Katalog

Nasıl iyi tüketici ya da üretici olursunuz? ÜRETİM İÇİN OEH£KÜ ENERJİ G le bebegırıın altını temızleyen anne çocuğunun bezlerını yıkarsa ne olur, en yahn anlamda çevre kırlenır Anne bez yerıne kâğıt kullanırsa çevreyı daha da çok kırletır O bezunumuzde çevreye verdıgı zararlar bakımından lerı yıkamak ıçm mıs kokulu deterjdnlar ureten sanayıcı en çok tartışılan sanayılerden bırısı de kımya sa de bu sırada çevreyı kırletır Petrolden başlayan bu deternayııdır Nasıl olmasın kı kımya sanayıının dunya jan üretimiçevre kirletimi surecını aşagıdakı şekılde ekonornısıne katkısı 0 Q40 dolayında eh o zaman da "Çok daha ıyı goreceksını/ Hd yalnız bır ınsanın atığı ıle bır KimyaÇok ÜretimÇok Problem" çerçevesınde ye kımya fabrıkasının atıgını karşılaştınrken de yanlış yaplışıyor elbette kımya çevre ılışküerı de Once kımya sanarrıayalım evet her ıkısının atıklaımın sudakı karlılık yukleyının onemıne bır degınelım Halen dunyada 8 mılyon ka rırıı sonunda BO1 (Bıyobjik Oksıjen lhtıyacı) ve KOI (Kımdar kımyasal maddenın varlıgı bılınıyor, bunlara da her yasal Oks Ith) üe olçuyoruz, ama bırısının ıçındekı fosfat gun 100 kadar yenısı eklenıyor Tıcarı pıyasada 100 bm larla alkılbenzenlerle doga bdşedemıyor çunku mılyon kadar kımyasal var bunlarm 4600 kadarı onemlı sayılır larca yü ıçınde ınsan atıklarırun kımyasallan ıle başetmeyı çunku yülık uretımlerı 10 londan çoktur Sanayıcüer bu tı ogrenen sudakı mıkroorganızmalar son ellı yd ıçınde tanışmak zorunda kaldıgı bu yenı kımyasallan ne yapacaklarını bıPETROL ÇIKARILMASI lemıyorlar ustelık bu yenı Tnıva atlan nm ıçınde oyle çok ve farklı kımyasallar • (yuzey etkın maddeleı alkalıler asıtler TANKER TAŞIMACIUĞI/KAZA boyalar kokular) var kı doğa bunları tanımıyor bunları bıyolojık olardk pdrçaT lamayı ve kendısıne bıldık olan su dzot, RAFİNERİDE ANAMADDE ÜRETİMİ karbondıoksıt gıbı maddelere donuştur meyı beceremıyor Sonuç Sular kırlenıyor T Omer Kuleli KİMYA FABRİKASINDA DETERJAN ÜRETİMİ OJ CSDDOKIttata i Havaya Atılan Oazlar as ATIK8U YOKÜ 1 I •l a B 1 T SATIŞ/AMBALAJ T YIKAMADA TÜKETİM ÜRETİMİ ÇAMAŞIR MAKİNESİ/ELEKTRİK T ATIKSU ARITMA T ATIK/ÇAMUR • YAKMA/TARIMDA KULLANMA DÜNYA EKONOMİSİNE KİMYA SANAYİİNİN KATKISININ %40 KADAR OLDUĞUNU BİLİYOR MUYDUNUZ? carı hmyasallardan 2 mılyon kadar urun yapıyorlar satı yorlar Nedır bu urunler? Anorganık ve organık temel kımyasallar plastıkler pohmeıler yapay elyaflar gubre ler ınsan ve tarım üaçldrı boyalaı yapıştırıcılar temızlık ve yıkama maddelerı bunlann başhcaları, çogunu da karışırrı olaıak kullanıyoıuz Kımyasallan ışlevlerıne qore de tarntdcak olursak onkrı urun kararlaştıncı urun koı uyucu renk verıcı, çozucu bıyoetkırı, yumuşatıcı ecza gıbı go revlerde kullanıyoruz Her gun reklamlan ılo bızı bunaltan temızlık maddpleıınm yapırnı ıçın 1000 kadar tekstıl sa nayıırıde de 8000 kadar kımyasalın kullanıldıgını duşunmek bıle /or Yaşamda yalnızca ıyıler yok kotuler de var bız bunlaın ıkısı ıle bırlıkte yaşa mayı becerıyoruz Sorun teıazının kefe sını ıyıden yana egdırmeyı becerebü mek boylece çevreye en az zarar vere rek gerek duydugumuz mal ve hızmet lerı uretebılmek ve tuketım artıklarımızı gene en az zararla çevreye vermek Her kım çevreye zarar vermeyen uretırn den soz edıyorsa o bundan onbm yd oncesmde ya<jdmak ısteyen bır ulkucu dur yd dd ruya gormektedır buyuk ola sılıkld çdgdaşımızdır ama bügısı yetersızdır Bır yandan Adam başma yılda 1300 kwh elektrık harcıyoruz Yunanıs tan bızım 3 katımızı Bulgarıstan 5 katı mızı tuketıyor1 dıye hayıflanmak sonra da yenı sdrıtrdlldim ydpımma karşı çık mak ya da muz/cep telefonu/parfum ıt halıne dovız ayınp elektrık dagıtırn şe bekelenne trafo merkezlerıne yatırım yapacak para bulamamak olmaz Her şeyın bedelı var bu ya1 Bir ürünün analizi yapılırken gösterilen boyutları gozetmek karar verme iiirecini kolaylaftıracaktır. w 1 1 M M M Plastik tonbanın çevre lllfkileri torbanın kâgıt ya da jutten yapılmış torbalara gore çpvreye maloluş bedelrnı goruyoruz burada Bez torbanın uretımı ıçın dığerlerme gore 15 20 kat daha dz eneıjı tuketıl rraş bu sırada havaya kııletıcıgazatılmdmış Kâgıt polıetı len torbaya (Dıkkat1 PVC torba demedım) gore daha ıyı sayılmdz uretımı zor, bu sırada çevıe çok kırlctılıyor atı lıp suya kdrışınca da sudakı oksıjem çok tuketıyor Polıetı len toıbarun gcrı kazanma ve ışlenme ordru yuksek ama unutmayın kı polıetılen torbaya son on yıl ıçınde kloılu bır hıdrokarbondan ydpılan PVC toıbdddn vazgeçerek gel dık Tuketıcı olarak PVC toıbadan PE torbaya gelerek ıyı bır ış ydptık dirid be^ torbamıza (daha dogrusu bırçok kez kullamlan bır eşyaya) gerı donerek çok ddha ıyı bır ış ydpacagız çevremız ıçın Bunun gıbı çamdşır yıkdrken yu muşatıcı kullanmasak çamaşır mdkmelennı darıa di sıcdk su ıle ve tam dolu çdlışlı.sdk bılgısayarla oyun oynayaca gımıza drkddaşımızld oynasak otolanmıza klıma almaz sak kent ıçlerınde otornuza bınmesek fena mı olur sAvkP Yazının devamı 21. sayfada ÜRÜN ANALİZİ BİZE NE KAZANDIRIR? •Ürünlerin karfilaftırması kolay lafir •£n uygun üretlm yontemi seçllebillr »Üretlmden tüketime alınmau gerekll önlemler daha kolay belirlenebilir. şamda Bu zor oyuruia uretıcı ıçın de tu ketıcı ıçın de yapacak ışler var Tuketıcı (sade vatandaş) rolurıu ıyı oynarsd uretıcı (sandyıcı) de ıyı gorev ydpıyoı her zaman bır yonetıcıye (devlet) gerek var onun da ışını ıyı yapması gerekıyor Kısacası bu uçlunun bırlıkte ıyı çalışrridldrı geıpk bu da hıç kolay değıl Dedık ya yaşam zoı Hammadde tuketimi Su klrliliği DOĞA KORUMA BOYUTU Tüketici sorumluluğuna bir örnek Sadp vatanddş ıçm yalın bır çevrecı lık ornpcjı verelırn sıze Buradakı şekılde bar)ddan kalma zembılın fılenın yerıne son 2030 yılda geçıveren plastık alışverış torbasının çevreye yaptığı olıımsu/ ptkılen aoruyoısunuz Hor yarım mılyon plastık Üretimçevre ilişkisi Ne dcnıış buyuklerımız Her şpy kaı şıtı ılp vaı dır" Bu baglamda üretimin karşıtı da çevre kirliliğidir. Begensek de beğenmesek de bu boyle Her ınsan / sana yıcı kullandıgı / urettıgı maddelerle çevreyı hrletır Ozen 586/14 EKONOMİ BOYUTU Maliyet Işyeri sorunları TOPLUMSAL BOYUT İşyeri açma/ Koruma Katma Değer