Katalog

HOLOGRAFİ 8rown Ünıversitesl'nde holograflk levhalann etkinlığini ölçmek üzere model bir buro oluşturuldu. Normt camdan giren güneş ışığı (üstta) yalnızca pencereye yakın bölümü aydınlatarak masayı ve odanın dlp karanlıkta bırakıyor. Oysa pencer» özel holografik tabaka yerleştırildiç eğimlen artan ışınlar, tavana ulaşif. masanın ustünü aydınlatablllyorlar. Holografik tabaka için gereken uygulamalar Bu yöntem seralarda güneş ışınlannı oldukça geniş bir t yayarak daha az cam takılmasını sağlar. Guneş ışınlannı binaların derinlıklerine ulaştınr; aydınlık odat ışık eşıt bir bıçimde yayılır. Karanlık köşelere de güneş ışığı özel geliştirilen "holografik pencereler" sayesinde güneş ışığı, ulaşamadığı yerlere yöneltiliyor Çeviri: Anahid Hazaryan I şınları saptıran holografik yapı olarak adlandırılan holografik pencereler, üç boyutlu görüntüler oluşturmuyor. Bunların görevi, normal koşullarda güneş ışığının ulaşamadığı yerlere, ışınlara belll Wr eglm kazandırıp girmesini sağlamak. Bu yeni teknoloji pencerelere uygulandığında gün ışığı, evlerin ve büroların en dip köşelerine kadar girerek önemli oranda elektrik ve yakıt tasarrufuna neden oluyor. Işık dalgalarının kırılması çok iyi tanınan bir olay. Bu olgu tam olarak gözlenemez, çünkü ışık, gölge üzerinde çok az eğilir. Ancak engeller, dalga uzunluğuyla karşılaştırıldığında daha çok ve daha küçük ise bu durum gözle görülebilir. nın bir bölümünü parçalamak Ozere kullanılıriar. Şekilden ve aynalardan yansıyan ışık fotoğraf kiişesine ulaşır. Lazer ışınının her iki parçası da klişeye vardığında çarpışmadan kaynaklanan koyu çizgiler oluşur ve klişe yalnızca şekilden yansıyan ıştğın parlaklığını kaydetmekle kalmayıp aynı zamanda fazını da belirler. Faz, üç boyutlu görüntüleri yaratan etkendir. Işınlan saptıran holografik yapı da benzer biçimde kaydedilir, ancak burada herhangi bir şekil yoktur. Kırılmış lazer ışını ışığa duyarlı plastik üzerine ulaşır. Plastik, ışığa karşı koyabilecek niteliktedir. Bu, lazer ışığıyla bombalandığında moleküler yapısı bozulur. Bozulan yapı daha sonra kimyasal maddelerle yıkandığında bir boşluk bırakır. Tepe ve boşlukların biçimleri, ışığın ne şekilde kırılacağını belirler. Asitle kalıbı çıkarılan şekil, elektron mikroskobuyla görülecek derecede küçüktür. Arastırmacılar, ışığın dalga uzunluklarından her birinin nereye gideceğinı önceden belirler leştirecek çarpışma şeklini tasarlarlar. Harvard modeli Sera Şu anda bu tekniğin pek çok örnekleı ve bunları denemek için gereken birkaı model üretiliyor. Bunlardan Harvard mo dell olarak adlandırılan teknik, güneş eı üst noktaya ulaştığında ışınları en iyi şe kilde yansıtmak üzere tasarlandı. Güneş ufukta 70 derecelik bir eğıme ulaştığındı holografik pencere, normal bir camın ge çireceği ışığın iki katını yansıtarak odanır en dip koşelerini aydınlatabiliyor. Ancat holografik sistem yayılmış güneş ışınların da yararlı olamıyor. Uzmanlar, 30 derece lik bir eğimde de etki sağlayabilecek t * bakalar üzerinde çalışıyor. I Hologram nasıl oluşur? Işık dalgaları, su dalgacıklarına benzerler; biri diğeriyle birleştiğinde, çarpışma şekilleri oluşur. Bir ışının dalga çukuru veya tepesi bir diğerininkiyle karşılaştığında ışık büyür. Oysa tepe çukurla karşılaşırsa, her ikisi de yok olur. Hologramın oluşması için lazer ışınının ışığa duyarlı bir madde üzerinde donması gerekir. Normal hologramlarda lazerin hedefi, yansrtılacak şekildir; aynalar ise ışı10 öte yandan, güneş ışığının kuvvetli ol duğu zamanlar için tasarlanan hologra mın, kış mevsiminin zayıf güneş ışınların nasıl geçireceği, açıların ne şekilde ayar lanacağı soruları da gündeme geliyor. Ge nelde plastik, alta yerieştirildiğinde ışınlar daha iyi saptırır, ancak onları kabul ede bilecek açıları sınırlıdır. Oysa üste konu larak bu sorun giderilebilir; çünkü bu du rumda holografinin ışığı kırma yeterlilig azalmasına karşın açıları büyür. Gün ışığını arttıran teknolojiler aşırı d< recede pahalı; fakat holografik pencer geniş ölçüde üretilebilen ve daha ucuz bı yöntem. Yetkililer bu yeniliğin çok yakır da piyasaya sürüleceğini müjdeliyor. (Popular Sclenc«/Şubat1990