Katalog

Ç EV R E Bİ LİM Y A Y I N Daha iyi yakıt arayışı "Otomobil uçar gider" Ama en iyi "uçuşu" benzinle değil, metanolla, yapar. ömer Kuleli Osman Gıirel am Munır Nurettın'ın 'Otomobil uçar gıder' şarkısını besteledığı gunlerde mıydı bılemıyoruz, ama çok uzaklarda bır yerde Amerıka nın Daytona kentındekı otomobil yarış pıstınde onu keşfettıler Geleneksel Indıanapolıs 500 yarışlarında otolar ıçın her turlu yenılığı deneyen muhendısler, benzinden daha iyi bır yakıt ararken, ustun yanma ozellıklerı ve motorla çok iyi uyum sağlaması nedenı ıle, metanolu denedıler Ama o yarışta kullanılması metanolu tum otomobil sanayııne kabul ettıremedı Hâla benzın kullanıyoruz Bnzılya başta olmak uzere bırkaç ulkede metanolun en yakın akrabası olan etanol, benzıne karıştırılarak kullanılıyor, hatta yalnızca etanol yakan tıcarı otolar da var ancak tum dunya ölçeğınde uygulama çok kısıtlı Hıç kuşkusuz otomobılleşme 20 yuzyılın en belırgın ozellıklerınden bırısı Insan ozgurluğunun sımgesı olarak sunulan otolar son yıllarda çevre kırlılığının başlıca nedenı olarak suçlanıyorlar, enerjıyı ısraf etmekle suçlanıyorlar, doğanın beton ve asfaltla kaplanmasına neden olmakla suçlanıyorlar ama kımsenın de onlardan vaz geçmeye nıyetı yok Herkes gelecek yuzyılın otolarını daha iyi yapmak ıçın uğraşıyor Bu çabalardan bırısı de çevreyı daha az kırletecek enerjı kaynakları ıle otoları çalıştırmak Yıllardır adı bılınen metanol bu nedenle yıne gundemde, tek umut değıl, ancak seçeneklerden bırı Kanımızca metanol Turkıye ıçın bır seçenek olamayacaktır ama dıkkatlı bır planlama ıle 20102020'lı yıllarda GAP bolgesinde ortaya çıkacak tarımsal atıkları etanola donuşturup oto yakıtı olarak kullanmak, mantıklı bır seçenek olabılır Her şeyden one alkoller, benzın motorın, gazyağı gıbı hıdrokarbonlardan daha kolay daha temız yanarlar Metanolda hıç karbonkarbon kımyasal bağı yoktur etanolda ıse bır tane vardır Oysa benzının ıçındekı hıdrokarbonların ıçınde 59 tane, çeşıtlı kuvvette karbonkarbon bağları vardır Işte bu bağlar çoğaldıkça yanma zorlaşır, ıslenme, katranlaşma artar Doğal olarak da boylesı bır yanma surecınden cevreye daha çok kırlettcı maddeler salınır Işın bu yanı al kollerın lehıne ancak resmın bır de tersıne bakalım Alkollerın kımyasal yapılarındakı oksi|en yanmayan yakan bır elementtır, dolayısı ıle ıçınde bulunduğu yakıtın bırım hacrnı/ağırlığı başına verdığı enerjıyı azaltır Benzın gıbı hıdrokarbon yakıtlarda ıse karbonoksıjen bağları yoktur var olan karbonhıdrojen ve karbon karbon bağlarının enerjılerı de yuk sektır bu tur yakıtların ısıl değerlerı de daha yuksektır Orneğın benzının ısıl degerı metanolunkının ıkı katıdır Oto yakıtı olarak b«nzin v« a*c«n*kl«rin karşılaatın.mMi Motanol i a m m a d d * yeterltğı ^evreye zarsr Oionun malıystı Kuilanım esnekfığı Dtonun periormansı Yakıt malıyeiı stek a ; stek çok Yakıt doldurma koiayiığı Benzınden çok daha ryı Benzınden çok d«ha kötu o Ba/ızıne banzer + + • • O/ + + * 0 0 0 Antibiyotikler Temel bilgiler ve klinik kullanımlar EDİTÖR: H.Erdal Akalın I TURK TABİPLER BİRLİĞI YAYINLARII 174 S. DoftalOaı + + + + 0 Baaınçlı LPO • 0 • EMctrfk + + + * O/ + T 0 0 A + Banzından bıraz daha iyi Banzmden bıraz daha kötu LPG Sıvılaatmlmıa PMrol Gazları (Tup B U ) faydalı ışe dönuşturulmesıdır Oysa bu oran, alkollu otolarda daha yuksektır, metanol ıçın verım %3050 arasındadır Ancak bu yuksek verımlı motorun benzınlı motordan farklı daha kuçuk, bır başka deyışle gunumuzun standartlarından değışık olduğunu da ekleyelım Metanol üretimi Metanol (metıl alkol) ılk kez odun artıklarının ısıtılması sonucunda çıkan maddelerın ıçınde keşfedıldı O gun bu gun adı odun alkoludur. Bu odundan da neler yapılmıyor kı ca nım Fı tarıhınde bırısı mılletvekılı adayı yapmayı önermıştı Neyse bız odunu metanol adayıdır deyıp geçelım de kımse ler gocunmasın Sonra efendım metanol yalnızca odundan yapılmaz, komurden ve de hatta Rus malı doğal gazdan bıle yapılır Metanol iyi bır yakıttır, ancak ağabeyı etanol gibi ınsan yakıtı olarak kullanılamaz Çok zehırlıdır ıçıldığınde gozlerı etkıler çabucak korluğe yol açar Bu ozellığı onun oto yakıtı olma şansını da azaltmaktadır çunku ınsanların çoğu guvenlık gerekçelerı ıle boylesı zehırli bır maddeyı otolarının tankında bulundurmak ıstememektedır Sıze yenı bır oto yakıtını kısaca tanıtmaya çalıştık Bu ya kıtın henuz tıcarı değerı yaygınlığı yok Ektekı çızelgede metanolun ve dığer enerjı seçeneklerının benzinle bır karşılaştırılması var bakın, duşunun seçın beğendığınızı Ama seçımınızde bır tek olçut ıle hareket etmeyın sakın Sonra sıslı havalarda Ankara'nın havasının kaçak komurden kırlendığını soyleyen polıtıkacılara benzersınız Sahı neden bızım bılım adamlarımız kentlerımızın hava kır lılığının nerelerden kaynaklandığını ülçmuyorlar doğru duz gun? Kentlerın havası yazın da kırlı hem de nasıl Kım yakıyor bu kaçak (ne demekse Turk komurlerının adı da kaçağa çıktı ) komurlerı ağustos sıcağında Bursa da Ankara da Istanbul da bızı zehırlemek ıçın9 Olmaz kı canım bu kadar cehalet Yarabbım aklım sana emanet Nerede, kım ne zaman deyıp durmayın, hıç gazete oku muyorsunuz galıba son zamanlarda sız1 ntıbıyotıklenn bulunuşu, yırmıncı yuzyıl tıbbında yenı bır donemın baslangıcıdır Otuzlu yıllarda sulfonamıdlerın keşfı, ardından kırklı yıllarda penısılının bulunması ıle ınfeksıyon hastalıklanndan olumlerde hızlı bır azalma goruıZr Antıbıyotıklerın keşfınden once yırmılı yıllarda zatürreeden olum oranı bınde 107 ıken, antıbıyotıklerın bulunmasından hemen sonra kırklı yıllarda aynı oran bınde 70'e duser İlac endustrısının hızlı gelısımıyle bırlıkte antıbıyotıklerın gelısımı devam etmıs, ılk antıbıyotığın bulunusundanbugune kadar 50 yılı askın sure ıçınde daha guçlu ve guvenılır antibiyotikler uretılmıştır Yurdumuzda tuketılen ılacların uçte bırıne yakınmın antıbıyotık olduğu ve bunlann coğunlukla bılıncsız kullanıldığı goz onune alındığında, antıbıyotık teaavısının temel ılkelere bağlanmasının onemı ortaya çıkmakta Bu amaca yonelık olarak hazırlanan "Antibiyotikler" kıtabı, çeşıtlı tıp fakultelerımızden uzman ve oğretım uyelerıriın'ışbırlıöıyle kaleme almarak, TURK TABİPLER BİRLİĞI tarafından yayımlanmış Kıtabın gırıs bolumunde yazarlar, antıbıyotıklerın yaygın ve uygunsuz kullanımının beraberınde getıraığı sorunları, bakterı dırencı gelışmesı, antıbıyotık yan etkılennın artışı ve gereksız ekonomık yuke neden olması gıbı ana başlıklarla belırtıyorlar Antıbıyotık kullanımında ızlenecek temel ılkeler ıse doğru yerde, doğru hastalık etkenıne karşı, yeterlı bılgılerın ışığında, tedavıde başarının ızlenerek, başansız kalındığında bunun nedenlerı değerlendınlerek antıbıyotık kullanımı seklınde ozetlenebılır Kıtapta antibıyotıklere ılıskın temel farmakoloıık kavramlar, kombınasyon tedavısı, koruyucu (profılaktık) antıbıyotık kullanımı, antıbıyotıklenn yan etkılen ve gunumuzde kuilanılan antıbaKterıyel, antıvıral ve antıfunqal ılaclara ılıskın bolumler yer alıyor Prof Dr H Erdal Akalın'ın edttorluğunde TURK TABİPLER BİRLİĞI tarafından yayımlanan 'Antıbıyotıkler' kıtabı, hekımler ve tıp oğrencılen ıcın bufconudason gelısmelerı ıceren, akılcı antıbıyotık kullanımının ana ı/kelerını pratık uygulama ıçınde veren, yazarlann klınık deneyıme dayanan bınkımlennı aktaran bır yapıt (ı.rn ) Sera etkisi yapan gazlar Benzının ıçıne oktan sayısını yukseltmek ıçın çok zehırli kurşunlu bileşıkler (TEL) koyuyoruz Bu maddeler motorun ıçındekı yanmadan sonra, kurşun oksıt olarak otonun eqzoz borusundan dışarı atılıyor ve en onemlı çevre kırletıcılerden bırı olarak bılınıyor Egzozdan dışarı atılanlar bu kadarla kalmıyor yuzlerce yanmamış hıdrokarbon, kı benzen toluen gı bılerı kanser yapıcıdır, bırkaç tur azot oksıt ve bunların guneş ışığının etkısı ıle bırleşmesı sonucunda oluşan aldehıtler ve de ozon Bır de bunlara yanmanın dığer gazlarını karbondı oksıt ve karbonmonoksıdı ekleyın, ışte sıze sera (greenhouse) etkısı yapan gazlar Metanolun oktan sayısı 90 etanolunkı 95, yanı oto motorlarında yakılması kolay ve iyi Yandıkları zaman yalnızca karbondıoksıt ve su buharı çıkar, bu nedenle de temiz yakıttırlar. Metanol ıle çalışan motorlar benzınlı ve dızel motorlardan daha kuçukturler Karburatorlerl yoktur, yakıt doğrudan motora puskurtulduğu ıçın motor soguk havada blle çabuk çalıştırılabılır Yanma sırasında motordan ısı kaybı az olduğu ıçın motor daha verımlı çalışır Kırlılik ölçumlerı metanollu otonun çevreyı benzınlı otoya gore %80 daha az kırlettığını gostermektedır Bunun onemlı bır nedenı de benzınlı otonun tankındakı yakıtın kımyasal ener jısının ancak %1520'sının, en ıdeal koşullarda bıle %35'ının, 22 Ç Ö Z Ü m Ü (Geçen haftaki polisiye öykünün yanıtı) lı Yelkovan cınayetının polıs dosyasını gözden geçıren Cana Hanım olayı, daha önce herhangı bır araştırma yapılmamış gıbı en baştan ele aldı Delıl yetersızlığınden dolayı cınayetı bılımsel ve lelsefı bır kural olan ve Ingılız fılozof VVıllıam of Occam'ın gelıştırdığı bır teorıden buyuk olçude yararlanarak çozmeyı amaçladı Occam kuralına gore, mevcut verıler ıhtıyaçtan fazla kullanılmadığı gıbı eldekılere uyan en basıt teorı de dığerlerı arasından seçılmelıydı Cana Hanım'ın planı, olayla ılglli her şeyi gozden geçırlp sonuçta en basıt açıklamayı bulmaktı. Kıme aıt olduğu bılınmeyen bır kan orneğı ıle Yelkovan cınayetıyle ılgısı yok gıbı gözuken fakat aynı saatlerde ışlenmış olan başka bır cınayet Cana Hanım ıçın başlangıç noktasıydı iklncı cınayette oldurulen Ayşe Durust'un kanının Alı Yelkovan'ın çalışma odasında bulunan kan ıle aynı olduğu saptandı Polıs, bu sonuçtan tatmın olmayarak Yelkovan olayını delıl yetersızlığınden kapatmak uzereyken Cana Hanım, Occam kuralını uygulamaya devam ederek cınayetı çözmeyı ba A şardı Televızyon tamırcısı Selım Durust'e cınayetı ayrıntıları ıle anlatınca, suçunu ıtıraf etmek zorunda kaldı Cana Hanım'ın açıklaması şöyle ıdı Selım Durust, Yelkovan'ın evıne ıkı kez gıtmıştı Cınayetten bır gun oncekı gıdışınde Yelkovan'ın sekreter aradığını duydu Hala evlılığını yurutebılme çabası ıle bunu karısına söyledı Ertesı gun Ayşe, Yelkovan'ın evıne gıttı ve sekreterı olarak ışe alındı Selım Durust, Yelkovan'ın evıne ddnduğunde karısı yenı ışıne başlamıştı ve oğle tatılıydı Bu durum Ayşe Hanım tarafından yarım bırakılmış sandvıçe ve odadakı ekmek bıçağına açıklık getırıyordu Ayrıca Selım'ın bu ıkıncı zıyaretı şırket kayıtlarında da gozukmuyordu Alı Yelkovan dışarıdaydı Ayşe Hanım kocasına, artık ış bulduğu ıçın ayrılmak ıstedığını söyledı Selım ofke ıçınde karısına saldırdı Ayşe kendını korumak ıçın bıçağı kullandı ve bu sırada yaralandı Sonuçta zafer Selım'ın oldu Karısının boynunu kırarak onu öldurdu Cesedını arabasına koyup nehıre atmadan once Alı Yelkovan eve döndu ve Selım bır şahıtten kurtulmak ıçın Yelkovan'ı göğsunden bıçaklayarak öldurdu