Katalog

O T O M O B İ L T A S A R I M Raymond Loewy "Çirkin şey kötü satar" sloganının babası olan Loevvy, her zaman "daha güzeli yapma" çabası içinde oldu Korhan Gümüş ı yılında Pa|ris'te doğan R.Loevvy, Amerika'da bulunan kardeşinin yanına giderken gemide tamamen bir tesadüf sonucu tanıştığı bir sanayici sayesinde sanayi dünyasına adımını atar. Hiç tanımadığı ve hiçbir artistik birikiminin olmadığı bu alanda, R. Loevvy'nin yıldızı kısa sürede bir "sanayi estelikçisi" olarak parlar. R. Loevvy'nin göçmen olarak gittiği bu ülkede en ünlü sanayi tasarımcısı olarak parlaması belki de sanayinin yeniliğe olan ihtiyacı içinde daha iyi anlaşılabilir. Her zaman "daha güzeli yapma" çabası içinde olan R. Loevvy, belki otomobile fazla bir teknik yenilik getirmemiştir, ama sanayinin sanata olan ihtiyacını en doğru anlayan ve karşılayan kişilerden biri olmuştur. Bırçok kişi bu ünlü tasarımcıyı Cola satış makinesi tasarlaması veya Frlgldalre soğutucuları ile tanır. Ama onun otomobil tasarımı alanındaki ünü, diğer sanayi ürünlerinı aşmıştır. "Çirkin şey kötü satar" sloganını her fırsatta tekrarlamış olan R Loevvy,asıl güzelliği basitliğin yarattığını söyleyerek hızla gelişen otomobil teknolojisinde sanayinin estetikle bütünleşebileceğini güzel b'çimde göstermiştir. R. Loevvy'nin otomobil tasarımıyla ilgilenmesi 1930'larda başlar. 1938 yılında ise Studebaker için çalışmaya başlayarak en ilgi çekici modellerini ortaya koyar. Bu çalışma Studebaker fabrikalarının kapandığı 1962 yılına kadar sürmüştür. Otomobil estetiğinin babası 1893 basitleştirmek" olmuştur. Bu açıdan bakıldığında süslemeye savaş açan Adolf Hoss Mies Van Der Rohe, Le Corbasier gibi mimar tasarımcılann sanayi tasanmındaki bir ardılı gibidir. Çünkü o dönemlerde otomobil biçimleri tekerleklerin, motorun, yolcu bölümünün ayrı hacimler oluşturduğu bombeli, bol nikelajlı, ağır yüklerle kaplı tasarımlardır. R. Loevvy ise otomobilleri basitleştirmekle kalmamış, onları alışılmamış biçimlerde yeniden tasarlayarak tüketici imgelemini "çarpmıştır." Bu nedenle R.Loevvy'nin basitleştirmeden anladığı, yalnızca rasyonelleşme olmamış, tam tersine sürekli özgün tasarımları alışılmış biçimlerin yerine koymak, tasanmın kendi gerçekliğini yaratmak olmuştur. Böylece bu ünlü tasarımcı, ele aldığı çalışma konularını sanayinin mühendıslik bilgisinin geçerli olduğu "kalıp atölyeleri" düzeyinde almış ve tıpkı konfeksiyonda olduğu gibi "moda" sistemi içine oturtmuştur. R. Loevvy, otomobil tasarımındaki alışkanlıkları yıkarak sürekli yenlllğl, alışılmamış biçimleri yaratmıştır. Ona bu fırsatı sağlayan da II. Dünya Savaşı sonrası Amerikan Sanayi'nin gerçekleştirdiği büyük "patlama" ortamı olarak görülebilir. Çünkü R. Loevvy'nin çarpıcı tasarımları, Amerikalı sanayiciler tarafından "bızim halkımızın beğenisine uymaz" gibi sözlerle değerlendirilmek yerine, bu ortamın yarattığı pazarlama stratejileri içinde uygun bir yer bulmuştur. Böylece R. Loewy, otomobilin tam anlamıyla "moda sistemi" içinde oturmasını sağlamıştır. "Ağırlık, düşmanımızdır" R.Loevvy'nin bir başka sloganıdır. 1953'te üretimı gerçekleşen Studebaker Starliner ise 1953'te üretime başlayan Studebaker Starliner, aerçdinamlk ve yenilikçi kaportası ile R. Loewy'nin "baş eserl" olarak değertendirildi. R. Loewy'nln kendi otomobili olan Cadillac ise her türlü süsten, kanattan nikelajdan "arındınlmış"tır. hem otomobil çizgisine getirdiği yenilik ile hem de zarif, alçak ve aerodinamik kaportası ile tam bir klasik olarak büyük bir ilgi yaratmıştır. 1961 'de üretimi gerçekleşen Avantl ise hafifliği, sürati ile seri üretilen otomobiller ve özellıkle Amerikan Otomobil Sanayi içinde tam bir "şok" yaratmıştır. Ne yazık ki çok kısa bir süre sonra Avanti'yi üreten Studebaker fabrikaları ekonomik bir krize girmiş ve bu modellerden, ancak 4000 adet üretebilmiştir. Ama üretim tesisini satın alan David Altman adında bir işadamı, o günden bugüne Avanti'leri hiç değiştirmeden inatla üretmeye devam etmekte. G Kol ve bacaklannı kaybetmiş olanlara, yürüme ve hareket özürlülere, protez kullanan sürücülere daha iyi olanaklar. Oto koltuklarında yenilik Temel ilke basitleştirmek Bu süre içinde R. Loevvy aerodlnamlk ile yakından ilgilenmiş ve tasarladığı otomobillere bugünün otomobil anlayışına oldukça yakın bıçimler vermiştir. R. Loevvy'nin tasarımdaki temel ilkesı V "daima basitleştirmek, daha ariomed adıyla geliştirilen yeni bir otomobil koltuğu, hareket engelli sürücülerin araçlarına daha iyi hâkım olmalarını sağlıyor. Halen Federal Almanya'da 2.8 milyon hareket engelli kişiden 700 blnl araç kulanıyor. Bu kişilerin araç kullanımında karşılastıkları güçlükleri inceleyen iç hastalıkları uzmanı ve spor hekiml Dr. Markus Schmitt, biraz da kendisi araç kullanırken sırt ağrılarından yakındığı içın olsa gerek, daha nitelıkli otomobil koltuklan üzerinde çalışmalar yapmış. Otomobil firmaları ve tasanmcılarla işbirliği sonucunda bilim adamları, doktorlar, mühendisler ve hareket engellilerin oriak çalışmasıyla Ideal bir otomobil koltuğu ortaya çıktı. Koltuk hazırlanırken ilk aşamada çeşitli vücut boyutları, sakatlık biçimleri, vücut deformitesi ve eksiklikleri özel bir "kalıp koltuk" yardımıyla ölçülerek değerlendirilmiş. Söz konusu önçalışma 1988 yazında sonuçlandığında araştırmacılann elinde nesnel ortopedik yargılar ve derneklerln kişisel görüşlerini içeren, zengln bir RaymondLoevvy(solda). Tasarladığı Avantiotomobilinin üretimı sürüyor. bllgl blrlklml toplanmış. Daha sonra, gerçekleşen kapsamlı test çalışmalarıyla, çeşitli bozukluklar için değişken koltuk modullehnin yapımına başlanmış. Özel bir yapay kauçuktan oluşan destek modüllerı, sakatlığın türüne göre koltuğun çeşitli yerlerine eklenerek kişinin oturduğu yere en iyi biçimde uyumunu sağlıyor ve vücut özürlerinden ilerı gelen oturma rahatsızlıklarını kompanse ediyor. Varıomed koltukların başka bir üstünlüğü, kişinin yeni bir araç satın alması durumunda koltuğu bu araca monte edebilmesi. Yeni koltuklar mart ayından itibaren 1490 Alman Markı fiyatla plyasaya sunulacak. (i.m.) 10