Katalog

BİLİM GÜNDEMİ BİLİM KÜLTÜR • itori teknoto|l üretlminde araştırma faallyetlerl, ulkemızde ve uluslararası platformlarda benımsenen yaklaşımlar Prof Dr Sıddık Yarman, ITU Maçka Sosyal Tesıslerı, 27 Ekım 16 00 • Radyoterapide doku eksikliğlnin ve düzenslzllklerlnln duzeltilmesi Doç Dr Seyfettin Kuter, Fız Uzm Alpar Kalabay, Çapa önkoloji Kutüphanesı, 30 Ekım 15 00 • Kllnlkte antlbiyotlk kullanımı ve llkeleri (IV) Prof Dr Yıldırım Aktuğlu, Istanbul Tabıp Odası Sevınç Özguner Toplantı Salonu, 1 Kasım, 18 00 • Taşsiz Idlyopatik hiperkalsiuri Dr Tulay Erkan, Cerrahpaşa Tıp Fakultesı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabılım Dalı Kıtaplığı, 1 Kasım, 13 0014 00 Yeterince su içiyor muyuz? Yeterince su içilmezse vücutta yağ artar, adaleler gelişip sertleşmez, eklemlerimiz yağsız motora benzer. Normal bir insanın günde 810 bardak su içmesi önerilmektedir. Vehbi Belgil uyun uç şekılde görunduğunu fızık kıtapları yazar Katı şekılde (buz), sıvı şekılde (su), gaz şeklınde (buhar) Ama vucudumuzda suyun organlar bıçımını aldığını çok kez aklımıza getırmeyız Ne demıştı eşsız Yunus Emre? "Ete, kemığe buründüm / Yunus şeklınde görundum " Su da organlarımızın yarıları şeklınde görunur Çunku erkek vucudunun %60'ını su oluşturuyor Kadında bu mıktar %50, üst tarafı yağ Evet, normal bır kadının %10'u yağ Buna göre, ortalama bır insanın su olarak değerı 40 kusur lıtre Bunun dağılımı şöyle Kan plazması şeklınde 3 lıtre, doku sıvısı (tıssue fluıd) şeklınde 12 lıtre Bu ıkısının toplamı olan 15 lıtre hucreler arası sıvı (extracellular fluıd) şeklınde hucrelerımızı sureklı bır su banyosu ıçınde bulunduruyor Gerı kalan 25 kusur lıtre ıse hucrelerın ıçınde (ıntracellular fluıd) Bu mıktarlar, yanı, kan, doku sıvısı ve hucre sıvısı arasındaki oran hemen hemen hep aynı kalıyorsa da gerektığınde bunlar arasında değış tokuş da oluyor Durum bu olunca, ınsan, susuzluğa ancak bır ıkı gun dayanabılıyor Açlığa ıse 2 ay Eskı savaşlarda, başarının bıı kısmı, duşmanı susuz bırakmaktan geçıyordu Tımur, 1402 temmuzu sonlarına doğru Yıldırım Beyazıt ıle savaşa gırmeden once Osmanlı ordusunun su kaynaklarını ya korletmış, ya zehırletmıştı O zon delığının buyumesi, tarım ürunlerıne ve ağaçlara zarar verecek Ult ravıyole ışınlarının artışının bıyolojik etkilerini araştıran bır çalışmada, bazı soys fasulyesı çeşıtlerınin ve ABD'de yaygın ola rak bulunan bir çam turunun 290 ile 320 na nometre arasındaki UVB olarak bılınen ult ravıyole ışıniarına uzun sure mazur kalınce zarar görduklerl belirlendı Maryland Unıverıstesı'nde (ABD) Alân Teramura, yapay bronzlaşmada kullanılanlara benzer guneş lambaları ıle altı çeşıt soya fa sulyesını ve bır çam ağacını yuksek dozda UVB ışınlarının altında bıraktı Soya fasulyelerı uzerındekı araştırması altı yıl, çam ağacı ustundekı araştırması ıse dort yıl surdu Araştırma sonunda bazı soya fasulyesı çeşıtlerlrjın otekılere göre duruma daha lyı uyum sağladığı gozlendı Bu durum, soya fasulyesı ve pırınç gıbı otekı bazı önemlı urunlere genetık manıpulasyon yapılarak zararlı etkılerın azaltılabıleceğı umudunu doğuruyor Soya fasulyesı, dunyadakı en önemlı beşincı urün, yuksek proteinlı yıyecek ve yağ için kullanılıyor Dunyanın çeşıtlı yerlerinde yuzlerce çeşıt soya fasulyesı yetıştırılıyor Teramura, araştırmada sınadığı altı çeşıt soya fasulyesınden uçunun UVB ışıniarına karşı çok duyarlı olduğunu gözledi Teramura'ya göre ozon tabakasındakı yuzde bırlık azalma, soya fasulyesı hasılasında yuzde bırlık bır azalmaya neden oluyor Urünün kalıtesı de duşuyor UVB ışıniarına duyarlı soya fasulyesı çeşıtlerınin yapraklarında fotosentez de azaldı Serada yapılan bır deneyde, otuz çeşıtte daha bu olgu gözlemlendı Ayrıca UVB ışınları tembel asetık asıt adlı bır buyüme hormonunun yapısını değiştırdı Artan UVB ışıniarına karşı durabllen çeşitler ise bır guneş kalkanı gibl ışlev gören bir bıleşım ürettıler Teramura'ya göre bu ge netık özellık ötekı çeşıtlere aktarılabılır Mary land Unıversıtesı'ndekı Tarımsal Bıyotekno lojı Merkezı'yle bırlıkte çalışan Teramura, UV B ışıniarına karşı duran bıleşımın uretılmesinde çeşıtlı derecelerde rol oynayan altı gen saptadı Çam ağacı uzerınde yapılan çalışmada, ıse UVB ışınlarının etkısının zamanla arttığı gözlendi Çalışmanın ılk ıkı yılı boyunca, fotosentez ya da buyume uzerınde hıçbır etkı belırlenemedı, ancak dörduncu yılın sonunda ağacın bıyokutlesınde önemlı oranda azalma oldu Kök sıstemı de etkılenmıştı Teramura'ya göre bu, uzun ömurlu bazı ağaç turlerlnın artan UVB ışınlarından zarar gorebıleceğını göateriyor (n\M.) Ozon deliginin tarıma tehdidi S Sudan bir dünya Su gereksınmemızı sadece su ıçerek değıl, yedığımız meyve, sebze, yemek gıbı şeylerle de karşılıyoruz Çunkü bıtkıler de turlerıne göre buyuk çapta sudan oluşuyor Salatalığı, kavunu, karpuzu, portakalı, uzumu bır duşunelım Bunlar, suyu en guzel bıçımde bıze sunuyorlar Şairın buz hakkında dedığı gıbı "Bır gumuşten kal'a gördu / Hapsedılmış onda âb / Attı zerrın topunu / Fatheyledı âfıtâb" (Bır gumuşten kale gördum / Hapsedılmış onda su / Attı altın topunu / Guneş kurtardı onu) Hemen bütun kentlerın, köylerın, kasabaların hep su kıyılarında kurulması suyun önemını vurgulamıyor mu? işgal orduları da hep su yakınlarında konaklıyor istanbul'un Çırpıcı semtı (Velıefendı), tepeler ortasında duzluk durumunda olduğu ıçın artezyen kuyusu açmaya uygun bır yer Nıtekım mutarekede Fransız bırlıklerı orada yerleşmışler, su gereksınmelerını de artezyen kuyusu açarak karşılamışlardı bılıyoruz da susuz neden ıkl gün durabilıyoruz? Çanakkale Savaşları sırasında Ingılızlerın ve Avustralyalıların karşılaştıkları guçluklerden bırı de askerlerıne her an su yetıştırmektı Su gemılerının gecıkmesı yuzunden çıldıran askerler oluyordu Gelıbolu'nun temmuzağustos sıcakları "aman" tanımıyordu Soğuğu da "aman" dınlemıyordu (Aman= yardım dıleme) Nıtekım, 1915 kasımının 27'ncı gunu Tufan denırcesıne bır yağmur yağmış, sıperler göle dönmuştu Yağmurun arkasından gelen kar, yaz gıysılerı ıçındekı askerlen dondurmuştu Evet, dondurmuştu Omzunda veya elınde tufeğı ıle nobet tutan erlerın çoğu buzdan adam olup ölmüşlerdı 30 kasım gunu yapılan teftışte 200 kışının boğulduğu, 5000 kışının donduğu, 5000 kışının de çeşıtlı şekılde yaralandıgı saptanmıştı Bunun uzerıne yarımadayı boşaltma zorunluğu kendını göstermıştı Evet, Çanakkale'de su, önce yokluğu, sonra bolluğu ıle can almıştı kullanamaz, artıkları dışarı atamaz Yeterince su içilmezse vucutta yağ artar, adaleler gelışıp sertleşmez, eklemlerimiz yağsız motora döner Vucut, kaybettığı suyun yenne yenı suyun gelmedığını görünce mevcut suyunu bırakmaz Yanı az su ıçersek su kaybını onlerız dıye bır şey yoktur Su bır yandan gırer, bır yandan çı kar Normal vucut ıçııVbu boyledır Butun bunlardan çıkan sonuç şudur Normal bır insanın, yanı sağlıklı bır insanın günde 810 bardak su ıçmesı onerılmektedır Tabıı, zorla değıl, vucudun gereksınme duyduğu kadar Çok su, çok çiş mi? Yemek ve su Yemek yerken su da ıçerız Bu sayede sındırım kolaylaşır, sınen beslnlerı bağırsaklar emerek kana karıştırır Hucreler, kanın getırdığı besınlerle geçınır Artıklarını da kana bırakırlar Kan, böbreklerden geçerken hucre, pıslıklerınden temızlenır Bu pıslıkler çış ve ure şeklınde dışarı atılmazsa böbrekler görev yapamaz, pıslıkler taş olur Vucut her gun ortalama 1 5 lıtre su kaybeder Dokumu şöyle 600 cc çış şek lınde, 500 cc ter şeklınde, 300 cc akcığerlerımızden buhar şeklınde, 100 cc ıse dışkı yolu ıle Su yokluğu Vucudun su mıktarı %10 azalınca (4 lıtre), buyuk değışıklıklere tanık oluruz Cılt kuru ve suyu çekılmış bır görunüm alır, yumuşaklığını yıtırır Su eksıklığı %25'ı bulunca (10 lıtre), kan, koyu boza kıvamını alır Kan dolaşımı, azalan tansıyon nedenıyle ımkânsızlaşır Bunun sonucu olarak hucreler besın alamaz, aldıkları besınlerı Burada şu husus akla gelıyor Çok su ıçersek çok da çışe kalkanz Bu da sureklı rahatsıziık vermez mO Uzmanlara gore vücut normal mıktarda su almaya başlayınca çış dengesı de kendı kendıne kurulur O zaman sık sık dışarı çıkma dıye bır şey söz konusu olmaz Ancak su, pıs olunca bırçok hastalıkları da bırlıkte getırır Tıfo, kolera gıbı Lağım sularının ıçme suyuna bol bol karıştığı ıddıası vardır ulkemızde Suyla geçen salgın hastalıklar dönemınde suyun kaynatılarak ıçılmesı gerekır Köylerımızde "Akar su pıs tutmaz" sözune uyularak dere suları ıçılır, ıçılmese de temızlıkte kullanılır iznık'te, Lefke kapısından göle doğru akan bır derenın ust tarafında çocuk bezlerı yıkanırken alt tarafında köfte tabaklarının ve başka şeylerın yıkandığını görmüştüm 10 yıl kadar önce Hâlâ öyle mıdır, bılmıyorum Tanrı, canlıların en şereflısı olarak yarattığı ınsan ıçın ona uygun bır dunya da yaratmıştır Bunu suya borçluyuz Astronotlar, dunyamızın, uzayda, masmavı bır cam balon gıbı görundüğünü söylüyorlar NOT Bu sutunda hıç kıtap tanıtmıyorum Çunku haftada bır tek gun yazı yazıyorum Onu da kıtap tanıtmaya ayırırsam yazı yazma ımkânım kalmaz Okuharımın benı anlayışla karşılayacağını umuyorum Su neden önemli? Evet, suyun onemını bılmeyen yok Onsuz, ıkı gun, bılemedınız uç gun yaşayabılıyoruz Neden' Yemeksız ıkı ay yaşaya 21