in tedavi amaçlı kullanımına ve onun gelişimine kathda bulunmuş ve halen bulunmakta olan bilim adamlanna vetilmektedir. Genç Arastırmacılar Ödülü'nün amacı ise, Aspirin'in aktif maddesi olan asetilsalisüik asidin (ASA) klinik kullanımı ve mekanızmasına yönelik bılımsel araşturmaları teşviketmektir. :C'. *'. Bu yıl Aspirin Senior Ödülü halihazırda Brigham ve Kadın Hastanesi Önleyicı Tıp Bolüm Şeü Profesör Dr. Charles H.Hennekens'e verildi. Uzun yıllar epidemiyolog ve koruyucu tıp doktoru olarak dünyanın önde gelen tıp kurumlannda görev yapmış Hennekens, profesyonel yaşamının büyük bir kısmını asetilsalisüik asıt araştırmalarına adamıştır. 22 bin doktorun kaülımıyla gerçekleştırdıgi çalışmasında Hennekens, duzenli olarak alınan düşük dozlarda ASA'nın miyokard enfarktüsü riskini yuzde 44 oranında duşürdügünü kanıtladı. Son 30 yüdır Aspırin'in tıkayıcı damar hastalıklan riskini azaltmaktakı rolü üzerine odaklaşan çahşmalar, bu son ödül ile nihai noktaya ulaşmış oldu. riyor. Hücrelerarası iletişim konusunda elde edilen bu bilgiler ASA'nın yalnızca nasıl çalışügını göstermekle kalmayıp, yeni agrı kesici bıleşimlerin geliştirilmesinde de yol gösterici olarak kullanılacakur. Dr.Yin ile bu ödulu paylaşan, Almanya'daki Halle/Wittenberg Üniversıtesi Farmakoloji ve Aspirin Büyük Ödülü'nü kazanan Prof. Charles H. Hennekens (soldan 2.) Cenç Arastırmacılar Ödülü'nü kazanan Stefanie Oberle veDr. MinJean Yln (soldan 3. A.) Toksıkoloji Enstitüsu'nden macıya gore bu da kardiyologlann kâbusu olan akut dabiyolog Stefanie Oberle, ASA'nın damarlan koruyucu mar ükanması ve kalp krizine neden olur. Oberle, ferrıetkisini araştırırken, Aspirin'in demir depolayıcı bir protini tetikleyen ASA'nın bir antıoksıdan gibı çalışarak, oktein olen ferritın üe ilışkısını ortaya çıkartn. Ferritin, dasijen radikallerinin yol açtıgı zaran minimuma indirgedimarlann iç duvarlannı kaplayan endotelyum gibi vücugini ortaya koyuyor. Aynca E vıtamini gibi başka bir andun hassas dokularına zarar veren oksijen radikallerini tioksıdan ile bırhkte abndıgında Aspirin'in yalnızca korunotralıze edici bir ozellige sahiptir. Bu tür bir zarar dayucu degil, tedavi edici bir nitelik de kazanacagı ileri sümarların iç duvarlarında enflamasyona yol açar. Araştırruruyor. Akut miyokard enfarktüsü ile ügili rasgele gruplamalı klınik bir deney olan ISIS2 (Second International Study of Infarct Survival tkinci Uluslararası Enfarktüs Çalışmalan) isımli çalışmada ABD'yi temsil eden Hennekens, Aspirin'in primer ve sekonder önlem olarak kullanımında son derece çarpıcı sonuçlar elKöln'de, S Aralık 1999 tarıhinde Aspirin Büyuk Ödülü'nün sahibi Prof. Dr. de etti. Akut miyokard Charles Hennekens, ödül töreninden sonra yapılan bir söyleşide Bayer Türk enfarktüsü izleyen 30 yetkihîeri ve Türk gazetecüermın sorulanm yanıtladı: gunluk dönemde, paseSoru: Kardiyovasküler bastalıklarda rUk laktörleri nelerdir? bo ile karşılaştırüan günC.Hennekena: Başta sigara alışkanlıgı olmak üzere yüksek kolesterol, luk 162.5 mg'lık dozun, yaş, yuksek tansıyon, obezıte ve genetık yatkınlık başlıca risk faktörlerini oluşölüm riskini yüzde 23 turur. oranında azalttıgı, ölümSorn: Asplrin'in kardiyovaskuler alandaki kallanınu konusundaki katkılannız nelerdir? cül olmayan ınmeyı ıse C.Hennekens: Kardiyovaskuler hastalıklardan yüzde 46 oranında azaltkorunma alanıııda gunluk Aspırin kullanımımn birinci tıgı ortaya çıku. kalp krizi riskini azalthgını ortaya atan ılk kışi benim. 25 Ocak 1988 tarihinde gerçekleştinmş oldugum kliCenç Arastırma nik çahsmada Aspirin kuüanımınm ilk kalp krizi riskini yüzde 44 oranında azalttıgı sonucu çıkmısur. Bilim çevcılar Ödülü releri çabsmadan çıkan sonuçlara hakh olarak öncelikBuodull999'dailk le kuşkuyla yaklaşınışlardır. Fakat bu çabsmadan 10 yıl kez iki genç araştırmacı sonra biri Ingiltere'de, diğeri lsveç'te olmak üzere Asarasmda bölüştürüldu, pirin'in kalp krizi uzerindeki risk azaltıcı etkisini test aynı zamanda ük kez ikı eden ikı çalışma daha gerçekleşürilmis ve farkh coğbayana verüdi. Texas rafyalarda farklı ırksal özelliklerdeki bu bir ilacın etUniversitesi'nden Amerıkinligi konusunda genel yargıya varmak için gereklidirgerçekleştirüen bu çalışmalardan da benzeri sokalı moleküler biyolog nuçlar ahnrnası Aspirin'in kardiyovâskuler alandaki etDr MinJean Yin kinligi konusunu sonuca baglamıstır. ASA'nın daha önce bilinSoru: Kardiyovaskttler haıtahklarda pri yaptığı söyteşld*.. meyen antienflamatuaı mer koranma v» •ekonder kornnma nedir? etkisini ortaya çıkarttı. C.Hennekens: Henuz kalp, beyin ya da kol bacak gıbı vucudun herAspirin gibi steroid olhangi bir bolgesınde damar nkanıklıgı sorunu yaşamanuş bırisı pnmer korunmayan antienfiamatuar ma devresindedır ve primer korunma herhangi kardiyovâskuler bir rahatsızlık üaçlar (NSAID), anuenfgeçirmeden önce riskleri azaltmaya yonelik bir tedavidir. Kardiyovâskuler bir lamatuar etkisini ortaya rahatsızlık yaşadıktan sonra damarlardakı trombosit oluşumunu ve mevcut kokoyarken, prostaglandırı numun ilerlemesini engellemeye yönelik tedavi ise sekonder korunma kapsasentezinı azaltmak içın rruna gırer. Buıada soıun insanlann herhangi bir rahatsızlık geçirmeden önce siklooksigenaz enzimini ilaç almaya karşı gösterdiklen negatif tepkidir. Oysaki kalp krizi gibi yaşanan ilk kardiyovâskuler vakalar en tehlikeli olanlandır. Eğer biz bu oluşumu bekleinhibe eder. Dr.Yin'in meden önlemimizi alıp primer korunma amacıyla doktor kontrolünde Aspirin çalışması ASA'nın bu tedavisine başlarsak sahıp oldugumuz kisisel riskleri önemli ölçüde azaltmış mekanizmalara nasıl oluruz, mudahale ettigini göste665/2 Prof. Dr. Charles Hennekens ile söyleş Sorn: Primer konuımaya başlamak içln özellikle Tttrkiye gibi ortalama yaf am •uresinin oldnkça k»a oldu$n bir bölgede ea aygnn ya» nedir? C.Hennekens: Bu konuda standart bir yaş belırtmek zor. Çunku pri" mer korunma karan yaş ile birlikte cinsiyet, aile öyküsü gibi dığer bırçok risk faktorünu de ügüendirmektedir. Bununla birlikte tüm risk faktörleri averajda ıse, standart olarak erkekleıde 50 kadjnlarda ise 60 yaş primer korunmaya yönelik en uygun yaştır, Ozelhkle Turkıye soz konusu oldugu zaman, yuksek sigara tüketimi nedeniyle primer korunma ayn bir onem kazanmaktadır. Sorn: Çeeitli dozajlar ıöz konnra ediliyor. Primer korunmada en uygun doz nedir? C.Hennekens: Gunde 50100 mg. enterik kapb Aspirin (Coraspın) kullanımı primer korunma için en uygun dozdur. Soru: Enterik kaplı Aspirin (Coraspin) ve normal. Aspirin arasında ne fark vardu? C.Hennekens: Enterik kaplı Coraspin ve normal Aspirin arasında ıçeıdiklerı etkin madde açısmdan bir fark yoktur. Her ikı üaçta da etkın madde ASA'dır. Fakat Coraspin tablet uzerinde asidik olan rnidede çözülmeyı ve boylelikle etkin maddenin salınmasını engelleyen bir kaplama mevcuttur. Bu kaplama kimyasal yapısı itiba,. riyle ancak bazik ortamlarda, yani ince bagırsakta çczülür. Bu da uzun süreli bir tedavıde Aspirin'in midedeki yan etkilerini minimal düzeyde tutar. gtuetedierh Soru: Şu an bilindiği flsere Istanbol'da yaşayUI insanlar ücerinde olası yeni bir depreme ba$ü olarak btiyttk bir stres var. Suregelen stresin kardiyovâskuler haatalıklara yol açabileceği konusunda iddialar mevcut. Bu konuda siı ne dtişttnuyorsunur? C.Hennekens: Yuksek stres alündakı insanlann daha fazla sigara tüketmeye ve kolesterol yükseltici b a a faaliyetlerde egilim gösterdigi biünmektedir. Yapılan epidemiyolojik çalışmalarda da stres alündaki kişiler aıasında kardiyovâskuler vakalarda aıtış gözlenmektedir. Ancak, bunun dogrudan bir etlfl rni, yoksa degişen egilimlere baglı dolaylı bir etkiden mi kaynaklandıgı bilimsel olarak kanıtlanmamısnr. Fakat şunu kesinlikle soyleyebiliriz ki "Depremden önce Aspirin kullanması gerekli olan kisilerin depremden sonra daha bir kesinlikle Aspirin kullanmalan gerekmektedir!" J