Katalog

ym buyukluguylc dıl yetenegının dogrudan üışkılı olduğu dılın sosyal ctlalcşımlc ortaya çıktığı ya da dıl yetenegının cvıım sırasmda beyın buyuklugunu dogrudan etkılpdıgı gıbı Ornegın Ralph I lollovvay geçmışte yaşdmış dtdkrı mızın ınsan kafatasları uzpnndpkı ıncplpmelerınde hem dıllp hem de aİPt kullanımıyla baglantılaııdııüan beyın bolgelerınuı (Broca Kıvnnıı) ızlerını buldu Hatta 2 mılyon yıl yaşındakı Homo Habüıs kafatasının ıç yuzeyınde Bıoca ala nuıın yanı sua boyındokı asımetrımn ızlerıru de buldu (lü) Ne konuşma yetenegının, kaiatasının alt kısmının (bazıkranyum) bıçımıylp gırtlak yapısıyla ya da dılı kontrol edpn smırlerın geçtıgı kanalldrın buyuklugııyle olan ılışkılerını gosteren araştırmaldrddn rıe dp dikeolo|ik kanıtldi dan soz edpbıldım (11) Tum bu aıaştumaldiı yazının kdpsarnına sıgdırmak olası da degıldıı Akıl zeka kultuı dıl yetenegı bıyolojı gcnotık cografya gıbı kavramlar bırbırlenyle oylesme ıç ıçodırlor kı bunlan bubırlerınden ayrı olarak degprlpndıı mek neredeyso ımkansızdır Oyleysp msdnlaşma surecını dçıklarkerı ya da ırusaııldşmanın anldmını drdrken nedpn genetıgı ya dd fızyolojıyı dışkydlım Orneğın ydlnızcd annelerırnızden bıze kalıtt.al yolla geçen mtDNA orneklerının tum dunya nufuslaımda kaışüa^üıılmusı sonucu Homo sapıens ın gorece yakın bn tarıhte(yaklaşık 150 000 yıl once) Alııkada evrımleşerek tum dunyaya goç ettıgının molekulpr gpnptık saypsınde ıspatlanması ırkçı zıhnıyetp darbp vurmuştur Gpnptık bıhrnındpkı ılprlprrıplpr sayesınde John Madtiox un umıt ettıgı gıbı bpyırıdpkı asımetnyı saglayan genleı keşfedılebılır ve bu gunın duııya nufusları uzeı ınde kı çeşıthlıgıııe bakaıak ınsanın dü ogıcncbılccok yetkmlıge ne zaman kavuştugu oıtaya çıkarüabılır Bu bır umuttur Rogeı Levvın ın Modern lnsanm Knkpnı' ddlı kıtabındd bpln ttıgı gıbı dogal spçılımın boylesınp karınaşık bır yetenpgı bırpylpr arasında etkın bır ıletışırrıı saglcimak ıçııı teı nh ettıgı du^uııcesı yetpılı olmaydbılıı Ancak bu yctonek Maddox'un deyışıyle tek bıı genle açıklanamayacak kadar da kat maşıkiu Egeı elımızdp genetık bılımı gıbı guçlu bır araç vaı sa vc bu dd bılımscl olçulerde, dıl ogrpnmp yptımızm tarıhçosıyle ılgılı bılgı verpbılprpksp, ondan npderı yaraı ldnmayalım Nıtekım gpnetık draştırmaları degıl bır şempdnzebıra mayasıyla büe olan genetık ortdklıkldrımızı yosteıe rpk, ınsanı dogadan ayıııp onun efendısı saymaya çalışan bılımdıaı, dognidldia geıeklı ydnıtları veırrııştıı Aıazı çalış rııalan, toplumldim davıanışlan uzerıne yapüan araştırma lar, aıkeolojık kalmtılar genetık çalışmalar dılbıhm araş tırmalan ınsdnın kulturpl gpçmışmı ortdyd çıkartrrid hd yalmın gprçege donuşumu surecmde, bırbıılerırıderı ayrıl mamd.sı gprekpn kıldvuzlaıdıı Bılunın guzelhgı ve hoycca rıı gerçege ul.ışmak ıçm faıklı peıspektıfleıden yaıarlanan bılıın ıriHanlaı ınm bu oı taklıguıda gızlıdıı Yüksek öğrenim düzeni ve yüksek öğretime giriş Nihat C. Kınıkoğlu* lkeleıın serbest pazaı ekonomısı dazeıımde guçleıı nı belııleyen temel faktor tpknolojı ve pgıtım duzeyıdır Bu nedenle ulkeleı suıeklı olaıak daha ıyı bır egı c tırn arayışı ıçındeleı Egıtım ıif,tpmı çagvn bılgılprmı ogrpn mış, yenı duşuncelere açık, yaratıcı, yeteneklen gelıştu lirıu^. sağhklı gençleı yetıştumelı egıtım olanagı yetenegı olan her kese eşıtçe saglanmalıdır Iuıkıye gıbı gelı^mekte olan, ço cuklaı ına yetışmelen ıçın uygıın oı tamı firsat eşıthgını hazır layamayan ulkPİPr hpr gurı bınlerce ınsanını deha olduklan nm faıkına büe varmadan gommektedır Eğıtımde firsat eşıt Fizlıgı sadere ulkenın gelpce^ınp şekıl verecek kıymetlı beyırderın kaybın.ı dogü buytık bu adaletsızhge de yol açmak tadır U Sorı guııleıde uzeı ınde tcutışılan umveısıteye yenı gnış duzenı oneı ısı bu sorunlara anrak kısmen çozum getırebümekte umversıte kapasıtesı aıtırılması gıbı sorunlar devam etmektedır Aşagıda ana hatları üe anlatılan onerı buyuk çapta once Yıldız Teknık Unıversıtesı taidluıdan Sayın Cum huıbaşkanı'nın rektoıleı toplantısında =;unulan onerıler arasında yer almaktadır koşullaıda yarışa sokulması adü degüdu* Oğrencüer duşunme, yaratma yeteneklen hesaba katümadıgından ıyı bu seçun yapamıyorlaı * Unıversıteye gırış kurs VP ozel cierslerı buyuk bu kaynak ısıafma neden olmaktadır Bugunlerde uzerınde tartışüan YüK un hazırladıgı yenı yontem bu olumsuzluklaı ı gıdeırneyı amaçlamakta ıse de bunda ancak kısmen başarüı olabüecek ve en onemlısı umversıte kapasıtesı ayıu kaldığındaıı uıuveısıteye gııenıeyen çoğunlugun sorununa bır çozum getırmeypcpktır Orıerdığımız yonternde yüksek oĞ|ietun on lısans Iı sans ve yüksek lısans olarak uç duzeyde yapümaktadır Onerdıgımız yontemde butun yüksek ogıetun paralıdır Dev let yüksek oğretım kurumlaıına alt yapı ve genel maksatlı la boratuvarlar kurmak harıç hıçbır malı destek sdglanıaz Um versıteleıın gelııı ogıencüeım odtdıkloıı ogıtım urretı (tutı on) ve devletın veya dı<5er kuruluşların destekledüderı aıaş tırma projelerı destekleımden saglanıı Devlet her yü DPT'nın üan ettıgı dallarda pgıtım goren yüksek ogıerum oğrencüeıme devam ettüdeıı yüksek ogıe tım kuruluşlaruıa odeyeceklerı egıtım ucretlerını buıs olaıak (gerektığınde geı ı odemesız) odeı Orta Öğretim Yaratıcılık ve ekip çahşması Tıılyonlnc ıi vcıüıi bellekleıı olan bılgısayarlaı çagın da ezberlemenın hıçbır onemı kalmamıştır lnsan beynuuıı m.ıkınelerın lııçbıı zaman beceıemeyecegı yaıatıcılıgını ge lı^ıımek egıtımımızın temel amaçların bırısı olmalıdır Bu nedenle ük ve oıta ogıetımde konular uygulanaıak alan ça lışmaları üe ogıetümelı ve a b c şıtdarı arasında unuttugurnuz yaratıcüıgı gelıştıren resun edebıyat gıbı sanat dersleııne gereken onem venlmPİıdıı Çagımız ulusal kımlıgırnıze ters duşen ekıp çaüşnidldrı çağıdıı Eğıtınıı duzenımız çocuklaıı mıza ükokuldan başlayarak bırlıkte başarmanm kolaylı^ını ve zevkını tattırmalıdır Yabancı dil öğrenilmesi Çagınuzda bügıye ulavmak ıçın çagdaş bır dılın VP bıl hassa Ingüızce'nın bılınmesı zorunludur Alınanya'da yaşayan ve sırf yeteılı duzeyde Alınanca bılmedüdeıı ıçm zekâ ozurlu kabul cdüıp ıkıncı sınıf okıülara gonderüen 1 uık çocukları gı bı AB'nın ve gelecegın dunyasmın ıkmrı sınıf toplulugunu oluşturmamak ıçın bır bılım dılını çoruklanmıza ıyı duzeyde otpetmek zorundayız Fakat AB ve gelışmış lükcloı ıçınde erımemek ve Turkçe nın aynı zamarıdd çaQda^ bu büım düı olarak gelışmesı ıçın egıtımın her duzeyde mutlaka olrnası qe rekıı Ön lisans ün lısans egıtımı doı t yanyü aı tı ıh yaı ıyıldu Ogrencı doı t yarıyü sonunda on lısans okıüundakı başaı ısı ve meı ke zı sıstemde yapüacak (şıklara dayalı olmadtuı yetenek ve ya latıcüığı beluleyen) smavdakı başarısına goıe lısans egıtımı veren unıversıtelerden buibuıe devam hakkı kazanu Bu hak la kazanamayanlar ıstedıklerı takdııde aynı okulda yaklaşık ıkı yü daha uygulamalı bır egıtım alaıak teknısyen unvanı üe mezun oluı laı On lısans okulları ısterıdıguıde yeıel yonetunleıle ı^bu lıgı hdluıde ozel kuıuluşlaı (unıveısıtc vakıflaıı dahü) tarafın dan açılır Ön lisans okullarına öğrenci kabulü (üniversiteye giriş sınavlan sorunu) Tuıkıye de devletın «îinıılı olanakları ogrencılerp ulke nın her koşesınde ayıu mtelıkte oı ta egıtım unkanı iaglaydinı yoı On lısans okullannın amaçlanndan bırısı ulkenın her ko şesmde her okuldakı en ıyüere okuma ımkanı hazıılamakiıı On lısans okullannm bır dıger amacı unıversıtelerdekı on Iı Yazının devatnı 21. sayfada Not: Dıl yctcncg'ının cvrımı konusunda uzman olmadı qmı halde çcşıtlı aıaştıımalardan yararlanarak hazırladığım Dü ogıenmek ıçuı en uy gun yaş en kuçuk yaştu Oneıı bu yazmm geçmışte olduğu gıbı CBT okuyucusunu aydmla mı? ılkokuldan başlayarak het tan oğrehcı bır tartışma ortanıı yaratdcdğma ınanıyorum gun yabancı dü egıturunın veıü bundan sonrası uzmanlara kahyor mesı ve 8 yıllık ükogretırn sonunda bu yabancı düuı ıyı ugre Kdyıidklaı nılmesıdır I i J 1 S B B ı o l o g ı t a l P ' y ı holoyy s b'M l>4) b94 69 r ) b S H r h p 19 I»m<fuaqL ınd Cocjnıtıon M a ı k R Rosenzvveıg Arnold L Leım ın t Marc Bıeedlove Umveısıly ol Cohfoıtihı Buıkolcy Yüksek Öğretim b CeruııMın fjrloılpıı (DMCJOII' of F d e n ) s I30 131 CUıl Ga Yüksek öğretime geçiş q , m d a n çevırerı KdyhdH Şentın E y.ıyınldrı K a n d o m H o u s e Irıc Bugun uygularımaHa olan 7 CBTs.ıyı "ibb Bı yııı Aı u^tıt nı<ü>u ın. ı luıkıyf d< ıı K ılkı P ıkobı yukbek ogıetınıe geçış yontcnn yolo|idf kılometıe lasl ııı 9 IiKSıiııııı Kok.uu(lh< Oıujııı nl the Hıınnııkııı 1) B ı o ı k ı u ı n lııı biştı s^ydıgımı? olumsuzlukla Nc w Yoık/Vıılıl Yıyıııl ııı 1 tınlıul 199G Tvıık^^ı ıinenı Cîul ı ın hern sonucu hem de k.ıyna lü M ( I t ı n l n ıııuı Kokem Ruyeı Ix'wın Iuluı ık Yıyıııl ııı gıdıı Dıl yt'ti'ru'Oıylc ık|ilı laıklı qoıuslpı M o d p ı n lns.ının kokerıı v e ' Tuıkıye nın oldnaklaıı ul l ı r ınm kokenı .ıdlı hl.ıpltiıd.ı o l d u k ç a detıiylı bı^ııııdf l ıılı ılıym vı ke^nın heı koşe^ınde aynı nıtPİık (,ck ı,t sıllı ııaılnnı ıl aın ^jınıı,! ııuı ı deyunlıyoı te okullaıı açmaya yeteılı olm.ı I1 CBT r )7 ) Beyın hdyalet oıqıinl ıı l ull uuyoı Kayn ıkl ıı L)ı C O V O l / / ' ) ' ^ II l l l l l l l A l l l l l l i l lP l lIIIİDIU I IIIIİI ı lıgı h ıldc lısp me7imhı ınm ıynı / 595/16