Katalog

MEDİTASYON Meditasyonun bir faydası var n Kendi duygularına gözlemci olmak, savunma mekanizmasının zayıflaması meditasyonun risklerini meydana getirir. Baştarafı 1. Sayfada Her tur ınsanı soruna (can sıkıntısından kansere) çozum getırebılen dunyadakı savaşlara son verecek olan bır terapı tarzının var olabıleceğını kabul etmek ne olçude mumkun? Bunun yanı sıra etkılılığı ve etkı tarzı hakkında spekulatıf bılgıler dışında çok az cıddı araştırma urunu olan bılgı var Onemlı bır kısmının SSCB de yapılmış ol duğunu ancak çok azının Batılı bılımsel kaynaklara aktarılmış olduğunu belırtmekte yarar var Medıtasyon konusunda, tıbbın kuşkularının onculuğunu yapanlardan bırı Freud'du Bılımsel olmayan dinsel ve akıldışı bulduğu medıtasyonu aforoz etmış tı Mıstık Doğu felsefelerıne daha sıcak ba kan Jung ıse, Doğu felsefelerının Batılı lar elındekı kullanım tarzına aynı sıcaklığı gostermıyordu Jung'a göre, ınsanlar "kendi fç dunyalarıyla karşı karşıya gelemeyecekleri, kendi ruhlarından ışe yarar blr şey çıkacağına en ufak bir inanç duymadıkları" ıçın yogayla, diyetlerle, bir suru mistik metnı okumayla zaman geçırıyorlardı Modern psıkıyatrının başlarından bu yana suren kuşkuculuğun temelınde soz ve eylemle beyındekı yapıların ve ışleyışlerının değışemeyeceğı ınancı yatıyor Bu ınancın yakın zamanlara' değın 'haklı' bir temelı olabılır, yanı 'elle tutulur, gozle gorulur' olmayan şeyı kabullenmeyen klasık tıbba kendi bakış açısı çerçevesınde hak verebılırız Ama, son yıllarda nöroblyoloji ve kognltif pslkolo|ldekl keşıf ve buluşlar, psıkoterapıler sırasında neler yapıldığını, beyınde neler olduğunu ortaya koymaya başladılar Bu yazıda, pslkoteraplnln blyolojlk temellehne glrmeyeceğlm, ama medltasyona lllşkln araştırmalar, konu hakkında aydınlatıcı olabılır Bu sorunun cevabını bulabılmek ıçın meditasyonun temelındekı psikoblyolojlk öğeleri bulmak yolu açar Meditasyonun ustune geçırılen mıstık, dını ya da felsefı gıysılerı blr kenara bırakırsak, en yalın halıyle onu, dikkatln an ba an denetim altında tutulması olarak tanımlayabılırız örneğın konsantre olma esasına dayanan bır medıtasyonda dıkkatı bellı, tekrarlayıcı bır uyarana sınırlayarak (dua, sözcuk, soluma gibı), edılgın bır şekılde konsantrasyon sağlanıyor, dıkkatın odaklaştığı noktadan uzaklaşmasının önune geçıhyor Yaygın bır gevşemeyl meditasyonun dertnlığiyle orantılı olarak çeşıtlı düsünsel ve duygusal değişiklikler ızlıyor Yanı, meditasyonun ılerı evrelerınde, dığer bır yazıda "akış" dıye ısımlendırdığımız, bılınçlılık değışımlerı ortaya çıkabılıyor Mıstık durumların ılıntılendırıldığı değişiklikler de 12 bunlar Deglşlkllklerin, bcyln flzyolojl«Indeki bellrgin ctoğişlkllkterkı karşılıklı olduğunu gösteren çesitli kanıtlar var. Genel bır gevşemeden söz etmıştım Kaa gevşom«aln«; kan basıncında, nabızda, solunum sıklığında azalma, beynın çeşıtlı bölgelerındekı kan akımında değışme gıbı flzyolojik olaylar eşlık eder Bu fızyolojık değışıkhklerın buyuk kısmının beyın dışı organlarda olması aldatmasın, hemen hepsı beyındekı yuksek merkezler tarafından denetlenen ışlevlere ılışkın değişiklikler Bu dolaylı kanıtların yanı sıra beyln dalgalannda EEG ıle saptanan farklılaşmakars ılığına ışaret edıyor lar da nMdttaayonun blyolojlk düzeydeki Düşünce sürecinde değişme Medıtasyonu psıkoterapıstler açısından tartışmalı kılan nokta, terapılerle paylaştığı ortak bıyolojık temel değıl Düşünce ve duygu duzeyınde yol açtığı değişiklikler Medıtasyon yapan bırısıne gevşeme ötesınde olan bıtenı, hıssattıklerı sorulduğunda çok farklı şeyler bıldirmıyorlar Dıkkatıni bellı bır noktaya odaklaştırmış olan kışı, bellı bir konsantrasyonu sagladıktan sonra özel bır "durum"a gırıyor Ouşunce surecını dışandan ızleyebıkJığı, dıkkatını konsantrasyon sağlamasına yardımcı olan nesneden ayırdedıp, her türlü uyarana yönelttığı bu "durum", medltasyoncunun bir çeşlt hedefl. Kışının kendısını, düşünce surecını ve duygularını edılgın btr gözlemcl glbl Izledlğl bu "durum"u psıkanalız seanslarındakı serbest çağrışımla benzetmek mumkün Her ıkı halde de birlncll süreç dedığimız düşünce tarzı egernendır Dış dunyayla ılışkıler ıçerısınde de edınılen bılgı, verı ve duygular bırıncil sureçten geçırılerek, Iç dürtyalar Içln anlamlı şemalara dönuşturulürler Blrincil dendığıne göre, bır de Iklncll var, tabıı Iklncll «ursç, mantık ve sağduyuyu esas alarak dış dunyayı değerlendırır Medıtasyon sırasındakı gözlemcılık duşunce ve duygulara dışandan bakışı sağlarken, düşünce ve duygular birincll sürecln ılkelerıne tabı tutulurlar Bunun sonucunda ne olabılır? lık eden bedensel duyumlara yönelir Kızgınlığın, nedenı olan gurültu ortadan kaybolduktan sonra da surmesı, bıreyın kendisının urettığı bır kızgınlığa takılıp kaldığı ızlenımını uyandırır Sonuçta, meditasyoncu, uyaran ıle oluşturduğu duyguyu ayrı ayrı algılar Gurultu sonucu oluşan kızgınlığı, "ben kızgınım" dıye değıl de "ortada bır kızgınlık var" dıye tasvır eder Kızgınlığı, öfkeyı bu şekılde duygusu olarak tanıyan kışının dığer duygularıyla tanışması da benzer şekılde olur yarlılıktakı artış savunmalann zayıflaması nı, geçmışe aıt ve bastırılmış yaşantılarır tek tek yuzeye, bılınce fırlamasını doğuruı Bırıncil surecın genelgeçer kurallara faz la aldırış etmeyen ılkelerı huküm surme ye başlar Meditasyon ciddi riskler taşırl Çok canlı, vurgulu Medıtasyon yapan kışılere yaşadıklarını sorduğumda, çok ustunde durdukları şeylerden bınsı, nesneler ve imgeleıin rank, biçlm gibl özelliklerinln çok canlı, vurgulu olması Bır kalem sadece bır yazı aracı değıl, ele gelışıyle, renklerı, ışığı yansıtışıyla, kâğıda dokunuşu ve onun ustunde kayışıyla da var olan bır nesne olarak algılanır Az önce sözünu ettığım duygu ve aıt olduğu uyarının bırbınnden ayrı olarak algılanışının da benzer buyuteçlerden geçtığını duşunebılırız Medıtasyon sırasında, pek çok yaşantı ve ımge farklı bır gözle tekrar görulur Du Meditasyon anında bir gürültü olsa Sorunun cevabına geçmeden, şu dışandan gözlemcl olma "durumu" ıçın sıkça verılen blr örneği aktarayım Medıtasyon sırasında bır gurultu oluyor Medıtasyon yapan kışı, gurultuyu tüm şıddetıyle algılar Sonra da gurultuye karşılık olarak oluşan kızgınlık ve huzursuzlugun ortaya çıkışını ızler Ardından, dıkkat kızgınlığa eş Meditasyon sürecinde ortaya çıkan bı durum (kendi duygularına gözlemci ol mak, bırıncil surecın egemenlığı savun maların zayıflaması), meditasyonun risk lerinl de getırır Ruhsal hastalıkların oluşumunda sa vunmaların zayıflamasının, benliğln b& lünmesi ve bır bölumunun "gözlemci" ro oynamasının temel mekanızmalardan ol duklarını bılıyoruz Yanı, medıtasyon sürecinde olan bıtenlerie psıkotık çözulmelerde olanbıter arasında blr paralelllk var Zaten psıkıyat rıstlerı, psıkoterapıstlerı ürküten de genel lıkle bu paralellık oluyor Medıtasyon sırasında gırdığı gözlemc konumundan çıkamayan, çözülen klşileı olması meditasyonun reddını gerektırmez Ama, "tedbiri elden bırakmamak lâzım" Meditasyonun zarar verebıleceğı kışıler ol duğunu kabul etmek, belkı de bır parçt