Katalog

ARAŞTIRMA JEOLOJİ Fario alabalıkları artık Fransızlar tarafından denizde yetiştiriliyor. Bu işlem için kısır dişiler seçiliyor. Bu balıklar yakında Norveç somonunun yerini alacaklar. ario alabalıkları artık Fransızlar tarafından denizde yetiştiriliyor Bu işlem için kısır dişiler seçiliyor Bu balıklar yakında Norveç somonunun yerini alacaklar. Tatlı sularda yaşayan Fario alabalığı ya da Salmo trutta fario som balıkları üretimi alanında yeni bir umut kaynağı oluşturuyor. Son birkaç yıldır Fransa'da Atlantik somonu ve alabalık uretimi 10.000 ton civarında bulunuyor. Bu durum yazın görülen ölüm olayları su sıcaklığı 17" C'yi aştığında balıkların yaşama şansı azalıyor ve çoğalma için gerekli cinsel olgunluğa erişememelerinden kaynaklanıyor. Şimdiye kadar bu balığa, tatlı su üretimindeki düşük veriminden dolayı ılgi gösterilmemişti Ancak alabalık denizde önemli üstünlükler sağlıyor Somondan farklı olarak bu balık 22° C'lik su sıcaklığına dayanabıliyor. Ayrıca denizde, çoğalma oranın da bır yükselme gorulüyor. Fario alabalığının çeşitlı döllerini deneyen Fransız araştırmacılar bunlardan en elverişli olanları seçtiler Bilim adamları özellikle 2 yaşından sonra cinsel olgunluk sorununu ınceledıler. Bu dönemden sonra som türlerine üreme oranı düşüyor, ölüm olayları gorulüyor,derileri koyulaşıyor ve bunlara ek olarak etlerinin tadı da bozuluyor. 1930'lu yıllardan itibaren başta Jean Rostand olmak üzere kurbağagiller üzerınde çalışan biyologlar, yuksek ya da düşük sıcakiıklara maruz kalan yumurtalarda kromozom sayısının iki katına çıktığını belirlediler. Gerçekten bu hızlı sıcaklık değişimleri yumurtanın bölünmesini engelliyor Sonuçta hayvan, canlı varlıklardan farklı olarak çift kromozom yerine üç kromozom taşıyor ve bu durum kısırlaşması Alabalıklar denizde Yeni enerji kaynağı: Sıcak kayalar Yeraltında 600 °C'lik sıcak kayalara su pompalayarak kızgın su buharı elde ediliyor. ew Mexico / Los Alamos'tan bir mühendis grubunun yeni enerji slogan| ları "DAHA DERİNE İN" cümlesiyle özetlenebilir. Los Alamos Mühendisleri, petrole bağımlılığı azaltmak için yeraltındaki sıcak kayalara güveniyorlar. Yerin altında erişilen kurusıcak enerji kaynağı geleceğin çözümü olabilir. Insanlar epeydir Izlanda, Kaliforniya, Italya ve Hawaıi'de yeraltınr "ıslaksıcak" enerji kaynakları olan gayzerleri kullanıyorlar; yeraltından gelen sıcak sular evleri ısıtıyor, elektrik santrallarını çalıştırıyor. Bu kaynakları kullanmak için yeraltındaki doğal depolardan gelen sıcak buharı türbinlere göndermek yetiyor. Şimdi yeraltı mühendisleri yeni bir kaynağın peşindeler Yeraltındaki sıcak kayalara dışarıdan su enjekte ederek oluşan buharı kullanıyorlar. Böylece yapay yeraltı sıcak su kaynakları ortaya çıkıyor. Sözgelimi New Mexico'nun 3 mil altında 600 C° santigrat derecelik kayalar var Bu kayalara pompalanan su buharlaşarak başka bir kanaldan tekrar yeryüzüne işte size bedava bir termiksantral... A B.D Jeolojik Araştırma Kurumu, Birleşik Devletler'in altında dört mil derinlikte bulunan kayaların ısı enerjisinin 3 bln trilyon varll petrolün enerjiye eşdeğer olduğunu hesaplamış. Bu miktar, ABD'nin bir yılda tükettiği enerjinin 200 bin katına erişiyor Bütün sorun bu muazzam ısının yeryüzüne çıkarılması. Los Alamos mühendisleri 17 yıldır bu proje üzerinde çalışıyor ama derın kuyular açmak çok pahalı bir teknoloji gerektiriyor. Fenton Hill'de yapılan deneysel bir çalışma, mühendisleri başarıya çok yaklaştırdı. F na yol açıyor Bu gözlemden yola çıkan Fransız bilim adamları, alabalıkların cinsel olgunluğunu yok eden basit bir yöntem geliştirdiler Buna göre, yumurtalar 27° C sıcaklıktaki su içine konuluyor. "Isıtılmış yumurtalar" başlangıç aşamalarında duyarlı olmalarına karşın çift kromozom taşıyanlarınkine eşdeğer bir gelişme gösteriyorlar Bu uygulama dişilerde cinsel olgunlaşmayla ilgili olumsuzlukları gideriyor. Oenizde alabalık yetiştiriciliği için dişilerden yararlanılıyor. Insanoğlu gibi alabalıklar da basıt bir genetik sistem iceriyorlar İki tür spermatozoid (X ve Y) üreten erkek, (X) yumurtasını dölleyerek % 50 dişi (XX) ve % 50 (XY) cenin oluşumunu sağlıyor. Böylece salt X spermatozoidı üreten bir erkek yalnızca dışilerın doğmasına neden oluyor Balıkların cinsiyetini değiştirmek için larva aşamasında onlara erkek hormonları veriliyor. Cinsel organları da dahıl olmak üzere büyük bir değışıme uğrayan balıklar sperm üretebiliyorlar Bu "sahte erkekler" yumurtaları döllemek amacıyla kullanılıyor. Döllemeden sonra uygulanan sıcaklık şoku (27 ° C) yalnızca üç kromozomlu dişilerden oluşan bir topluluk meydana gelmesinı sağlıyor. Bu uygulamayla 56 kg tartan balıklar elde ediliyor. Alabalıklar 50 g.'a ulaştıklarında denize taşınıyorlar. Ancak büyük bir özen isteyen bu taşıma işlemi en az üç saat sürecek bir oksijen takviyesi gerektiriyor. Ayrıca bu işlemi izleyen bır ay boyunca balıklara tuzlu besinler verilerek fiziksel yapılarının yeni ortama alışması sağlanıyor. Birkaç günluk alışma döneminden sonra fario üretimi hızla artıyor. İki yıl içinde balıklar, tatlı su içinde sahıp oldukları 300Camaret kıyısında kurulan Elsamer denlz istasyonunda lario alaba ağırlıktan 34 400 gr tıklarının üretildiği yüzer kafesler. kg'aulaşıyorlar 24514 Sıcak kayalardan enerji sağlamak için mühendisler yeraltındaki çatlaklara basıçlı su pompalıyor. Yeraltında ısınan su buhar olarak ikinci bir kanaldan yukarı çıkıyor. r\ saptayan azimli mühendisler kuyuların uçlarını bu çatlaklar doğrultusunda yeniden delerek 30 günluk bir çalışmadan sonra iki kuyu arasında irtibat sağladılar. Içeri pompaladıkları basınçlı su 12 saat sonra 375 "C'lik buhar olarak geri döndü. Ancak verilen suyun yüzde 25'i kaybolmuştu. Böylesine büyük su kaybı, iki üç milyon galon su gerektiren bir sistemde pahalıya patlıyordu. Ne var ki jeologlar yeraltındaki gözenekli kayaların suyu sunger gibi emerek zamanla yer altında bir rezervuar oluşturacağını söylüyorlar Rezervuar oluştuğunda su kaybının % 3'lere inmesi beklenıyor. Sistem işlemeye başladığında 15 yıl süreyle efektif olarak çalışabilecek Son çalışmalara göre sıcak kayalar, termoelektrik ve nükleer santrallar ile rekabet edebilecek bır maliyetle enerji üretebilır. Ayrıca sismik aygıtlar ve derin delgi teknolojisı geliştikçe sıcakkaya enerjısı daha da ucuzlayabilir Los Alamos sıcakkaya enerji programının yöneticisi Dava Duchane proje konusunda son derece iyimser. Duchane yeni yüzyılın başında sıcakkaya enerjisinin önemli enerji kaynakları arasında sayılacağını söyluyor. (l.m.Discover 7/91) Elektrik üretlllyor Fenton Hill'de yer altına püskürtülen basınçlı su 450 cantigrat derecelik buhar olarak yeryüzüne geri dönebilir. Bu enerjiyle elektrik üretilebiliyor. Gerçekte kullanılan yöntem olağanustu basit. Petrol kuyularından ödünç alınan bir teknikle 16 ay süren çalışma sonucunda 4 km'yi aşkın bir kuyu açıldı. Eğimi 35 derece olan bu ilk kuyuya "Injeksiyon" kuyusu adı verildi. İlk kuyunun tamamlanmasından sonra "üretim kuyusu" adı verilen ikinci bir kuyu açıldı İkinci kuyunun dibi, injeksiyon kusundan 5060 metre yukarıdaydı. Kuyuların dibindeki sıcaklık 465"C ydi Kuyuların duvarları demir örgü ve izolasyon çimentosuyla kaplandı. Injeksiyon kuyusundan verilen 10 mılyon galon basınçlı suyun hidrolik gücünün granit kayaları parçalayacağı ve iki kuyu arasında kırıklar meydana getireceği umuluyordu. Ne var kı evdeki hesap çarşıya uymadı. Ne kadar su pompalanırsa pompalansın iki kuyu birleşmedi Gerçi verilen basınçlı bazı çatlaklar yapmıştı ama bunlar başka yönlerdeydi. Sismik araştırmayla çatlakla