Katalog

Bİ L G İ S A Y A R D Ü N Y A S I Çok kullanılan DOS komutları (2) Bazı komutlar üzerine gerekli bilgiler (geçen haftadan devam). Derleyen: Nezihe Bahar 6) FORMAT, External (E): Bılgısayar dısketlerı adresleyşrek kullanabıleceğı hdle getırır Bu ışleme formatlamak denır Her formatlama ışlemınde yenı bır duzenleme yapılacağından eskı bılgılerın adreslerı kaybolur Bu nedenle formatlama aynı zamanda tum dısketı sılmek olarak duşunulmelıdır Formatlama sırasında bozuk bölgeler harıç tutulup adresleme yapılır, böylece kısmen bozuk dısket bıle kullalınabılır (llk adres bölgesı bozuk değılse) C:\ABC >Format a: (dısketı yerleştırın anlamında mesaj venr) A gözundekı dısketı formatlar Yalnız FORMAT'ın external komut oluşuna dıkkat edılmelı, çalışmazsa DOS dırectory'sıne geçılmelıdır DOS dlrectory'sine goçlş: C:IABC> CD\OOS Gerı donuş C\DOS>CD\ABC DOS dırectory'sı ABC'nın altında bır bölum olsaydı <\ > ışaretıne gerek olmazdı Yukarıda anlatılan FORMAT komutu kullanım bıçımı dısket gözunun kapasıtesı, dısketın kapasıtesınden buyuk olmadığı zaman kullanılacak şekıldır Dısket gözunun kapasıtesı dısketın kapasıtesınden buyuk ıse özel ıfadeler yazılır Örnekler 1 44 MB'lık gözde 720 K'lık dısket formatlamak ıçın, C \ABC > FORMAT a \t 9\N 80 yazılır 1 2 MB'lık drıve (dısket gözu) ıle 360 K'lık dısket formatı ıçın C\ABC> FORMAT A /4 yazılır Bır dısket gozu kendı kapasıtesının altında veya kendıne eşıt kapasıtede dısketlerı okur, kendınden buyuk kapasıtede (daha doğrusu buyuk kapasıtede formatlanmış) dısketlerı okuyamaz Dısket surucumuz 720 K'lık ıse 2 MB'lık dısketı ancak 720'lık olacak şekılde formatlarsak kullanabılırız 7) COPY DOSYA1 OOSYA 2: DOSYA1 adlı dosyanın tamamen aynısı DOSYA2 adlı bır dosya yaratılır Copy komutu başka gözlere kopyalama ıçın de kullanılır C:\ABC > COPY DOSYA1 A DOSYA1 programı (dosyası denebılır) A gozune aynı adla kopyalanır C.1 ABC > COPY DOSYA1 A DOSYA3 DOSYA1 a gözune farklı bır ısımle DOSYA3 ısmıyle kopyalanır * ışaretı kullanarak genel copy komutları verebılırız COPY 123.» a: Sonu ne olursa olsun 123 ıle başlayan dosyalar a gözune kopyalanır COPY *.EXE a Ba?ı ne olursa olsun EXE ıle bıten dosyalar a gözune kopyalanır Copy * • a Tum dosyalar a gözune kopyalanır 8) RENAME DOSYA 1 KUTUK1 (kısacası REN de kullanılır) DosyaVın adı Kutuki olarak değışır 9) DEL Kütüki: Kutüki sılınır Yanlışlıkla bır dosya sılersenız, onu tekrar elde etmek mumkun, ancak uzerıne yenı bır dosya yazılmadan bu ış yapılmalı DOS ıçın arabırım teşkıl etmek uzere kullanılan PCTOO1 gıbı paket programlardan bırını kullanarak Undelete seçeneğı ıle ıstenen dosya tekrar kurtarılır * opsıyonu DIR ve COPY komutlarında olduğu gıbı DEL ıle de kullanılabılır 10) TYPE DOSYA2>PRN: JDOSYA2'nın ıçerığı yazıcıda çıkar TYPE DOSYA2: DOSYA2'nın ıçerığı ekranda çıkar 11) DİSKCOPY A: B: (E) A gözundekı dısketın tamamen aynısı B gozunde yaratılır Tek dısket surucusu varsa bu komut yıne geçerlıdır Bılgısayar o tek dısket gözunu sırasıyla hem A hem B olarak kullanır Sıze gerekli komutları verır Bu ışlem sırasında a gözundekı bilgiler belleğe alınır Dısket bellekten buyukse bu ışlem ıkı aşamada olur Dıskcopy external bır komuttur 12) CHKDSK A: (E) A gözundekı dısketı kontrol eder yapısıyla ılgılı bılgı verır Bu komut da externaldır 13) VER: O an çalışılmakta olan DOS'un versıyonunu verır 14) TREE: Mevcut dırectory adlarını verır TREE/F (E) Dırectory adlarını ıçlerındekı dosyalarla bırlıkte gruplar halınde verır Tree external bır komuttur PROGRAM ÇALIŞTIRMA: EXE veya COM soyadlı dosyalar DOS ekranından çalıştırılabılır Örneğın 123 EXE adlı bır program mevcutsa sadece adı yazılarak çalıştırılır Cı 2 3 123 çalışır (LOTUS programıdır) NOT: Çalıştırmak ıstedığımız program bulunduğumuz bölumde olmalıdır (heryerden ulaşılması ıçın özel bır düzenleme yapılmamışsa) veya onun bulunduğu bolume geçmelıyız Paket programlarla yaratılan programlar, genellıkle kendı ortamlarında çalışır, DOS ortamında çalışmaz Burada sadece en çok gerekli olan DOS komutları anlatıldı, bunların dışında çeşıtlı olanaklar sağlayan pek çok DOS komutu mevcuttur D 'Kulaklı' kredi kartları Yeni kredi kartları "sahibinin sesi"ni tanıyor. onuşan" mıkrodalga ocaklardan, "gören" gece bekkçısı robotlardan ve "koku alan" bıybchıp'lerden sonra, elektronık sanayı şımdı de "duyan" kredi kartları sunuyor Amerıka'nın New Jersey eyaletındekı Bellcoe Laboratuvarı'nda gelıştırılen karta, bır bellek chıp'ı yerleştırılmış Kredi kartı, sahıbine sunulurken, "Vbıceprınt" dıye adlandırılan bır termınale yerleştırılıyor Kredi kartı sahıbınden, kendı seçtığı bır sözcuğu termınal mıkrofonuna söylemesı rıca edılıyor Akustık bır örnek olarak bu sözcuk ya da parola bfr çeşit fonetik Imza kartın belleğıne depolanıyor Kredi kartı sahıbı bır otel ya da dükkâna geldığınde, kartı, söz konusu yerdekı K r "voıceprınt" termınalıne yerleştırıyor ve sonra da mıkrofona parolasını tekrarlıyor Bılgısayar, termınaldekı akustık ımzayı kartınkıyle kıyaslıyor ve boylece kartın sahıbine aıt olup olmadığını araşt nyor Aynı sözcuğu söyleyen bır başka kışı ıse, tumuyle farklı bır akustık örnek ortaya çıkacağından, termınal tarafından reddedılıyor "Konuşan" kredi kartı olayı yuzde 99 garantılı Ancak kart sahıbı uşutmuşse, oran yüzde 98'e duşuyor Kredi kartı şırketlerı "duyan kartlar" aracılığıyla "plastıc money"ın kotuye kullanımı buyuk çapta onleyebılırler Ozellıkle Amerıkan telefon şırketlerının buna ıhtıyacı var Çunku telefon şırketlerının muşterılerı sık sık başka bır kımlık altında "para ödemeksızın" uzun konuşmalar yapıyorlar "Duyan kartlar" ıse böylesıne hılelerı ımkânsız hale getırebılır Çunku "duyan" kredi kartlarının, sahıplerının seslerını telefonda da tespıt edebılme ımkânı mevcut (Sn) 1 megabıtlık chıp gerekır Ancak IBM PC'de fazladan bır chıp, "parıty" bıt ıçın kullanılır Parıty bıt, PC belleğının doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eden bır bıttır Kapasıtelerı dışında chıpler konusunda bılmemız gereken şey, hızlandır. Chıplerın hızları nanosecond (ns) olarak ölçulur Bır nanosecond bır sanıyenın mılyarda bırıdır En çok bılınen hızlar 150, 120, 100, 80 ns'dır Bu sayı kuçuldukçe bellek hızının buyuk olduğu anlaşılır 20 MHz'lık 80386 ve hızlı 68030'lar gıbı hızlı işlemcller ıçın mınımum 100 ns 'lık chıpler gerekır, ancak 80 ns veya daha hızlı chıplerle çalışmak ıdealdır Daha yavaş chıpler hâlâ kullanılabılıyor Ancak bunlar "Waıt state"e (bekleme durumu) yol açarlar Mıkro ışlemcı sureklı bellekten bılgı okumakta veya belleğe yazmaktadır Belleğın hızı kendısınden yavaş olursa beklemek durumunda kalır Bu harcanan sureye "waıt state" denır XT'ler ıçın 150 ns, AT'ler ıçın 120 ns'lık bellek chıplerı "waıt state"lerı önlemeye yeterlıdır (n.b) Extended ve Expanded bellek ne demektir? xtended ve expanded bellek kavramları hep karıştırılır Işte bu konuda yardımcı bırkaç nokta • Her ıkısı de DOS bılgısayarlarında 640K'lık duvan aşan, onun ötesınde bellektır • Extended bellek yalnızca AT veya 386'lık bılgısayarlarda bulunur (XT'lerde kullanılmaz) • Tum PC uyumlular uygun EMS (Expanded Memory Specıfıcatıon) yazılımı olması şartıyla expanded bellek kullanabılırler Extended bellek OS/2 ve başka bazı ılerı ışletım sistemlerı tarafından kullanılmaktadır Expanded bellek Wındows, Sıde Kıck Plus, Lotus 123 ve Framework gıbı pek çok uygulama programı tarafından hızlı çalışmak ve bellek sorunlarını çözmek ıçın kullanılır (n.b.) • E Chip, bellek vehız Citizeıfdan c zeki yazıcı' ommandVue ve sıvı krıstal göruntü bırımıyle kontrol edılen 75 fonksıyonuyla Cıtızen GSX140 DIP anahtarlarını gereksız hale getırıyor 24 pın noktalı matrıs yazıcı, hızlı taslak modunda sanıyede 192 karakter, kalıtelı baskı modunda 64 karakter basmaktadır CommandVue kontrol panosu font, ton, yerleşım, renk ve emulasyonlar dahıl tum baskı ozellıklerını yonetır Ayrıca, yazıcı sureklı form yırtma, form başlangıcı, kağıt durdurma ve 25 yazıcı ayarına kadar saklama gıbı olanaklara sahıp Kolaylık sağlayan programları olan bır dıskle bırlıkte satılır GSX140 499 $'dır ve 2 yıllık parça ve hızmet garantısı veımeKtedır (n.b) 17 Yeni ürünler C B ılgısayarda chıp (yonga), entegre devrelerın yer aldığı bır sılıkon parçadır Bellek chıplerı 250 kılobıtlık veya 1 megabıtlıktır Tek tek chıpler sıra halınde bır araya getırılerek 256K (kılobayt)'lık veya 1 MB (megabayt)'lık bellek oluşturulur 1 bayt 8 bıt olduğundan, 250K veya 1 MB'lık RAM oluşturmak ıçın, sırasıyla 8 tane 256 kıiooıılık veya 8 tane