Katalog

Istan İstanbul'da Alemdcn foklarını, Kurbağılıd anımsayan var mı? "Nuh'un Gemisi Bey yılda yokettiğimiz a nı hatırlatırcasına1 Sergı alanını çevrek camların arkasında bırçok kuş turu ke lerıne ozgu morfolojık ozellıklerıyle k< nızda duruyor Işte Systema dıger bır yışle faıklılıklar ve benzerlıklerın bılım Dai"wın'ın dogal kategoıılerı ılgınç ve retıcı bu sergıyı çok daha anlamlı bır 1 getırıyor Ozellıkle kuş turlerıne dıkkai bakın Neler gonıyorsunuz9 Hangı bı ozellıklerı takımları, aılelerı, cınslen ve lerı bırbırınden ayırıyor Morfolojık ka terler canlının yaşamıyla nasıl butunl yor' Gagalar neden sıvrı ya da neden) gıbı uzun, bacaklar neden ınce ve u: renkler neyı çagrıştırıyor9 Gunduz ve g yırtıcılarının sıvrı ve kıvrık gagalan, ke. bakışlı gozler, pençeye donuşmuş a parmakları, onların neyle beslendıgını, sıl bır cografyada yaşadıklaıını bızleıe latabılıyor mu 9 Darwın Beagle Gemısı ıle yap yolculukta Galapagos (Ispanyolca ] kaplumbaga) Adaları) onun ıçın ayrı onem taşır(7) Adalara ayak bastıgır karşılaştıgı durumu şoyle ozetler ' G« pıza/Ispmoz kuşlarının 80100 km kd bır dland yayılmış ddalar arasınddla ddc Sergiyi ziyaret eden öğrencl topluluğu I Mehmet Sakınç (*) • nsanın evrımınde son nokta degıl Womo sapıens derulen yokedıcı1 Kendı kendıne ydptıgı tum ııyarılara ragmen yok etmektpn vazgeçemıyot Aslında ılgınç olan da msanm bu guzel gezegemmızın dogası ıle butunleşcmcyen ona ayak uydu ramayan tek canlı olması Son yuzyılda dunya uzennde hatırı sayılır bır kalabalıga ulaşan bu tuıun bueylerı tum dogdyı ve carılı hayatı suratle yok etmeye devam etmektedır İstanbul'un kaybolan dogası Yaklaşık bıı asır oncekı Istanbul ve cıvarındakı dogal hayattan gunumuze ne9 ler kaldı Nelerı yok ettık yaşddıgımız ken7 tın dogasında St. Joseph Lisesi'nın çabaları olmasaydı yıllar once koleksıyonlar oluşturiilmasaydı kım bılebılırdı Istan bul'un dogasını, kım bılebılırdı Alemdag'ın geyıklerını (Ccrvus claphus), ayılarını (Ur sus arctos) Kurbagalıdere nın pelıkanlarıru (Pelecanus crıspus) Moda nın foklarını (Monachus mondchus) Alemdag orrrıanı ve Kurbagalıdere sakınleıının, 1900'lu ydlaıın başında oz guıce dolaştıgı yerler bırer beton yıgını şımdı Kaybettıklenmız bu kadarla kalmıyoı bııçok kuş vc bocek hatta kelebek turu bu kentın dogasında artık yoklar Grısın de yalnızca dayaruklı karga ve martılar, belkı de geleceklerının ne olacagını bılır cesıne, çıglık çıghga, ya da her şeyı kabul lenmışcesıne, sessız kalmayı yegleyen guvercınler uçuşuyor Nnriye Pınar'ın istanbul'un Kelebeklerı yayınındakı turlerden kaç tanesı kaldı bılemıyoıuz Belkı de, şımdılık korunmuş bıı kaç yerde doğdnın bu albenılı rıarın yapılı boceklerı uçuyor olmalı, sonlarına az vakıt kala Marmara Bolgesı ve Istanbul, ornıtolojı/kuş kaynaklarına gore onemlı goç yolları uzorınde bulunan ender yorelerden bırı olma ozellıgını halen koruyor Eskı Dun yanın/Avrupa bırçok goçmen kuşu kışı ge çırmek uzere bu yol uzerınden guneye go çedıyor Uzunca bır sure Anadolu'da kalan kuşlar her geldıklerınde artan olumsuz koşullarla karşılaşıyor Bır sure sonra belkı de onları buralarda hıç goremeyecegız Goçmen kuşların Trakya'dakı onemlı ko naklama yerlerınden bırı de Terkos golu kıyılan, kırlenme ve avcüık bunlan tuketme noktasına getırdı mP Bılemıyoruz ama, bazı turlerın artık gonılrnedıklerı de yore sakınlerı tarafmdan soylenmektedır Kur bagalıdere,' Burası nerede dıye duşunme yın' Kurbaganın bde yaşamadıgı betonla kaplanmış Kalamış Koyu'na akan dere bır zamanlar 1930'larda burada Peıhkanların uçtugunu, hayal etmek bıle hayallerın olesınde olsa gerek Ya, Manyas Kuş Cenne tı'ne ne demelı9, Kımyasal kırlenmenın cennetı cehenneme çevırdıgı, sakınlerınm de yavaş yavaş yok oldugu bu dogal par kın kaşıfı Zoolog Kurt Coswig buranın neredeyse yok olma noktasma geldıgıru gorseydı ne yapardı9 bul ve cıvanndan (Marmara Bolgesı) bır muze kurulması amacıyla topladıklan ve koruma altına aldıkları Ktış/Aves, memeh/ Mammalıa Balık/ Pısces ve Bocek / Insecta turlerıııden oluşan koleksıyonlar bugunlerde Yapı Kredı Kultur ve Sanat Merkezı Vedat Nedım Tor Muzesı tarafından "Nuh'un GemİBİ Beyoğlu'nda" adıyla sanatla butunleştırılerek sergılenıyor (8) 15 Temmuz a kadar açık kalacak olan ser gı, istanbul'un cumhunyet yıllarındakı dogası ıle bır yerde ozdeşleşmış sankı Cumhurıyetın ılanından gunumuze, doganın korunması ıçın neler yaptıgımızı ve na sıl bır yolda oldugumuzu bıze soylu 1 yor, Istanbul'da kaybettıklerımızle Sergı ozellıkle okurların ılgısmı çekı yor Muze Muduru Şennur Aydın ırı gayretlerı bu ılgıyı daha da arttırıyor Uzak okulların zıyaretlerı servıslerle sagldnıyor Kurtulanlar Nuh'un Gemisi'nde! Moda'dan Kurbağalıdere'ye, Şıfa Yokuşu'nu ınerken sağda, St Joseph Lısesı'nı gorursunuz Orada, bır doga muzesının varlıgından belkı de haberınız yoktur Ço gu egıtım kurumumuzda olmayan zengın lıkte, yaklaşık yuz yıla yakın bır zaman oncesı, konularında uzman FYere'lerın Istan Samih Rıfat'ın tasanmını yaptı gı sergıde Darwın ın dogal grupları tum ıhtışamı ıle karşınızda duruyor Doga bılımcı Lınne nın sıstematıgı (5 6) ve bınomınal (ıkılı adlamd) rıomenkla tur'e gore hepsı bır duzen ıçınde sıra lanmış Ozellıkle kuşlar bunu çok ıyı ydiısıtıyor Saadet Ergene nın Turkıye Kuşları esermde (3) bulunan 19 kuş bakımından 15 ı ve 40 kuş aılesı (1) sergıdekı kuş bolumunde yer ahyoı Bocek koleksıyonları ıçınde kınkanatlı laı ve kelebekler onemlı yer tutuyor Memeh hâyvanlar da, genelde Mar mara ve Trakya'dakı etçü turlere aıt or neklerle temsıl edılıyor Beyoglu'ndakı Nuh'un Gemısı ne adım attıgınızda ka pıda bır Cervus elaphusl Ulu geyık sızj karşüıyor, sarıkı yılların nasıl geçtığı Unus arctoi (Boz Ayı, Alemdağ Ormanı) 586/12