Katalog

GEN ARAŞTIRMALAR I Bağışıklık sistemini güçlendiren yeni maddeler Ölümcül hastalıklara yeni darbeler Yeni maddeler bağışıklık sistemimizin temel elemanları olan beyaz kan hücrelerinin büyümesini dramatik bir biçimde hızlandırıyor. Aslında vücudun kendi ürettiği maddeler olan "koloni uyaran faktörler" şimdi gen teknolojisi sayesinde büyük miktarlarda üretileblliyor. Çeviren: Ismail Murat George Morstyn, CSF semınerının sonuna gelmıştı Konuşmasının oldukça uzun surmesıne karşın dınleyıcılenn ılgısı hıç dağılmamıştı, çunku açıkladığı sonuçlar gerçekten parlaktı CSF olarak adı kısaltılan madde grubu, vucudun kendısı tarafından uretılen buyume faktorlerı Yeterlı dozda venldığınde CSF, ağır hastaların vucudunda beyaz kan hücrelerinin (akyuvar, lökosıt) çoğalmasını ve etkınlıgmı uyarıyor En buyuk ustunluğu ıse bunu yaparken hıçbır yan etkıye yol açmaması Dunyanın önde gelen Immunolojik araştırma kurumlctrından olan Melbourne'dakı 'VValter and Elısa Hall Ir.stıtute for Medıcal Research' toplantı salonunda seçkın bır dınleyıcı topluluğu karşısında Dr Morstyn CSF'nın önemını anlatıyor Beyaz kan hucrelerı organızmanın ınfeksıyonlardan korunmasında ve kanser hucrelerının yok edılmesınde en önemlı yere sahıptır Onlarsız, vucut her türlu mikrobik saldırgana karşı savunmasız kalır. Normalde zararsız mıkroplar bıle hastanın olum nedenı olabılır AIDS hastalığında bağışıklığın neredeyse tumuyle yok olduğu son dönemınde ve bağışıklığı zayıf kanser hastalarında böyle bır durum söz konusudur ingılız tıp dergısı "The Lancef'ın mart 1988 sayısında Dr Morstyn ve çalışma grubu, gen teknolojısıyle uretılen GCSF'ye ıhşkın kapsamlı klınık deneylerın sonuçlarını bıldırmışlerdı GCSF, akyuvarların özel bır grubu olan granulosıtlerın buyumesını uyaran faktör Bu klınık çalışma ıçın Melbourne Kralıyet Hastanesı'nde metastaz yapmış kanser nedenıyle bulunan 45 ıle 75 yaşiarıarasındakı 15 hasta seçılmışt Bır Tıp Devrimlnin Belgesı Avustralyalı araştırmacılar ılk defa CSF sınyal maddelerıyle akyuvarlann bölunme ve olgunlaşmasını uyardılar(Ör) planda bölunme durumundakı bır akyuvar hucresı) Olağan tedavinin yan etkileri Bu hastalara uygulanan olağan tedavı, kanser hucrelerını olduren sıtostatıkler Ne var kı sıtostatık ılaçlar aynı zamanda hızlı hucre bölunmesı olan normal dokuları da tahrıp edıyorlar Bu tur dokular arasında mukozalar ve kan yapımının merkezı olan kemık ılığı de yer alıyor Sıtostalıklerın yan etkileri arasında saçların dökülmesi, bulantı, kusma, kllo kaybı var ve en korkulanı, bu tedavı nedenıyle kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin ve dığer kan elemanlarının azalması nedenıyle kanama ve Infeksiyon rıskı rağmen çoğalmayı ve Islev gören granülosltlere dönüşmeyi basaracaklar mı?" Granulosıtler ya da tam adlarıyla "nötrofıl granulosıtler" kandakı akyuvarların en buyuk grubu olduğundan araştırma öncelıkle bu gruba yoneltılmış Çalışma, 18 gunluk bır gözlem suresı ıçınde gerçekleşmış llk 5 gunde hastalara damar ıçı yolla GCSF ınjekte edılmış, ardından 3 gun beklendıkten sonra dokuzuncu aunde tek doz halınde bır sıtostatık olan Melfalan adlı ılaç uygulanmış Onuncu gunden on sekızıncı gune kadar gruplara ayrılan hastalara kılogram başına 60 mıkrograma kadar çeşıtlı dozlarda GCSF ınjeksıyonlanna devam edılmış Buyume faktörunun çeşitlı dozlarda verılmesınm nedenı, araştırmacıların bir doz/etkı bağıntısının olup olmadığını ortaya çıkarmak Her hasta ve kanı her gun ayrıntılı bır bıcımde ıncelenmış Bu klınık çalışmanın sonuçları gayet açık den bırkaç gün sonra yıne eskı duşuk duzeyıne ındı Bu, şaşırtıcı değıldı, çunku beyaz kan hücrelerinin ömru normalde bırkaç saattı • GCSF'nın etkısı doza bağlıydı Doz ne kadar yuksek tutulursa kandakı granulosıt sayıst o kadar fazla oluyordu Görulen tek yan etkı bazı hastalarda GCSF ınjeksıyonu sırasında kemık ağrılarıydı GCSF ateş ve alerjı gıbı reaksıyonlara yol açmıyordu Melbournelu doktorların başarısı bır ıstısna değıl Kasım 1987'de başka bır çalışma grubu GCSF maddesını sıtostatık tedavısı görmekte olan 20 akclğer kanserl vakasına uyguladılar Daha sonra GMCSF maddesıne geçıldı Bu faktör hem granulosıt hem de makrofajların uyarılmasında etkıhydı Boston/Los Angeles grubunun yuruttuğu bu uçuncu çalışmada kemık ılıklerı bozuk olan 16 genç AIOS hastasmda CSF etkısı çarpıcıydı Bırkaç gun ıçınde hastaların akyuvar sayısında mukemmel artışlar elde edıldı Bu başarıların ardından CSF çalışmalarının daha genış hasta gruplarında surdürulmesı gundeme gelıyor Aslında CSF'nın mazısı altmışlı yıllara kadar gıdıyor 1965 yılında yıne Melbourne'da keşfedılen koloni uyarıcı faktorlerın keşıf öykusu oldukça ılgınç Araştırmacılar bır farenın tlmus bezı tumorunden hucre kulturu hazırlamaya çalışıyorlardı Tımus, ınsanda gögüs kemıgının arkasında yer alan, bağışıklık hücrelerinin olgunlaşma Yanıt aranan soru Melbournelu doktorların bu çalışmada yanıtlamak ıstedıklerı soru şu "Sitostatik tedavlsine ek olarak hastalara GCSF verlldlğinde hastaların kemik lliğindekl kökhücreler altostatlk tedavlslne Vucutta şıddetlı bır savaş anı Beyaz kan hucrelerı, lokosıtler bır ıltihap kaynağına uşuşmuşler Görevlen proteın yapılanna saldırmak, çünku onlan düşman görduler Elde edilen sonuçlar • Hasta k'anındakı granulosıt sayısı GCSF ınjeksıyonundan sonra bırkaç saat ıçmde 10 misline kadar artıyor Gerçı dokuzuncu gunde sıtostatık verılmesı, granulosıt sayısında kısa surelı bır duşmeye yol açıyor, ancak beyaz kan hucrelerı hemen kendılerını toparhyor GCSF sıtostatık ılacın kan oluşumu uzerındekı olumsuz etkısını açıkça ortadan kaldırıyor • Granulosıt sayısı, GCSF verıldığı surece yuksek kaldı, ancak deneyın bıtımın