Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N HABERLER Bambu sevinci H em pandalar hem de yaşamları bambu kamışına bağlı mılyonlarca ınsan ıçın sevındırıcı bır haber Ingıltere'de yayımlanan Nature'ye göre Hıntlı bılım adamları farklı bambu turlerının yetışme suresını hızlandıracak bır yöntem gelıştırdıler, bambu kamışı çıçeklerı artık laboratuvarlarda uretılebılecek Yalnız bir kez çiçek veren bambu bitkisi laboratuvarda iki haftada çiçeklendirildi. S Otoban boyunca güneş enerjîsi üretimi olar hucrelı elektrık santralları ıçın genış arazılere gerek var 500 kılovvat elektrık ureten bır tesısın örneğın 20 000 metre kare uzerınde kurulması gerekıyor Dunya çapında eşsız bır pılot proje ıle şu sıralarda Isvıçre'de ozel arazılere gerek olmaksızın, otobanlarda buyuk çapta fotovoltalk elektrlk uretimln mumkun olup olmadığı araştırılıyor Kaplıcalarda gençljk tedavisi SAĞLIK Teknık, zayıf ve dayamksız tahtaların mobılya, ev, muzık aletlerı yapımında ve hayvan yemı olarak kullanılan Asya ulkelerının ekonomık geleceğı açısından önemlı Cambrıdge Unıversıtesı'nde botanıkçı olan Oavid Hanke, New York Tımes'ta yayımlanan bır yazısında "yenl teknlğin, dunya nüfusunun dortte blri Içln buyük önem taşıdığım" söyluyor Bır bambu bıtkısı yaşamı boyunca yalnızca blr kez çiçeklenir ve fıde verır Ve bu surecın uzunluğu da 12 lla 120 yıl arasında değışebılır A F Mascarenhas ve ıkı arkadaşı ıse ıkı bambu çeşıdını, hındıstancevızı sutu ıle bıtkı besleyıcı bır maddeden oluşan bır karışıma katarak kamışların ıkı hafta ıçınde çıçeklenmesını sağladı "Bu ıkı tur bambu fıdesının toprakta, uygun koşullarda, 30 yıl boyunca çıçek vermeden buyuduğu göz önune alınırsa sonucun da ne denlı olağan dışı olduğu anlaşılabılır" dıyor Handke Bu kamışlar toprağa ekıldıkten sonra sonucun aynı ölçude başarılı olup olamayacağı henuz bıhnmıyor, ancak bılım adamları uygulamanın toprakta da olumlu sonuçlar vereceğı kanısında Botanıkçıler buluşun, hem gelışkm bır bambunun uremesını kolaylaştıracağını hem de yalnızca Kuzeydoğu Çın'dekı gıderek seyrekleşen bambu ormanlarında beslenen ve yaşamları bu yuzden tehlıkede olan dev pandaların hayatta kalma şansını arttıracağını söyluyor (öu) N 13 otobanında bulunan 830 metre uzunluğundakı çevrede oturanları gurultuden koruyucu duvar uzerıne solar hucrelerınden oluşan 1, 3 metre genışlığınde bır şerıt yerleştırıldı Polıkrıstal solar hucrelerıyle donatılan 2208 modul öylesıne monte edıldı kı solar hucrelerının urettığı doğru akım 400 voltluk bır voltaja ulaşıyor Bu akım dalgalı akıma dönuşturuluyor ve yakında bulunan bır voltaj transformatöru aracılığıyla lokal elektrık şebekesıne bağlanıyor Maksımum guneş ışınında 100 kılowata dek ulaşmak mumkun Yılda ıse yaklaşık 140 bın kılovvat saat elektrık uretılebıleceğı tahmın edılıyor Tesısın, otobanın yakınında olması modullerın kısa surede kirlenmeslne ve bunun sonucu uretımde duşuşe yol açabıleceğını akla getırebılır Ancak surelı olçumler, etkı derecesınde kayda değer bır duşuş olmadığını gösterdı Yağmur ve kar, modullerı yeterlı oranda tekrar temızhyor Bu tesıs yaklaşık 2 mılyon Isvıçre Frangı'na mal oldu işletıcıler kılovvat saat elektrık başına bır frank hesaplıyorlar Alman solar elektrık tesıslerınde halen bunun ıkı mıslı malıyet rakamlarından soz edılıyor Uygun yerlerden yararlanıldığı takdırde isvıçre'dekı cadde ve demıryollarında 45 megavvattlık fotovoltaık tesıslerın kurulmasının mumkun olduğu belırtılıyor Bu, bır yıllık dunya solar hucrelerı uretımıne eşıt bır rakam (sn. nuw) Beyin ve davranış Belki de ışıkla tedaviye ihtiyacımız var! uhsal bır hastalığı olsun ya da olmasın, ınsanların duygusal durumu ve davranışlarıyla ıklımler ve mevsımler arasındakı ılışkı çok eskı zamanlardan bu yana dıkkat çekmıştır Dolunayla ruhsal durumun bağlantısı, çıldırma karşılığındakl İnglllzce terlmlerden bırl olan lunacy'yı doğurmuştur Bugun, aynı ılışkılerın bıyolojık temellerını araştıranlardan bırısı olan N.Rosenthal ve arkadaşları (ABD), çevrenın beyın bıyokımyasına olan etkılerını ıncelıyorlar T Kış mevsimi, kapalı havalar sizde çökkünlük mü yaratıyor? R Çevrenın kımyayı etkıleme araçlarından bırısı ışık: "Gunun uzunluğundakı değışmeler, beyındekı melatonın salgısını etkılıyor Melatonın salgısının karanlıkta arttığını bılıyoruz Işığın azaldığı dönemlerde (örn kış) çökkunleşen kışılere yapay ışık verıldığınde duygusal durumlarındakı çökkunluğun gıderıldığını görduk " Yapay ışığın antıdepresıf etkılerının gözlenmesı, kış geldlğlnde depresyonu olanlann iyileştiritmeleıi ıçtn yenı bır kapı açtı Aşırı uyuma, aşırı yeme ve çökkunlukle karakterıze bu tıp depresyonda, gunışığının yoğunluğundakı değışıklıklerın vucudun bıyorıtmınde yol açtığı bozulmaların rol oynadığı duşunuluyor Bazı araştırmacılar karanlık havaların herkesın ıçını karartabıleceğını, mevsımsel depresyon denebılecek özellıkte ayrı bir klınık tablo ıcat etmenın anlamsız olacağını one suruyorlar Rosenthal "mevsımsel affektıf bozukluk' adını verdıklerı klınık tablonun tedavısı ıçın "guneş kutusu" dedıklerı, kuvvetlı bır yapay ışık kaynağının altına oturularak tedavı olunan bır sıstem önerıyorlar Henuz pek ekonomık olmayan bu sısteme, sağlık sıgortacıları da bıraz çekımser bakıyor Rosenthal ıse ABD nufusunun % 6'sının bu dertten mustarıp olduğunu, ışık tedavısının er geç yerını alacağını söyluyorlar Gelışmeler de onu destekler yönde (yy) S era etkısı sonucu denızlerın tsınıp ısınmadığı konusunda bugune dek ulaşılamayan kesınlığı sınamak ıçın Amerıkalı ve Avusturyalı bılım adamları okyanusların ısılarını on yıl boyunca alışılmamış bır yontemle olçmek ıstıyorlar Bunun ıçın Hınd Okyanusu'nun guneyındekı Heard Adası yakınlarında denıze akustık bır sınyal verıcı bırakılacak Bunun uyarıları da Kuzey ve Guney Amerıka'nın, Afrıka'nın, Asya'nın, Avustralya'nın ve Antartıka'nın kıyılarında kayda geçılecek Su altındakı bu sınyallerın kıyıya ulaşma suresı denız ısısına bağlı ve bu nedenle de ısı ölçumune hızmet edebılecek Bılım adamları bu yontemle yılda yuzde bır oranındakı ısı değışıklıklerını bıle tespıt edebıleceklerını umuyorlar (sn) Denizler için "termometre" ermal (kaplıca) tedavı yöntemlerı orta yaş uzerındekı herkes ıçın zorunlu bıralışkanlıkolmalı Sındırımsıstemı bozukluklarından karacığer rahatsızlıklarına, bronşıtten menopoz sıkıntılarına kadar pekçok hastalığın lyıleştırılmesınde kaplıca tedavılerının önemlı bır yer tuttuğu bılınıyor Kaplıca zıyaretı yapmak, yaşlı bır hasta olmayıgerektırmıyor Suyunyaşantımızda önemlı bır yerı var Ortalama 70 kılo ağırlığındakı bır kışının hucrelerı 30 It, kanı 4 It, çeşıtlı dokuları ıse 22 It su ıçerıyor Suyun karacığerden saf ra yollarına, böbreklerden cılt hastalıklarına, kemıkveeklemağrılarınadekuzanan pekçok rahatsızlığa lyı gelen bır madde olduğu bılınıyor Çok çeşıtlı su turlerı mevcut örneğın çamur banyolarında kıllı sulardan yararlanılıyor Bır suyun hafıf ya da sert olması bıleşımlerındekı kalsıyum ve magnezyum tuzları ıle olan ılışkılenne bağlı Ne hafıf ne de sert sayılabılen sodyumklorur ıçeren suların, karacığer mıde ve bağırsak rahatsızlıklarına lyı geldığı bılınıyor Bu sular, görevlen sındırım sıstemını kontroletmekve bağırsak faaiıyetını duzenlemek olan mıdebağırsak hormonlarının oluşumunu kolaylaştırıyor Asıt, sodyumklorur, bıkarbonat ve radyoaktıf maddeler ıçeren ve hafif olarak nıtelenen olıgomıneral sular ıse doğrudan vucudun boşaltım sıstemı uzerınde etkılı oluyor Bır yandan böbreklenn fonksıyonunu hızlandırırken öte yandan ıdrar boşalımını kolaylaştırıyor (a.k.)