Katalog

TIP T E K N O L O J I S I Çinliler niçln Batılı gibi değil? Baştarafı 9. sayfada yaşam, gıyınme, beslenme, barınma hakları demek Ve bıreyın hakları, aıt olduğu halkın haklarından ayrılamaz Zhao Fusan bu yaklaşımın ne Marksıst, ne de Konfuçyus goruş olduğunu, "tamamen Çınlı yaklaşım" sayılabileceğını vurguluyor Yıne Fusan'a göre böylesine pragmatıst ve maddecı bu Çın'de, ınanmış bır Hırıstıyan olarak, kendısı yerını nasıl bulacak? Batı'da yerleşmış fıkır Çlnlllerln hlçblr zaman Tanrı'ya Inanmadıkları. Fusan, bunu şoyle yanıtlıyor "Tann'sız bır Çın ımajı, ımparatorluk dönemınde Konfuçyus ılkesının resmı felsefe olmasından kaynaklanıyor Bu oğretının metafızık bır uğraşı olmadığı da doğru "rakat Çın halkı Konfuçyus'tan başka akımların da etkısınde kaldı Ozellıkle de Lao Zö'nun öğretısi Onun felsefesı olan Taolzm, yucelık anlamına sahıp ve bıreyın ruhsal özgurluğu uzerınde ısrar edıyor Acaba bu ıkı gelenek 1949 devrımınden berı geçerlılıklerını yıtırmedı mı? "Hayır" dıye yanıtlıyor Fusan, "Çunku Avrupalıların sandıklarının aksıne, Çın'de halkın ınançlarını ayakta tutacak kadar Tao'cu ve Konfuçyus'çu rahıp var" Butun bu geleneksel ınançlar, Sovyetler Bırlığı'nde olduğu gıbı, komunıst devrım Çin'de dınsızlığın propagandasını yapmadığı ıçın ayakta kaldılar Zhao Fusan, Mao dönemınde bıle dınsel hoşgörunun kultur devrimıne dek ağır bastığını soyluyor Çın Katolık kılısesı ıse, dört mılyonluk bır cemaat olduğu halde, rahıpler Roma tarafından atandığı ıçın bazı guçluklerle karşılaşmıştı Yaklaşık uç mılyon Protestan ıse kırsal kesımde faaliyetlerım hep surdurduler Hem Çınlı hem Hırıstıyan nasıl olunabllir? Zhao Fusan bunda bır zıtlık görmuyor, ona göre Konfuçyus ve Tao ınançları ve de yenı ıdeolojiler Hırıstıyanlıkla aynı sevıyede değıller Humanıst ve bılınemezcı bır öğretı olan Konfuçyus ınancının Çınlılerı dığer dınler karşısında buyuk dırençle donattığı doğrudur Fakat metafızık uğraşlara yeterınce yanıt vermekten uzak Hırıstıyanlık tarıhı burada yenı başlıyor Buda dını bu ulkeye bırıncı yuzyılda geldı, ancak bın yıl sonra Çinlı olabildı Islamıyet VII yuzyılda geldı, sekız yuzyılda yerleştı Dolayısıyla Çın'ın Batı ıle tanışması daha çok yenı Kımse de bunun hangı senteze yöneleceğını şımdıden kestıremez Zhao Fusan'ın belırttığıne göre, Çinliler uzun vade ıçın mantık yurutur Tarıhın yavaş geçtığını bılır, ışı aceleye getırmekten hoşlanmazlar Ilerlemenın kaçınılmaz olduğunun da bılıncındedırler Çinliler Batı lyımserlığının aksıne, tarıhın çevrımsellığını anlamışlar inışlerı var çıkışları var Her şey yolunda gltmeye başlayınca da, uçurum uzakta değil demek. Her şey kötu gıderse de felaket geçıcı Bu uzun bakış açısı Çınlılerın geçıcı ıstıraplarına dayanmalarına olanak hazırlıyor Bunların hepsı bırer aşama Zhao Fusan, Çın'ın bugun çok cıddı bır ekonomık, polıtik ve moral krız geçırdığını açıklayarak, şöyledıyor "Demek kı çok buyuk değışıklıkler beklemek gerek, ama hangı yönde, kımse önceden bılemez " Bellı olan bır tek şey var Çın modernleşse bıle, Çinliler yıne farklı kalacaklar Zhao Fusan'ın gözlemıne göre, çağımızın gezgınlerı dunyayı gıderek daha az egzotık buluyorlar, ama dunyanın tekduzeleştığını sanırlarsa, hata edecekler U Kalp hastalığı tanısında yeni yöntem Kalp damarlarındaki daralmalar talyum ile miokard perfüzyon sintigrafi ve nükleer tomografi sayesinde saptanıyor. Dr. Mari Benli Nukleer Tıp Uztnanı K oroner kalp hastalığı gunumuzde, gelışmış ulkelerde ölum sebeplerının başında gelmektedır Amerıka Bırleşık Devletlerı'nde yapılan bır araştırmaya gore, kalp hastalığından olum oranı bır yılda 65 yaşın altındakı kışılerde 100 000 olumden 313 4 unun sebebı Kanser ıçın ıse bu oran 100 000'de 196,1 Koroner kalp hastalığı kalbi besleyen damarlarda aterosklerotık değışıklıkler nedenıyle meydana gelen bır hastalıktır Ateroksleroz veya halk arasında bılınen adıyla damar sertliği, atardamarların cıdarında yağ bırıkımıyle başlayan zamanla damar cepe rının sertleşıp kalınlaşması ve damar ıç çapının daralması ıle seyreden bır hastalıktır Sebebı kesın olarak bılınmemekle beraber, allesel faktörler, sigara, şlşmanlık, yağlı gıdalarla beslenme, şeker hastalığı, tansiyon yuksekliğı, hareketsiz yaşam, stres ateroskleroz rıskını arttıran faktorlerdır Ateroskleroz nedenıyle zamanla daralan kalp damarları, vucuda kan pompalayan kalp kasına yeterlnce kan, dolayısıyla oksıjen taşıyamamaya başlar Şanslı bır grup haStada kalp kası ağrı ıle bu durumu bıldırır Fakat hastaların bır bolumunde ağrı ıle uyarı olmaz Zamanla sınsıce daralan bır kalp daman bır gun anıden tamamen tıkanabıhr ve enfarktus krızl meydana gelır Tamamen tıkanma olmasa da ılerı derecede daralmış kalp damarlarından kalp kasına yeterınce kan gıdemedığı ıcın, kalbın elektrıksel ıletı sıstemınde bazı bozukluklar olabılır Bu durum da kalbın çalışmasını bozar Kalp hastalıkları tanısında oncelıkle kullanılan tetkık yontemı olan elektrokardlografi, kalp damarları daralmış bır kişide normal sonuç verebılır Istırahat halındekı bır kışıde %5060 oranında daralmış koroner damardan geçen kan kalbı beslemeye yeterlıdır Yontemın hassasıyetını arttırmak ıçın hastaya bedenı bır hareket yaptırılarak elektro çekılen bır yöntem olan efor testl gelıştırılmıştır Efor, yanı yurume veya bısıklet pedalı çevırme gıbı bır hareket yapıldığında kalbın kan ıhtıyacı artacağı ıçın daralmış olan damarlardan geçen kan oranı yetersız kalacak ve bır bulgu verecektır Ancak bu yontemın hassasıyetı %80'ı aşamamaktadır, çunku kalpte meydana gelen ıletı olaylannın ıncelenmesıyle dolaylı olarak kalp damarları hakkında bılgı ahnmaktadır Anjiografi veya kalp kateterlzasyonu olarak adlandırdığımız yöntem çok hassas olarak kalp damarlarının durumunu ortaya koyar Kol veya bacak damarlarından bırınden sokulan ınce bır boru, kalbe kadar ıtılır ve burada borudan verılen lyotlu bır kontrast maddenın damarlar ıçınden geçışının fılmı çekılerek, damarların durumu, nerede ve ne oranda daraldığı açıkça gorulur. Bu yon (Gamma kamera dedektoru) tem az da olsa rısklı olduğu ıçın kalp hastalığı şuphesı olan herkeste kontrol amacıyla ve yıllık ızlemelerde kullanılamaz kalbın bırbırıne dık 3 boyuttakı kesıtlennın alınması ıle elde edılen resımler talyumun kalp kası ıçındekı dağılımını ayrıntılı olarak gostermektedır (resim 4). Böylece Vo95'ın ustunde bır duyarlılıkla kalp kasın n hangı bölgelerının kanlanamadığı, yanı ısk altında olduğu oğrenılmektedır Ayrıca kalp damarında darlık saptanan bır ha>tanın, bypass amelıyatından yararlanıp yararlanamayacağı da bu tetkıkle anlaşılabılmektedır Kalbı besleyen ıkı ana korcier damar ve bunların dalları kışıden kışıyj bazı farklılıklar gösterseler de genellıklj bellı kalp kası bolgelerını besledıklerı ıçır verılen maddeyı tutmayan kalp Kası bolgesıne gore hangı damara aıt bır darlık oldufju anlaşılır Onemlı bır damar bolgesınde ganış bır alanın kanlanmasında azalma gorjlduğunde anjıografı tle ılerı araştırmaya g dılebılır Talyum perfüzyon «ıntıgrafısı sırasında kışı bır röntgen tetkıkı kadar radyasyon alacağından ve verılen dozlarda talyumun hıçbır zararlı etkısı olmadığından test çok guvenlı ve kolaydır Bu nedanle gerektığınde bır veya ıkı senede bır kontrol amacıyla tekrarlanabılır Hıç şıkâyatı olmayan, fakat aılesınde kalp hastalığı bulunan kışılerde, yukarıda sayılan rısk faktorlerını taşıyanlarda, kalp damar hastalığı saptanmış kışılerde, enfarktus geçırmış kışılerde ve bypass amelıyatından sonra kontrol amacıyla talyum tetkıkı uygulanabılır Kalp ciamar hastalığına benzer yakınmaları olan kışılerde veya kalp damar hastalığına yakalanma olasılığı fazla olan sigara ıçen şışman, tansıyon veya şeker hastalığı olan, hareketsiz ve streslı kışılerde henuz başlangıç halındekı kalp damar hastalığının, talyum perfüzyon sıntıgrafısı ıle erken olarak ortaya çıkarılması ve takıp edılebılmesı anı olum ve ılerı yaşlarda kalp hastalığı nedenıyle yaşamın kısıtlanması rıskını anlamlı derecede azaltacaktır IJ Yeni yöntem Kalp damar hdstalığının bu kadar yaygın ve sınsı olması, kolay uygulanabılen ve hassas bır yontemın gelıştırılmesını gerektırmıştır 1980'lerın başında klınık uygulama alanına gıren ve son yıllarda yurdumuzda da kullanılmaya başlanan talyum lie mtoKord perfüzyon slntlgraflsl yontemı bu konuda yenı bır ufuk açmıştır Talyum potasyum benzerı bır maddedır ve bu ozelhğı nedenıyle canlı kalp kasına gırerçıkar Radyoaktıf bır ızotopu olan talyum201 74 MBq (2 mCı) gıbı kuçuk bır dozda verılerek gamma kamera adı verılen ozel dedektorlerle (reslm 1) ızlendığınde, bunun kalp kası ıçındekı dağılımının resımlerı elde edılır (reslm 2). Koldan damardan verılen madde kan yolu ıle kalp kasına gıdeceğınden daralmış bır damarın besledığı kalp kası bolgesıne bu madde daha az yoğunlukta gıdecektır (resım 3) Talyum testının hassasıyetının arttırılması ıçın bunun efor testıyle bırlıkte yapılması gerekmektedır Hasta efor yaparken damardan verılen talyumun dağıiımı hemen efordan sonra çekılen resımlerle kaydedıldıkten sonra, 34 saatlık bır ıstırahat suresını takıben tekrar resımler ahnmaktadır Bu ıkı dızı resmın karşılaştırılması ıle kışının ıstırahat durumuna gore efor sırasında kalbın kanlanması yönunden meydana gelen değışıklıkler ortaya çıkmaktadır Yalnız yenı enfarktus geçırmış hastalarda, kalp kasındakı hasar oranının saptanması ıçın çekılen talyum sıntıgrafısınde efor uygulanmaz Son yıllarda gelıştırılen nukleer tomografi (SPET) yontemı ıle tetkıkın duyarlılığı daha da artmıştır Kalbjn çepeçevre resımlerının alınması ve sonra bır bılgısayar aracılığıyla 10