Katalog

S O R U N Y A N I T L A Y A L I M D Ü Ş Ü N BUL İnşaatlardaki beton ve kalite kontrolü istanbul'dan Sabit Çoklu, "Insaatlarda kullanılan beton ve kalite kontrolü hakkında bilgi verablllr mlslnlz?" dıye soruyor Bu soruyu Doç. Dr. Erbll Oztekln yanıtlıyor Ucuzluğu, şekıl verebilme kolaylığı, fizıksel ve kimyasal dış etkılere karşı dayanıklılığı ıle beton gunumuzun en yaygın taşıyıcı yapı malzemesıdır Çelık donatı ıle desteklenerek betonarmenın oluşturulması, çekme dayanımının yetersızlığını dengelemış öngerme yoluyla buyuk açıklıkları geçme olanağı sağTanmış, hafıf agrega ve köpuk yoluyla malzeme hafıfletılmış, çeşıtlı teknıklerle ısı, ses, su buhar geçırımsızlığı gerçekleştınlmış, kimyasal katkı maddelerıyle özellıklerı ıstenen yonde etkılenmış, basınç dayanımına 1000 kgl/cm2 sınırı çoktan aşılmış, saatte 200300 m3'luk üretım ve yerleştırme hızlarına varılmış, çok yuksek yapılarda çelıkle rekabet eder olmuştur Her geçen gün, bu harıka malzemenın özellıklerı daha da gelıştırılmekte, performansı lyıleştırmekte, uygu lama alanı genışlemektedır Genel olarak kalite, bır mal ya da hizmetin kullanıcıların gereksınmelerıni karşılama derecesı olarak tanımlanmaktadır Mala ya da hızmete bu gereksınmelerı karşılama yeteneğı kazandıran özellıkler butunudur kalite Betonun kalıtesınden sözedılebılmesı ıçın betonda aranan özellıklerının belırlenmes., her bır özellığın ölçulebılır, karşılaştırılabılır bıçımde, nesnel olarak tanımlanması ve her özellık ıçın bır mınımum ya da maksımum sınır değer ya da değer aralığı saptanması gerekır Uretılen bır mal ya da hızmetın kalıtesını uç ana unsur belırler • Üretımde kullanılan malzemelerın kalıtesı, • Üretımde kullanılan makıne teçhızatının kalıtesı, • Yapılan ışin kalıtesı (ınsan, yöntem, organızasyon) Kalitell ve ekonomık uretim ıçın lyı organıze edılerek lyı yönetılen bır çalışma ortamı, bllgılı, yeteneklı ınsanlar tarafından tasarlanan ve uygulanan yöntemler, modern, bakımlı guvenılır bır donanım ve sıkı kontrol altında tutulan kalıtelı malzemeler gerekır Aslında beton ve basınç dayanımı söz konusu olduğunda sorun o denlı basıt değıldır Basınç deneyl, numuneyı, betonu kırıp parçalayan, yok eden deneydır Uretılen tum beton denenmeye kalkılırsa gerıye kullanılacak beton kalmayacaktır O nedenle, uretılen betonun yalnızca kuçuk bır bölumu, bır örneğı denenebilır Basınç deneyı 28 gun sonunda yapılarak kalite belırlenmekte, bu arada Inşaat devam etmekte, yapı ılerlemektedır Kalıtesızlık halınde o betonun kırıhp sokulmesı ya da yapının takvıyesı gibı önlemler buyuk ekonomık kulfet getırmekte, bu onlemlere gıdılmesı son derece guç olmaktadır 28 gunluk dayanımın 7 gunluk dayanımdan ıtıbaren ya da daha kısa surelı (2428 saat) hızlandırılmış deney yöntemlerınden tahmın edılmesı belırsızlık suresını kısaltmakta, dolayısı ıle ekonomık kayıpları azaltmakta, fakat sorunu butun Ile Cözmemektedır (TS 500, TS 3323) Esasen uretılmış mal ya da hızmetlerın, uretım sonunda, urunun kalıtesını duzeltmek amacıyla alınabılecek hıçbır önlem kalmadıktan sonra kontrol edılmesı, kalıtelıkalltesız diye ayrılması ve kalıtesızlerın çope atılması, gerek uretıcıye gerekse ulusal ekonomıye dolayısıyla tuketıcıye malıyetı çok yuksek, çağdışı bır kalite kontrol uygulaması olmaktadır Bu anlayış çerçevesınde kalitell beton uretimı ıçın, başlangıçta kalıtelı çımento, kalitell agrega, uygun beton santralı, nıtelıklı personelın bır araya getırılmesı yetmemektedır Aynı başarının her gun, değışen ıklım ve çevre koşullarına, oynar nıtelıkte hammaddeye, eskıyen ekıpmana, değışen personele rağmen surdurulmesı gerekmektedır Bu ıse, uretımın sureklı olarak kontrol altında tutulmasına, kalıtede sapmaların anında fark edılmesıne ve duzeltılmesıne çarkın sureklı ışler halde tutulmasına bağlıdır Bunun ıçın de kalite kontrol bölumu (personel + laboratuvar) gerekmektedır Beton uretımınde kalite kontrol bölumunun temel ışlevlerı • Hammadde ve makıneteçhızat satın almalarında doğru kaynakların seçılmesıne yardımcı olmak, • Hammaddelenn (çımento, agrega, katkı) gırış kontrollerını yaparak üretımde kalıtesız hammadde kullanılmasını önlemek, • Üretımde ve laboratuvarda kullanılan aletlerın (tartılar, katkı maddesı ölçeğı, laboratuvar terazılerı, pres) perıyodık kontrolerinı ve kalıbrasyonlarını yapmak, yaptırmak, karıştırma donanımının performansını değerlendırmek, • Uretılen tazebeton özellıklerını ızlemek (kıvam, bırım ağırlık, hava miktarı, çımento mıktarı, granulometrı), • Örnek alarak sertleşmış beton özellıklennı ızlemek (basınç dayanımı, gerekıyorsa dı ğer ozellıkler), • Elde edılen sonuçlara gore beton bıleşımınde ayarlamalar yapmak, • Uygun ıstatıstık yöntemlerle sonuçları değerlendırerek üretımde kalite yeknesakhğını ve ekonomıyl bırlıkte sağlayacak optımum noktaya ulaşmak olarak ozetlenebılır Armağanlı bulmaca Telefon numarası nedir? Arkadaşımın telefon numarası dokuz rakamdan oluşuyor Tuşlu telefonla bu numarayı aradığımda, bır sonrakı tuş son bastığım tuşun sağında, solunda, altında ya da ustunde bulunuyor Her rakam yalnızca bır kere kullanıldığına kullanılmayan rakam tek sayı olduğuna, numaranın son rakamı llk rakam dan buyuk olduğuna ve (ılk baştakı rakam sıfır olsa da goz önune alınmadığında) numa ra 21 ıle bölunduğune gore, arkadaşımın telefon numarası kaçtır? 1 4 7 2 5 8 0 3 6 9 Bılmeceyı doğru olarak çozen 20 okuru muza "Freud Uzerlne" kıtabını armağan edeceğız Çözümler ve kazananlar Cinayeti kim işledi? Barış sıradan vatandaş Cavıt dolandırıcı Taner yargıçtır Cinayeti Barış ışlemıştır "Evrenln Türküsü" kitabını kazanan okurlarımız Ahmet Cinaklı Dıyarbakır, Cuma OruçHa tay Murat Şahınoğlu Istanbul Utku Boztosun Kayse ı Meral Bıçer istanbul, Ahmet Guven Ankara Elif Ergun Bursa, Gökhan Hepsağ Adana, ibrahım Gulhan Izmır, Ye^im Acar Tekırdağ Hakan Sannav Istanbul, Zafer Bozkurt Ankara, Alper Aydın • Ankara Osman Çelebl Bartın İbrahlm Doğangul Alıağa Abdurrahim Uzun Eskışehır Ismet Yanbay Koraelı Gonul An Kayserı Doğa Gözkan Ankara, Ece Nakipoglu Ankara Kaybolduk Çunku, dığer arkadaşı da aynı öğudu bır başkasından almış ve o da yerınden ayrılmıyor Pekı, arkadaşımızı kalabalıkta kaybedınce ne yapmalı gerçekten?