Katalog

BİLGİSAYAR DÜNYASI Yargıtay kararlarının tumu bilgisayarda S Hukukçulara kolaylık CASE araçları Yazılım mühendisliğinde arayışlar Türkiye'den, bir Avrupa teknoloji projesine katkı. Fuat Ince, STFA Savronık ılgısayar muhendıslığındekı başdöndurucu gelışmeler göz önune alındığında, bunun asıl kaynağının donanımda olduğu, yazılım muhendıslığındekı teknolojık gelışmenın ise donanımdakı performans artışının yanında çok gerılerde kaldığı gözlenır Artık bır bılgısayar sıstemı nın gelıştırme ve kullanım harcamaları buyük bır oranda yazılıma gıdı yor Bu oran birçok sıstemde yuzde 90 dolaylarına çıkmakta Bunun da en büyuk bölumunu yazılımın bakım malıyetı oluşturmakta Seksenlı yıllard* yazılım mühendisliğinde bır "krız"den sıkça söz edılır oldu Özellıkle buyuk projelerın gerçekleştırılmesinde, malıyet artışı ve sure artışı yanında kalıte duşukluğu ve ısterlerın tam karşılana maması ıstısnadan çok kural olmaya başladı Çare arayışları ıçınde verımın ve kalıtenın arttırılması yönundekı çabalar, Bllglsayar Destekll Yazılım Muhendlsllği (CASE) kavramını doğurdu 198085 yılları arasındakı kavramsal gelışmelerı, 8590 dönemınde piyasaya çok sayıda CASE aracının çıkması ızledı Yazılım, yaşam döngusu boyunca değışık aşamalara ayrılarak her aşamada, destek ıçın bazı CASE araçları ortaya çıkanldı Bır yazılım urununun yaşam döngusu uzerıne değışik modeller çıkarılmış ve değışık aşamalar tanırnlanmış bulunmaktadır Bunlardan en klasık olanı çağlayan modelıdır kı buna göre blr yazılımın yaşamı şu aşamalardan geçer • Kavramsal oluşum, ıster çözumlemesı, tasarım, kodlama, bırleştırme ve test, uygulama, eğıtım, bakım ve lyıleştırme Bu aşamalara dık olarak suregelen başka faalıyetler de vardır kı bunlara ornek olarak Proje yönetımı, kalıte kontrol, dokumantasyon, konfıgurasyon yönetımı v b verılebılır Işte CASE araçları yukarıda özetlenenler ıle onların dışınde daha birçok yazılım gelıştırme / uretme / bakım fonksıyonlarının yerıne getırılmesınde yazılımcıya yardımcı olmak, onun verımını ve urunun kalıtesını yukseltmek amacı ve ıddıası ıle ortaya çıkarılmaktadır Ancak CASE araçlarının çoğalması yenı bır sorun doğurmuştur Değışık araçlar bırbırlerı ıle uyumlu çalışamamaktadır Orneğın bır ıster çözümleme aracının oluşturduğu tMİgıler bır tasarım aracı tarafından doğrudan kullanılabılmelıdır Veya bır proje yönetım aracı her ıkıslnın bılgı taba Herbirindebinlerce karar bulunan programlar üç kaset halinde piyasaya sürüldü. ımdıye kadar yayımlanmış olan tum Yargıtay kararlarını bılgısayara yuk + leyen özel bır şırket, oluşturulan bu bılgı bankasını hukukçuların ve avukatların kullanımına açtı Hukuk alanında bılgısayar programları nın yazılımını yapmak uzere faalıyete geçen Hukuk Programları Lımıted Şırketı, ılk urunlerı olan Yargıtay kararları bılgısayar programını satışa çıkardı Şırketın Genel Müdüru Fıkret Uregen.'Herkesınböylbbır çalışmanın yapılması gerektığını soylemesıne karşın, kımse bınlerce kararın tasnıfını ve yazılımını goze alamıyordu Oldukça yoğun ve emek gerektıren bır surecın ardından tyı bır urun çıkardığımızı duşunuyoruz" dedı Bınlerce kararı kuçucuk dıskete sığdıran bu çalışma, kullanıcının bılgısayarına yuklenıyor Şırket yetkıhlerı, her yenı kararı telefon hattıyla ulaştıracaklarını belırtıyor ve abonelık olarak çok duşuk bır bedel saptayacaklarını, çunku kâğıt, baskı ve posta masraflarının olmayacağını, ustelıkbu yöntemle çok sayıda mahkeme kararının abonelere ulaşacağını vurguluyor Her bırınde bınlerce karar bulunan prog ramlar uç paket halinde satışa çıkanldı Çalışma yaşamını ılgılendıren yasaların yer aldığı bırıncı paketı, tıcaret ve ıcra ıflas yasalarının bulunduğu ıkıncı paket ızlıyor Medenı ve Borçlar Yasası'nı ıçeren uçuncu paket ıse ocak ayında satışa çıkarılacak Programda, Yuksek Mahkeme kararlarını karar tarıhıne, karar ve esas numarasına gore aramak olanaklı Kararlar yıne bellı bır konuya kanun maddeslne ya da kavrama gore aranabılıyor Bunun ötesınde seçme yerleşık ve ters kararlar ayrı bır bıçımde ıstenebıleceğı gıbı karar metnının prınter'dan çıkması da sağlanabılınıyor Kışısel bılgısayarlarda kullanılmak uzere hazırlanmış program 10 megabyte yer kaplıyor Clıpper dılıyle yazılan program, DOS ışletım sıstemı altındaçalışıyor Network yardımıyla kullanıcı sayısını arttırmak ıse olanaklı Dığer yasalarla ılgılı kararların gırılmesıyle artacak hafıza sorunu, merkezı sıstemle çözulecek Yasaların tumunun gırılmesı şubat ayının sonunda tamamlanmış olacak Her program paketı 3 mılyon lıraya satışa çıkarılmış, bu bedele 1992 yılına kadar çıkacak Yargıtay kararlarının gönderılmesının de dahıl olduğu belırtilıyor 20120 B nına enşebilmelıdır Ancak bır "CASE Aracı Arayuz Standardı" bulunmaması dolayısıyla değışık fırmaların yazdığı araçlar arasında bır uyum sorunu bulunmaktadır Bu amaçla yapılan çalışmaların en önemlisl PCTE (Portable Common Tools Envıronment) proıesıdır Öncelerı Avrupa Topluluğu ESPRIT program ı ıçınde başlayan PCTE projesı daha sonra Bağımsız Avrupa Program Grubu (IEPG) ıçınde Mıllı Savunma Bakanlıklannca desteklenen PCTE+ projesı olarak ele alınmıştır Bılındıği gıbı IEPG, NATO'nun Avrupalı uyelerınden oluşan, fakat NATO'nun dışında kalan bır topluluktur PCTE+ projesı tanımlama ve uygulama olmak uzere Ikı aşamadan oluşmuştur Turkıye projeye uygulama asamasında katılmış bulunuyor Sekız ulkeden on ıkı fırmanın bırlıkte yuruttuklerı PCTE+ projesınde Turkıye'nfh teknık yukumlülüklerı STFA SAVRONIK tarafından yerıne getırılmektedır Proje anlaşmasına göre STFA SAVRO NIK bır ıster çözümleme ve ıster tanımlama aracı yazmaktadır Bu araç önce UNIX ışletım sıstemı uzerınde gelıştırılmektedır Araç daha sonra ?CTE+ ortamına uyumlu hale dönuşturülecektır STFA SAVRONIK ayrıca PCTE'nın bır CASE aracı ortamı olarak değerlendırmesı hususunda da çalışma yapacak ve rapor hazırlayacaktır STFA SAVRONIK 11 Aralık 1990 salı gunu, Turk bılgısayar dunyasına bu konuda bır semıner sunmuştur "RECENT ADVANCES IN SOFTVVARE DEVELOPMENT ENVIRONMENTS AND THE ROLE OF PCTE" başlıklı semınerde yedı yabancı ve altı Türk uzman yaptıkları konuşmalar ve bır panel ıle yazılım gelıstlrme ortamları ve PCTE konusunda aydınlatıcı ve açıklayıcı bılgıler vermışlerdır STFA SAVRONIK, Boğazıçı Unıversıtesı ve Genelkurmay Başkanlığı tarafından düzenlenen semınere seksen kadar bılgısayar uzmanı katılmıştır Turkıye'de, yazılım mühendıslığı teknolojısınln ılerı bır düzeyınde bu tur bır çalışmanın olabılmesı, bır Avrupa teknoloji projesıne Türkiye'den katkı gelebılmesı şuphesız önemlı ve gurur verıcı bır gelışmedır D • NCR Genel amaçlı bılgısayarları System/3000serısıniilanedenNCRCorp bır entegre clıentserver ortamı olan "Cooperatıon' ıle ılgılı açiklamalar yaptı 54 yazılım modulunden oluşan dızı, çalışma grupları ıçın ortak uygulama programları, verıtabanı kaynakları, objectorıented teknolojı tabanh yazılım gelıştırme araçları ve X 400elektronık posta çıkışı sağlıyor Ilk versıyon Mart 1991 depıyasada olacak Cooperatıon • OS/2 Standart Edıtıon Server'lar ve DOS tabanh clıent ış ıstasyonları uzerınde çalışacak UnıxSystemVRelease4server' lar ıle DOS clıent ış ıstasyonları arasında bağlantı kuranbırversıyon, Hazıran 1991 'de çıkacak Bu yazılım Mıcrosoft'un LAN Maneger altındaçalışan EthernetveToken rıng yerelağları ıle uyumlu, NCR'nınkendıWAN Gatevvay yazılımı kanalıyla OSI, SNA ve X 25 genış alanlı netvvorklerıne bağlanıyor NCR'nın Cooperatıon ıle sağladığı olanaklar arasında eş zamanlı 3270 ve VT serısı termınal emulasyon, ANSI Level II ve IBM DB2 Structured Ouery Language verı tabanı sorgulama araçları ve çıkışlar, Mıcrosoft Windows 30 desteğı, SoftSvvıtch Inc 'nın Central adlı maınframe tabanlı elektronık posta çıkışı ıçın destek bulunuyor Kısa haberler DEC'ınVMSmaıl.lBMınProfessıonalOffıceSystem(Profs),DISOSS,veOffıceVısıon, HevvlettPackard Co 'ın NPDesk ve Novell Inc'ın MHS sıstemlerıne erışım mumkundur AT $ T ve Data General Corp gıbı, NCR da kullanıcı arabirimını HP'ln NewWave 3 O'ı ıçın lısans olarak ve uzerınde değışıklık yaparak geliştırmış • Virüslere hücum: Iki şırket bilgısayar vıruslerıne karşı savaşmak uzere guçlerıni bırleştırdı Softvvare Buıldersve S ES Internatıonal vırus temızleme servısı kurdular Yeni antıvirus program setı saatte 300 kadar dısketı ışlemden geçırebılıyor